Page 221 - BİLSEM FİZİK ALANI YARDIMCI DERS MATERYALİ

→ Bir yayın ucuna bağlı bir kütleden oluşan sistem Görsel 8’de verilmiştir. Bu sistemdeki kütle, yüzey sürtün- mesiz ise basit harmonik hareket yapacaktır. Bu sistemde kütleyi denge konumuna çağıran geri çağırıcı kuvvet FHookeYasası ileverilir. → →
Hooke Yasası F = – kx (6) k yay sabiti ve x yer deği→ştirmedir. →
Kütle üzerine etki eden F , yer değiştirme x ile doğru orantılı ve onunla zıt yöndedir. Yay sarkacında yayın genliği A olacak şekilde gerildiğinde/sıkıştırıldığında kütlenin yer değiştirmesi x ile ifade edilir.
x = A cos(wt + δ) (7)
Yay ve ucuna bağlı bir cisimden oluşan sistemin basit harmonik hareket yaptığını deneysel olarak kurul- ması mümkün bir düzenekle Görsel 9’daki gibi görebiliriz.
Görsel 9. Basit harmonik hareketi gösteren deneysel düzenek
Titreşen sisteme tutturulan bir kalem hareketli kâğıt üzerine Görsel 9’daki gibi sinüs dalgası çizer.
Bu harekete ait periyot T
ile verilir. m cismin kütlesi ve k yay sabitidir.
T = 2 π mk ( 8 ) 219
ÖYG-2 - Mekanik