Page 26 - Research Design
P. 26
6 การออกแบบการวิจัยสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้าง
ส่วนท่ี 1 การวิจัยส่ิงแวดล้อมสรรค์สร้างคืออะไร
ส่วนน้ีมีเป้ําหมํายให้ผู้อ่ํานมีควํามเข้ําใจถึง ควํามหมํายและแนวคิดพ้ืนฐํานของหลักกํารวิจัยทั่วไป ก่อน ซึ่งในที่น้ีเรียกว่ํา “กํารวิจัยกระแสหลัก” วิถีหรือ แบบแผนกํารวิจัยกระแสหลักน้ีถือเป็นเคร่ืองมือสําคัญ สําหรับกํารแสวงหําและสร้ํางองค์ควํามรู้ใหม่ของ ศําสตร์ตํา่ งๆ ที่มีพื้นฐํานมําจํากแบบแผนวิทยําศําสตร์ ซ่ึงในปัจจุบันแบ่งแบบกว้ํางได้เป็นกํารวิจัยสําย ว ทิ ย ํา ศ ํา ส ต ร เ์ ท ค โ น โ ล ย ี แ ล ะ ก ํา ร ว จิ ยั ส ํา ย ม น ษุ ย ศ ํา ส ต ร ์ และสังคมศําสตร์
วิธีกํารสร้ํางควํามรู้ของท้ังสองสํายมีควําม แตกต่ํางกันตั้งแต่แนวคิดเกี่ยวกับควํามรู้ตลอดจน วิธีกําร ขั้นตอน เทคนิค ท้ังน้ีเน่ืองมําจํากธรรมชําติ ของเนอื้ หําควํามรขู้ องทงั้ สองศําสตรม์ คี วํามแตกตํา่ งกนั อย่ํางไรก็ตํามวิธีกํารวิจัยทั้งสองสํายต่ํางมีพ้ืนฐํานท่ี เหมือนกันที่ให้ควํามสําคัญกับกระบวนกํารค้นหําที่ เปน็ ระบบและนํา่ เชอ่ื ถอื (systematic approach) กําร สรํา้ งขอ้ สรปุ ทสี่ ํามํารถนํา ไปใชใ้ นวงกวํา้ ง (generalization) และกํารเผยแพร่และสื่อสํารกระบวนกํารวิจัยและ ผลวิจัยออกสู่สําธํารณะ
ธรรมชําตขิ องเนอื้ หําควํามรแู้ ละควํามเชอ่ื เกย่ี ว กบั ตวั ควํามรจู้ ะเปน็ ตวั กํา หนดวธิ กี ํารแสวงหําหรอื สรํา้ ง ควํามรู้ของสําย/สําขําวิชําต่ํางๆ ให้มีควํามแตกต่ํางกัน ไปดว้ ย สํา หรบั ธรรมชําตขิ องควํามรใู้ นสําขําสงิ่ แวดลอ้ ม สรรค์สร้ํางมีส่วนหน่ึงที่มีลักษณะไม่แตกต่ํางจํากสําขํา อื่น คือมีกํารใช้วิธีกํารของกํารวิจัยกระแสหลักไม่ว่ําจะ
เปน็ กํารวจิ ยั เชงิ ทดลอง กํารวจิ ยั เชงิ สํา รวจ กํารวจิ ยั เชงิ ประเมนิ กํารวจิ ยั กรณศี กึ ษํา เปน็ ตน้ ในตํา รํานจ้ี ะเรยี ก กลุ่มกํารวิจัยน้ีว่ํา “การวิจัยที่เก่ียวข้องกับบริบทของ สิ่งแวดล้อมสรรค์สร้าง (research in the context of built environment)” (บทที่ 2) เป็นกํารวิจัยท่ี มเี ปํา้ หมํายสรํา้ งและแสวงหําควํามรเู้ กย่ี วกบั สงิ่ แวดลอ้ ม สรรค์สร้ําง ซึ่งข้อค้นพบจํากกํารวิจัย (ควํามรู้ใหม่) จะ ถกู นํา ไปใชห้ รอื สนบั สนนุ กระบวนกํารออกแบบอกี ทอด หน่ึง
กํารวิจัยกลุ่มน้ีมีควํามหลํากหลํายของเนื้อหํา สําระที่เป็นบริบทของสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้ํางทั้งหมด แบ่งเป็น (1) งานวิจัยท่ีนาไปสู่การออกแบบ (research into design) เป็นกํารสร้ําง “เน้ือหํา องค์ควํามรู้” ในสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้ําง ซ่ึงเป็นงํานวิจัย ทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั องคค์ วํามรทู้ ง้ั หมดในสําขํากํารออกแบบ ไม่ว่ําจะเป็น แนวคิด ทฤษฎีต่ํางๆ และ (2) งานวิจัย สาหรับการออกแบบ (research for design) เป็นกํารสร้ําง “เครื่องมือ” สําหรับกํารออกแบบส่ิง แวดลอ้ มสรรคส์ รํา้ ง เปน็ งํานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วกบั สงิ่ ประดษิ ฐ์ อุปกรณ์ เครื่องมือที่นําไปใช้ในกระบวนกํารออกแบบ
อย่ํางไรก็ตํามลักษณะเฉพําะโดดเด่นของ ธรรมชําติควํามรู้ของสําขําสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้ํางท่ี แตกต่ํางจํากสําย/สําขําอ่ืน จนมีกํารกล่ําวว่ําเป็นพื้นที่ ท่ีสํามของกํารสร้ําง/แสวงหําควํามรู้ (นอกเหนือ จํากสํายวิทยําศําสตร์และสํายมนุษยศําสตร์และ สังคมศําสตร์) คือ กํารสร้ํางควํามรู้ผ่ํานกิจกรรมกําร