Page 165 - 22_LiryDram_2019

– jeden z fundatorów zachowanego do dziś w Muzeum Warszawy Kura Warszawskie- go Bractwa Kurkowego oraz przed II woj- ną światową książę Zdzisław Lubomirski – członek Rady Regencyjnej i prezydent Warszawy. Członkowie bractw musieli być doskonale wyćwiczeni w sztuce wojennej. Służyły temu organizowane raz do roku za- wody o tytuł Króla Kurkowego. Ściśle prze- strzegany, określony statutami i dawnymi zwyczajami ceremoniał czyni z tych zawo- dów niezwykle barwne i atrakcyjne wido- wisko. Tytuł Króla Kurkowego wiązał się z wieloma przywilejami (m.in. ze zwolnie- niem z płacenia podatków w okresie pia- stowania godności). Do bractw początkowo mogli należeć wyłącznie pełnoprawni oby- watele miast, zrzeszeni głównie w cechach rzemieślniczych i kupieckich. Z czasem bractwa utraciły znaczenie militarne, a na- brały znaczenia społecznego. Konstytucja 3 maja z 1791 roku otworzyła stan szlachec- ki na mieszczaństwo. Mieszczanie zyska- li prawo nabywania majątków ziemskich, którego wcześniej nie mieli. Szlachta nato- miast zyskała prawo nabywania nierucho- mości na terenie miast, czego wcześniej – pod groźbą utraty szlachectwa – nie mogła czynić. Wtedy też szlachta zaczęła zapisy- wać się do ksiąg miejskich (pierwszym był marszałek Sejmu Czteroletniego Stanisław Małachowski). W ten sposób do bractw za- częli należeć także przedstawiciele szlach- ty, magnaterii i arystokracji, bowiem przy- należność do bractw była w miastach obli- gatoryjna i wiązała się z obowiązkiem przy- gotowania obrony terytorialnej. Szlachec- kie kontusze stały się powszechnym stro- jem brackim w XIX w. z tego względu, że mieszczanie krakowscy od Leszka Białego
otrzymali in gremio przynależność do sta- nu szlacheckiego i dlatego jako pierwsi bra- cia kurkowi mieli prawo noszenia kontuszy. Przywilej ten później uzyskali także miesz- czanie lwowscy, których bractwo do wy- buchu II wojny światowej było największe w Polsce.
Jeszcze raz należy podkreślić, że po utra- cie znaczenia militarnego murów miejskich i bractw kurkowych jako siły zbrojnej bro- niącej miast, bractwa kurkowe – pielęgnu- jąc dawne polskie obyczaje – stały się sto- warzyszeniami zabiegającymi o polskość i niepodległość, o zachowanie tożsamości i kultury narodowej oraz poszanowanie re- ligii. Szczególnie w okresie zaborów. Daw- niej bractwa kurkowe broniły małej ojczy- zny wewnątrz murów, współcześnie bronią religii chrześcijańskiej i wartości patrio- tycznych przed tymi, którzy je lekceważą, eliminują lub poniewierają. Obecnie w Pol- sce działa około 100 samodzielnych bractw (każde z nich jest osobnym podmiotem prawnym i działa jako samodzielne, nieza- leżne stowarzyszenie). Skupiają one oko- ło 3000 członków reprezentujących krę- gi przedsiębiorców, samorządowców, o - cerów, funkcjonariuszy, myśliwych, ludzi nauki i wolnych zawodów oraz tradycyjnie rzemieślników i kupców – wszystkich za- interesowanych pielęgnowaniem wartości niepodległościowych oraz patriotycznych w połączeniu z duchem integracji europej- skiej. Należy podkreślić, że wśród członków honorowych polskich bractw kurkowych można znaleźć wielu szacownych człon- ków honorowych, m.in. czterech prezy- dentów: Ryszarda Kaczorowskiego, Lecha Wałęsę, Aleksandra Kwaśniewskiego oraz prezydenta USA Georga Busha jr., ponadto
styczeń-marzec 2019 LiryDram 163