Page 53 - MAKSİMUM BİZ | SONBAHAR 2008

adam›’’ tan›m› gelirdi. Deniz ‹fl Kanunu gemi adam›n› “Bir hizmet akdine dayana- rak gemide çal›flan kaptan, zabit, tayfa ve di¤er kimse” olarak tan›ml›yor.
Denize ç›kt›¤›m›z ilk y›llarda ise bu tan›m, usta olma yolunda seyir eden denizcinin elindeki hamur gibi yeni biçimler almaya bafllad›; içine duygular girdi, düflünceler kat›ld›. Gemi adam›n›, bir hizmet akdi ile gemi aras›na s›k›flt›ran tan›m; k⤛t üze- rinde bir yaz› olmaktan ç›k›p yaflam bul- maya bafllad›.
Gemi adam› o geminin kaptan›, zabitleri, yard›mc› zabitleri, tayfalar› veya yard›mc› hizmet personeli olabilir. Tayfalar›n ba-
fl›nda yine bir tayfa olan lostromo vard›r. Kaptan hariç di¤er personel, bölüm amir- lerine ba¤l›d›r. Güverte bölümünün ba- fl›nda 1. zabit, makine bölümünün bafl›n- da baflmühendis (çarkç›bafl›) vard›r. Bö- lüm amirleri de kaptana ba¤l›d›r. Kaptan tüm geminin idarecisidir.
Kaptan; gemiyi sevk ve idare eden kifli- dir. Duruma göre bayrak devletinin, gemi ve yükle ilgili olan kiflilerin temsilcisidir. Zabit, kaptana geminin sevk ve yöneti- minde yard›mc› olan kiflidir. Gemideki görevine göre gerekli evraklar› haz›rlar, gemi harita ve seyir kitaplar›n›n düzelt- melerini yaparak güncel kalmalar›n› sa¤- lar. Zabit ayr›ca di¤er gemi adamlar›n›n
sa¤l›k durumlar›ndan ve gemi revir ile ilaçlar›ndan da sorumludur. Limana va- r›fllarda ve limandan kalk›fllarda bafl veya k›ç üstünde halat manevras›n›n bafl›nda bulunur. Limanlarda ve demirde vardiya amirli¤i yapar, güvenlik nöbeti tutar, yük ifllemlerini yönetir. Gemi makine ve ci- hazlar›na kumanda eder, bölümü ile ilgili bak›mlar› yapt›r›r.
Yard›mc› Zabit; gemide görevli telsiz za- biti, doktor, sa¤l›k memuru, gemilerin özelliklerine göre bulundurulmas› zorun- lu olan ve geminin kullan›m amac›na kat- k›da bulunan elektrikçi, elektronikçi, elektronik ve elektrik zabitleri ile makine mühendisi ve teknisyenleri, bilgi ifllem makineleri programc›s› ve operatörü, bi- lim gemilerinde çal›flan bilim adamlar› ve benzeri personel yard›mc› zabit olarak ni- telendirilir.
Tayfalar, geminin güverte, makine ve ka- mara bölümlerinde çal›flan ve gemi kap- tan›, gemi zabiti, yard›mc› zabitleri ve stajyerler d›fl›nda kalan tüm gemi adam- lar›d›r. Kaptan ve zabitlerin görevlerinin d›fl›nda kalan tüm ifllerde onlar görevli- dir. Gemide kaptan ve zabitler yönetim kadrosunu oluflturur ve tüm personel ge- mide belirli bir düzen içerisinde yaflar ve çal›fl›r. Bunlar güverte s›n›f› için miço, ge- mici, usta gemici ve reis; makine s›n›f› için ise ya¤c›, silici ve makine lostromosu adlar›n› al›rlar.
Gemi Yaflam›n›n Cazibesi ve S›k›nt›s›
Gemi yaflam›n› k›saca ayr›l›klar ve mah- rumiyetler içerisinde macera duygusunu
51