Page 54 - MAKSİMUM BİZ | YAZ 2009

Kitaptan beyazperdeye
Sineman›n hayat›m›za girdi¤i ilk dönemlerden bu yana en çok iliflki ve etkileflim halinde bulundu¤u sanat dal›d›r edebiyat. Önemli romanlardan yap›lan uyarlamalar›n ard›ndan ço¤u zaman “kitap m›, yoksa film mi” sorusu sorulmufl ve bu konu üzerinde yo¤un- laflan tart›flmalar sürüp gitmifltir.
Uyarlama; bir eserin biçiminde ve içeri¤inde ba- z› de¤ifliklikler yap›larak baflka bir esere dönüfltürül- mesi olarak tan›mlanabilir. Sinemada yap›lan uyarla- malar›n büyük ço¤unlu¤unu ise roman uyarlamalar› oluflturuyor.
Bu noktada istenmeyen bir durum; roman›n si- nemaya aktar›l›rken, kitaptaki özgün ruhun kaybedil- mesi ve filmin romanla karfl›laflt›r›larak olumsuz elefl- tirilere maruz kalmas› fleklinde kendini gösteriyor.
Romanlar sözcükleri kullanarak bir hikâye anla- t›rken, sinema görüntüleri kullanarak ayn› hikâyeyi be- yazperdeye aktarmaya çal›flmakta. Bu fark ço¤unlukla, roman›n okuyucular›n›n, imgelemlerinde yaratt›klar› hikâyeden farkl› bir filmle karfl›laflmalar›na ve dolay›-
s›yla hayal k›r›kl›¤›na u¤ramalar›yla so- nuçlan›r. Ancak elbette tüm bu olumsuzluklara ve bir kitab› 2 saatlik bir zaman diliminde gör- sellefltirerek aktarman›n zor- luklar›na ra¤men oldukça iyi se- naryolaflt›r›lm›fl, yönetilmifl ve orijinal eserin önüne geçmifl uyar-
lamalar saymak da mümkün.
Pek çok usta sinemac› eserin ruhuna sad›k kalarak, metnin ayr›nt›- lar›n›n içine girerek ve sinemasal de- ¤erlerle zenginlefltirerek yeni bir eser
meydana getirmeyi baflarm›flt›r.
Sizin için seçti¤im
bu 7 film, edebi-
yattan sinemaya aktar›lan eserler aras›nda gerek uyarland›¤› romanla, gerekse senaryosuyla ön plana ç›kan pek çok örnekten sadece birkaç›.
n BABA (The Godfather), Marlon Brando, Al Pacino
Mario Puzo’nun kitab›ndan uyarlanan ve Francis Ford Coppolla’n›n yönetmenli¤ini yapt›¤› film otoriteler taraf›ndan sinema tarihinin gelmifl geçmifl en iyi film- lerinden biri olarak kabul ediliyor. 1972 tarihinde çeki- len “Baba” filminden 2 y›l sonra “Baba-II”, 1990’da ise bu mükemmel üçlemenin son ad›m› olan “Baba -III” çekildi. Suç, sadakat, ihanet ve fliddet kavramlar›na bak›fl aç›s›yla mafya konulu filmler aras›nda de¤iflik bir yere sahip olan bu film New York’un yeralt› ifllerini yö- neten ‹talyan kökenli bir aileyi konu al›yor. Yönetmen bu filmiyle “Kitap m›? Yoksa film mi?” sorusunu yönel- tenlere kesinlikle “Film” dedirtiyor.
n YÜZÜKLER‹N EFEND‹S‹ (The Lord of the Rings), Elijah Wood, Ian McKellen
Yüzüklerin Efendisi, J.R.R. Tolkien'in dünya ça- p›nda büyük ilgi gören roman serisinden üçleme ola- rak sinemaya uyarlanm›flt›r. Efl zamanl› olarak çekilen üçlemenin filmleri; “Yüzük Kardeflli¤i”, “‹ki Kule” ve “Kral›n Dönüflü” s›ras›yla 2001, 2002 ve 2003 y›llar›nda gösterime girdi. Orta Dünya’y› Mordor’un karanl›k efendisinden kurtarmak için ç›k›lan bir yolculu¤u anla- tan film fantastik roman uyarlamalar›n›n öncüsü ve kuflkusuz en çok konuflulan› olarak kabul edilebilir. Roman›n hayranlar› taraf›ndan baz› detaylar›n atland›- ¤› ve baz› karakterlere yer verilmedi¤i elefltirilerine ra¤men genel kan› filmin görsel yarat›c›l›¤› nedeniyle baflar›l› bir uyarlama oldu¤u.
n OTOMAT‹K PORTAKAL (A Clockwork Orange), Malcolm McDowell, Patrick Magee
Anthony Burgess’in kült roman›ndan 1971 tari- hinde sinemaya uyarlanan film yönetmeni Stanley Kubrick sayesinde kitap kadar çok ses getirdi. Otoma- tik Portakal, bask›c› bir yönetim içinde yetiflmifl genç- lerden oluflan bir çetenin fliddet üzerine kurulmufl ha- yatlar›n› konu al›n›yor. Çete lideri Alex’e uygulad›¤› fliddetten daha fazlas›n› uygulayarak topluma kazand›- r›lmaya çal›flan sistemi sorgulayan kitap suçlu ve kur- ban iliflkisine farkl› bir aç›dan bakmam›z› sa¤l›yor.
52