Page 20 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การเจาะสภาวะ

198
ขอให้พิจารณาในลักษณะเดียวกัน คือทาจิตของเราให้ว่างให้กว้างกว่าความคิด ให้ความคิดเกิดในที่ว่าง ๆ อยู่ที่ว่าง ๆ แล้วก็พิจารณาความคิด การพิจารณาความคิดตรงนี้ ในขณะที่เราเจริญกรรมฐานนั้น ขอให้ เขา้ ไปกา หนดรอู้ าการเกดิ ดบั ของความคดิ เองนะ มเี ปา้ หมายหรอื เจตนาทชี่ ดั เจนเลยวา่ พอมคี วามคดิ ปรากฏ เกดิ ขนึ้ มา หรอื อารมณจ์ รแทรกเขา้ มาปบุ๊ นนี่ ะ ใหม้ เี จตนาเขา้ ไปรเู้ ลยวา่ ความคดิ มาแลว้ นะ...ดบั อยา่ งไร เกดิ ขึ้นแล้วนะ...ดับอย่างไร กาหนดรู้แบบนี้ สนใจที่จะรู้การเกิดการดับของความคิด ถ้ารู้ว่าอาการเกิดดับของ ความคิด ใหม่ ๆ เราจะตามไม่ทัน บางทีก็เกิดมาสักพักเราถึงรู้ว่าคิด พอรู้ว่าคิดก็หายไป สักพักมาอีกมา ใหม่อีก ความคิดเกิดขึ้นมา กว่าจะรู้ตัวก็คลุกคลีไปสักพักแล้วก็กาหนด พอรู้ตัวก็ดับ
เพราะฉะนนั้ ถา้ เปน็ ไปในลกั ษณะอยา่ งนี้ จดุ ทเี่ ราตอ้ งสนใจคอื จดุ ไหน จดุ ทเี่ ราตอ้ งใสใ่ จคอื ลกั ษณะ การดับของความคิดเอง และต้องมีเจตนาที่จะรู้ให้ไวขึ้น ให้เร็วขึ้น เมื่อมีความคิดเกิดขึ้นมาเราไม่เห็น ตอนเกดิ แตไ่ ปเหน็ ตอนดบั สมมตวิ า่ เราเหน็ ตอนดบั พอมสี ตเิ ขา้ ไปกา หนดรคู้ วามคดิ กแ็ วบ็ หายไป พอถอย กลับมาความคิดก็เข้ามาอีก มีความคิดโน่นคิดนี่ขึ้นมาเป็นระยะ ๆ แต่พอมีสติเข้าไปกาหนดรู้ปุ๊บ ความคิด ก็หายไป แต่ถ้าเป็นอย่างนั้นเราต้องกาหนดให้เร็วขึ้น จึงมีเจตนาที่จะรู้ว่าแล้วความคิดครั้งนี้ดับไป เขาจะ เกิดต่อทันทีไหม เราเห็นอาการดับของความคิด แต่ไม่ทันตอนจุดเกิดของความคิด เราก็ต้องสังเกตต่อใน ลักษณะอย่างนี้ พอความคิดนี้ดับไป ลองสังเกต...นิ่งนิดหนึ่ง ความคิดใหม่จะเกิดทันทีไหม ตรงนี้จะทาให้ เราเห็นว่า ความคิดที่เกิดขึ้นมา เขาต่อเนื่อง เราจะกาหนดได้ทันมากขึ้น ทาแบบนี้สติก็จะไวขึ้น ๆ ไม่ต้อง ไปกังวลว่า ความคิดขึ้นมาอีกแล้ว ไม่ทันความคิดอีกแล้ว คล้อยตามความคิดแล้ว ไม่ต้องไปกังวลตรงนั้น
เมื่อไหร่ก็ตามที่เรามีสติรู้ขึ้นมา เข้าไปกาหนดรู้ถึงอาการที่กาลังปรากฏ แค่รู้ว่าเขาดับอย่างไร ดับ ในลกั ษณะอยา่ งไร จงพอใจ จงพอใจทเี่ ราไดเ้ หน็ ถงึ อาการเกดิ ขนึ้ ตงั้ อยดู่ บั ไปของอารมณน์ น้ั ๆ ความพอใจ คือตัวฉันทะ ฉันทะมีความพอใจ พอใจตรงไหน เราจะพอใจอะไร เราก็พอใจตรงที่เรากาหนดได้ กาหนดรู้ เราได้เห็น เราได้เห็นว่าความคิดเกิดขึ้นมาแล้วดับแบบนี้ พอใจที่ได้เห็นแบบนี้ พอทาความพอใจให้เกิดขึ้น เมื่อมีความพอใจในสภาวธรรมที่กาลังปรากฏ ก็จะทาให้เรามีความเพียร มีความเพียรที่จะทาให้ต่อเนื่อง ทามากขึ้น ๆ ๆ ๆ ความเพียรเกิดขึ้น
ทีนี้ถ้าเป็นความคิด เราก็พอใจที่จะรู้ให้เร็วขึ้น พอใจที่จะรู้ให้เร็วขึ้นว่าความคิดนี้ดับไป ความคิด ใหม่ต่อทันทีไหม...ก็รู้ คอยระวังมากขึ้น ๆ ใส่ใจ แต่การระวังไม่ใช่การห้าม แต่พอใจที่จะรู้ให้ทันอาการของ ความคิด รู้ให้ทันความคิดใหม่ที่จะเกิดขึ้นมา นั่นคือการรู้ทันความคิดที่จะเกิดขึ้น เพื่อป้องกันการปรุงแต่ง ต่อไป เพื่อเป็นการปรุงแต่งทางจิต การสร้างกรรมทางจิตที่ไม่ดี เพราะฉะนั้นกาหนดรู้ในลักษณะอย่างนี้ เราก็จะเห็นว่าความคิดที่เกิดขึ้นเขาเกิดดับอย่างไร เกิดดับแบบไหนต่างไปอย่างไร นี่คือสภาวธรรมที่ อาจจะเกิดขึ้นมา จากที่เรารู้สึกถึงลมหายใจก็เป็นความว่างเกิดขึ้นมา จากความเย็น บางทีก็อาจจะมีเวทนา แทรกเข้ามา เวทนาปรากฏเกิดขึ้น พอลมหายใจหายไป ลมหายใจหายไป พองยุบหายไปก็จะมีเวทนา
เวทนาความเจ็บปวดเมื่อยชาอย่างที่บอกแล้ว แต่เวทนาที่เกิดขึ้นตรงนี้ ต่างจากความคิดนิดหนึ่ง ความคดิ บางครงั้ กเ็ ปลยี่ นเรว็ แตเ่ วทนาบางครงั้ กอ็ าจจะเกดิ ดบั ชา้ หรอื ตงั้ อยนู่ านไมห่ ายไปไว เพราะฉะนนั้