Page 45 - MAKSİMUM BİZ | NİSAN 2022

İlham Veren Kadınlar
Halide Edip Adıvar
Türk Edebiyatı’nda önemli bir yeri olan Halide Edip İstanbul’da doğdu. Özel hocalardan Arapça, İngilizce, Fransızca ve müzik dersleri aldı.
İngilizce öğretmeninin teşvikiyle John Abbot’un “Mother” isimli kitabının çevirisini yaptı. “Mader” adıyla basılan eser, Halide Edip’e Sultan Abdülhamid tarafından “Şefkat Nişanı” verilmesine vesile oldu.
Üsküdar Amerikan Kız Koleji’nden mezun oldu. Halide Edip, aynı yıl matematik dersleri aldığı Salih Zeki Bey’le evlendi. Bu evlilikten Ayetullah ve Hikmetullah Togo isminde 2 oğlu dünyaya geldi.
İlk yazıları Tevfik Fikret’in yönetimindeki “Tanin” gazetesinde yayımlandı. Yazıları nedeniyle tehditler alan Halide Edip, 31 Mart Olayları sırasında öldürüleceği endişesiyle Mısır’a gitti.
Yurda döndü ve yazılarına kaldığı yerden devam etti.
İlk kadın derneği olan Teali-i Nisvan Cemiyeti’ni kurdu. Cemal Paşa’nın teklifi ile Lübnan, Beyrut ve Şam’da okulları düzenleyip açmak üzere Suriye’ye gitti.
İstanbul Darülfûnunu’nda Batı Edebiyatı dersleri verdi.
1884
1897 1901
1908 1909
1919 yılında İstanbul halkını
ülkenin işgaline karşı harekete
geçirmek için yaptığı konuşmaları
ile zihinlerde yer etmiş usta bir
hatip olan Halide Edib, Kurtuluş
Savaşı’nda cephede Mustafa Kemal
Atatürk’ün yanında görev yapmış
bir sivil olmasına rağmen rütbe 1919 alarak savaş kahramanı sayılmıştır.
Savaş yıllarında Anadolu Ajansı’nın kurulmasında rol alarak gazetecilik
de yapmıştır. 1920
1912 1918
İzmir’in işgalinden sonra düzenlenen Fatih, Üsküdar ve Sultanahmet mitinglerine konuşmacı olarak katıldı. Büyük Mecmua ve Vakit’teki yazılarıyla, işgale karşı direnişin gelişmesine katkıda bulundu.
Milli Mücadele’ye katılmak için Anadolu’ya geçti. Anadolu’ya geçişi sırasında Yunus Nadi ile yaptığı sohbetlerde bir ajans kurulması fikri ortaya çıktı. Halide Edip, Anadolu Ajansı’nın isim annesi oldu.
Sakarya Savaşı sırasında onbaşı oldu. Tetkik-i Mezalim
Komisyonu’nda Yunan ordusunun çekilirken bıraktığı 1921 hasarı ve halka yaptığı zulümleri raporlaştırdı. Halide
Edip’e, savaş sonunda “Çavuş” rütbesi verildi. Bu dönemde yaptığı gözlemlerle “Ateşten Gömlek” romanını yazdı.
14 yıl yurt dışında yaşadı. İngiltere, Fransa ve ABD’de konferanslar ve üniversitelerde dersler verdi.
1909
1950
1964 9 Ocak’ta 82 yaşındayken hayatını kaybetti.
Halide Edip Adıvar, geride 21’i roman olmak üzere toplam 43 eser bıraktı. George Orwell’in Hayvan Çiftliği, Shakespeare’nin Hamlet gibi önemli eserlerini de Türkçe’ye kazandırdı.
1925
İstanbul Üniversitesi’nde İngiliz Edebiyatı dersleri verdi.
Demokrat Parti’den, İzmir milletvekili seçildi.
maksimumbiz | 43