Page 31 - MAKSİMUM BİZ | KIŞ 2010

mifltir. Bu olanak Anadolu Sigorta’n›n
ilk y›llarda h›zl› bir biçimde büyüme-
sine vesile olmufltur. Bu arada, önce
Ziraat Bankas›’n›n, ard›ndan Türkiye
‹fl Bankas›’n›n genifl flube a¤›, Anadolu
Sigorta’ya acente olanaklar› sa¤lam›fl-
t›r. Kitap kurgulan›rken yedi ana bölüm
tasarlanm›flt›r. Bunlardan ilki Türki-
ye’de sigortac›l›¤›n do¤ufl evresidir. 19.
yüzy›l›n ortalar›nda, Tanzimat y›llar›n-
dan yola ç›karak, Anadolu Sigorta’n›n
kurulufluna kadarki bu süre, Türkiye’de sigorta sektö- ründe yabanc› sermayenin, herhangi bir kamusal de- netimden uzak, kendi bildi¤ince etkinlik gösterdi¤i bir dönemi kapsar. Nitekim Cumhuriyet yönetimi, bu tür bir sigortac›l›k anlay›fl›na son verme kayg›s›yla Türkiye ‹fl Bankas›’n›n öncülü¤ünde Anadolu Sigorta’n›n kuru- lufluna önayak olmufl, bir yabanc› flirketten ald›¤› “ve- kil-i umur”luk ya da “jerans forfeter” hizmeti deste¤iy- le, 1936 y›l›na kadar ulusal sigortac›l›¤›n temellerini atm›flt›r. Bu ba¤lamda 1925-1935 evresi, ulusal sigor- tac›l›¤›n do¤ufl evresi say›labilir. Tabii bu evrede, “Bü- yük Buhran” nedeniyle zor y›llar yaflanm›fl, Türk sigor- tac›l›k sektörü, baflar›l› bir biçimde bu evreyi atlatm›fl- t›r.
Cumhuriyet Türkiye’si kurulurken finansal sek- törde en deneyimsiz alanlardan birinin sigortac›l›k ol- du¤u, ilk on y›ll›k tutanaklarda bariz bir biçimde ortaya ç›kmaktad›r. Kitab›n üçüncü bölümünü oluflturan 1936-1960 y›llar› art›k sektörde ulusal nitelikte sigorta flirketlerinin egemen oldu¤u bir dönemdir. Birçok ulu- sal sigorta flirketi bu dönemde do¤ar. Anadolu Sigorta, sermayedar› her iki banka sayesinde Ankara’da etkin konumdad›r ve büyük ölçüde kamu kurumlar›n›n si- gortalar›n› üstlenerek portföyünü büyütür.
1960 y›l›na kadarki dördüncü bölüm Türkiye’de çok partili döneme geçifl ve Demokrat Parti’nin iktidar dönemini kapsar. 1950-1960 aras› Anadolu Sigorta’n›n kurucusu Celâl Bayar’›n Cumhurbaflkanl›¤› y›llar›d›r. Bir zamanlar Anadolu Sigorta’n›n Ankara acentesi Ha- san Polatkan Maliye Bakanl›¤› koltu¤una oturur. Be- flinci bölüm planl› evreyi içerir. 1961-1980 y›llar›nda Türkiye’de gözlenen iktisadî geliflme sigorta sektörü- nün de güçlenmesine vesile olur. ‹zlenen “ithal ikâme- ci” politika sonucu sektör büyük ölçüde yerli flirketle- rin denetimine girmifltir. Ancak, sigorta bilinci henüz kitlelere ulaflmam›flt›r. Türkiye yeni yeni kentleflmek- tedir. Kent kültürü olmad›kça insanlar gelecek bilin-
cinden yoksundur. Türkiye’de sigorta- c›l›¤›n Bat› ülkelerindeki düzeye ulafla- bilmesi için öncelikle Türk toplumu- nun refah düzeyinin yükselmesi gere- kir. Ayr›ca sigorta kültürünün afl›lan- mas› bir toplumsal sorun olarak ken- dini göstermektedir. 60’l› ve 70’li y›l- larda pool’lar arac›l›¤›yla sigortac›- l›kta bir geliflme izlenirse de dünya ölçe¤inde Türkiye çok gerilerdedir.
1968 y›l›nda prim gelirleri kifli bafl›na Alman- ya’da 97,8 dolar iken Türkiye’de 1,7 dolar düzeyindedir. Ayn› y›l primin gayr› safi milli hâs›ladaki oran› Alman- ya’da %5,3 iken Türkiye’de %0,5’tir. Bu y›llarda sigorta sektörünün büyük ço¤unlu¤u, portföy geniflletecekle- rine Milli Reasürans’la u¤raflmaktad›rlar. 70’li y›llar›n sigorta sektöründeki temel sorunu Milli Reasürans’›n mükerrer sigortadaki tekel konumudur. Ancak, geçmi- flin ac› deneyimiyle, Ankara, Milli Reasürans’a destek ç›kmay› sürdürür. 24 Ocak kararlar›yla Türkiye ithal ikâmeci politikalar› b›rak›r ve neoliberal çizgide d›fla aç›l›r. “‹hracata dönük” yeni yap›lanma finans sektörü- nü de etkilemifltir. Kitapta alt›nc› bölümü oluflturan bu dönemde, Anadolu Sigorta piyasaya yeni ürünler sunar ve bilgisayar donan›m›n› güçlendirerek teknik kâr›n› yükseltir. Bu arada özellikle 90’l› y›llar›n ikinci yar›s›n- dan itibaren köklü yap›sal dönüflümlere gider. 1980 sonras› Anadolu Sigorta güçlü konumundan ödün ver- memifl, sektörde en büyük paya sahip bir kurulufl ola- rak 2000’li y›llara ulaflm›flt›r.
21. yüzy›l›n ilk y›llar›nda, dünyada likidite bollu- ¤unun da etkisiyle, sigortac›l›k sektörü, yabanc› ser- mayenin odakland›¤› ve sat›n alma ya da ifltiraklerle sektörde önemli bir paya sahip oldu¤u bir evreyi bafl- latm›flt›r. En az›ndan 2008 buhran›na kadar h›zla büyü- yen sigortac›l›kta, Anadolu Sigorta rekabet gücünü her gün art›rm›fl, teknik kâra odaklanm›fl ve liderlik konu- mundan ödün vermemifltir.
2008 krizine gelindi¤inde Anadolu Sigorta, art›k güçlü güvencelere sahip bir flirkettir. Yedinci bölümü oluflturan 2008 ve sonras›, dünya standartlar›n› yaka- lam›fl, sürekli dönüflümler geçiren, ça¤dafl bir sigorta kurumunun gelece¤e dönük giriflimlerinin öyküsüdür. Anadolu Anonim Türk fiirketi kurum tarihi, bir yandan kuruluflunun 85. y›ldönümünü kal›c› k›lmakta, öte yan- dan finansal tarihimizdeki temel baflvuru kitaplar›ndan birini oluflturmaktad›r.
29