Page 192 - BİLSEM FİZİK ALANI YARDIMCI DERS MATERYALİ

FİZİK
Özet
Bu etkinlikte büyük patlamayla ortaya çıkan parçacıklar, parçacıkları bir arada tutan temel kuvvetler, tek- nolojide parçacıkların algılanması için kullanılan dedektörlerin (algıçların) yapıları, parçacık fiziğinin hayatı- mıza kattıkları ve parçacık fizikçilerinin çalışma alanları oyunlar ve canlandırmalarla öğrenilir. Nobel ödüllü Higgs bozonu, parçacık hızlandırıcıları, CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi)’de yapılan deneyler ve parçacık fiziğinin hayatımıza katkıları hakkında araştırmalar yapılır.
1. Giriş
Evrenin başlangıcı konulu bir animasyon izletilerek derse başlanır. Öğretmen evrenin hikâyesinin nasıl baş- ladığını sorar. Büyük Patlama cevabının ardından “Büyük Patlama’dan saniyenin milyonda biri gibi bir süre sonra evren, şaşırtıcı derecede sıcak, ışık hızına yakın hızda hareket eden çeşitli parçacıklardan oluşan yoğun bir çorba gibiydi. Şimdi o parçacıkları daha yakından tanıyalım mı?” sözleriyle ders başlar. Ardından öğrenciler parçacık özellikleriyle ilgili oyunları araştırırlar. Telefon ya da bilgisayarlarıyla bağlanarak oynarlar. Her öğrenci sanal oyunda öğrendiği bilgileri bir sonraki etkinlikte kullanacakları parçacıklar kartına ekler.
2. Keşfetme
Parçacık Müzesine Gezi
• Öğrencilerle birlikte Görsel 1’de verilen standart model incelenir. Parçacıkların özellikleri detaylıca in- celenir.
• Temel Parçacıkların Standart Model’ine göre oluşturulmuş iki adet Görsel 2 ve bir adet Görsel 3 farklı kartonlara/kâğıtlara basılarak kart hâlinde kesilmelidir. Görsel 2’den oluşan kartlar ziyaretçilerindir. Görsel 2 ve Görsel 3’ün ön ve arka yüz olarak yapıştırılmasıyla elde edilen kart heykellerindir.
• Öğrenciler bahçede ya da sınıfta bir çember oluşturur. Çocuk oyunlarına özgü istedikleri bir oyuncu seç- me yöntemini (tekerleme söyleyerek sayma, eller açık ya da kapalı gibi) kullanarak iki gruba ayrılırlar.
• İki grup öğrenciden biri parçacık heykellerini, diğeri müze ziyaretçilerini temsil eder.
Heykeller Ziyaretçiler
• Heykeller grubundan her üye, heykeller için hazırlanmış kartlardan birini çeker. Kendine ait özellikleri okur.
• Heykeller grubu üyeleri, temsil ettikleri parçacığın heykeli olurlar. İçlerinden geldiği gibi kendi vücut- larına ve yüzlerine şekil verirler. Heykeller ellerindeki kartlarda isimler görünecek şekilde sıralanır.
• Ziyaretçiler grubundan her üye, parçacıkların özelliklerini gösteren Görsel 3’teki ziyaretçi kartlarından rastgele birini çeker. Her ziyaretçi kartını inceler. Böylece oyun hazırlıkları biter.
• Ziyaretçiler müzeyi gezmeye başlar. Ziyaretçiler, özelliklerini bildikleri kartın hangi parçacığa ait ol- duğunu bulmaya çalışır. Ziyaretçiler heykellere soru sorabilir. Heykeller ziyaretçilerin sorularına evet cevabını gözlerini kırparak verirler. Amaç parçacıkların isimleri ile özelliklerini birleştirmektir. Parça- cığını bulan ilk ziyaretçi oyunu kazanır.
• İkinci aşamada gruplar yer değiştirir. Daha önce kullanılmamış olan kartlar öncelikli olmak üzere kart seçimleri yapılarak oyun tekrarlanır. Tüm parçacıklar bu şekilde tanınmış olur.
• Oyun tamamlandığında öğrenciler parçacıkların özellikleri hakkında bilgi sahibi olmuş olurlar.
190