Page 10 - SRON jaarverslag

10 ASTROPHYSICS
VERLIES VAN HITOMI GROTE TEGENSLAG VOOR INTERNATIONALE RUIMTEONDERZOEK
Na een perfecte lancering en een paar weken waarin alles naar behoren werkt,
moeten we de Japanse (JAXA) ruimtetelescoop Hitomi, met SRON-apparatuur aan boord, als verloren beschouwen. Een onverwachte combinatie van fouten in het systeem dat
de oriëntatie regelt is waarschijnlijk de boosdoener.
n Hitomi is ontwikkeld om heet gas te meten in clusters van sterrenstelsels en om straling te detecteren die vrijkomt in de buurt van zwarte gaten. SRON leverde daarvoor het filterwiel inclusief kalibratiebron. De röntgentelescoop kent een probleemloze lancering en wordt daarna gedurende zes weken onderworpen aan een reeks testen. Die moeten onder meer garanderen dat alle systemen en wetenschappelijke instrumenten aan boord functioneren.
n In die periode zetten de engineers alle vier instrumenten één voor één aan. Deze procedure behelst onder meer het uitvouwen van een 6-meter lange uitklaparm en het checken van het koelsysteem van de hoge-resolutie spectrometer, waarvoor Europa onder onze leiding een set filters en een röntgenkalibratiebron heeft ontwikkeld. Tot zover geen problemen.
n Op 26 maart geeft het standregelsysteem aan dat de satelliet verkeerd staat georiënteerd. Hier- door begint de satelliet langzaam om haar as te draaien. Hitomi’s stuurraketjes treden automatisch in werking om de oriëntatie te herstellen, maar de rotatiesnelheid neemt alleen maar toe. De zonnepanelen breken af en vermoedelijk ook de uitklapbare arm. Hitomi gaat verloren.
04.2016
Foto: Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA)