Page 50 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การเจาะสภาวะ
P. 50
228
อยา่ งทเี่ ราบอกวา่ การกา หนดอารมณป์ จั จบุ นั กา หนดไดป้ จั จบุ นั จรงิ ๆ รปู นามจะตอ้ งอยทู่ เี่ ดยี วกนั ถ้าเป็นอารมณ์บัญญัติ ใหม่ ๆ ที่เป็นของหยาบ การกาหนดการหยิบ การจับ หรือการเดินจงกรม สติอยู่ที่ เดียวกับอาการเดิน อาการเคลื่อนไหวของเท้าไป เราจะเห็นชัดว่าสติเกาะติดอาการของเท้า แล้วเห็นอาการ เกิดดับ ขณะที่ก้าวไปมีการเกิดดับอย่างไร ขณะที่กระทบลง อาการก้าวเดินกระทบแล้วดับอย่างไร มีการ เปลี่ยนแปลงอย่างไรในแต่ละก้าว
ถา้ เปน็ อารมณแ์ บบนี้ เราสามารถสง่ ความรสู้ กึ หรอื สง่ จติ เขา้ ไป หรอื สตขิ องเราใหอ้ ยทู่ เี่ ดยี วกบั อาการ อาการเคลื่อนไหวของเท้า แล้วก็สังเกตการเกิดดับของอาการเคลื่อนไหว การยก การย่าง การเหยียบ เกิด ดับอย่างไร อันนี้ถ้าเข้าถึงได้ เราจะเห็นชัดถึงอาการ ขณะยก ขณะย่าง ขณะเหยียบในแต่ละก้าว แต่ละก้าว ไป แต่ในบางขณะ พอสภาวะละเอียดขึ้น อย่างเช่น กาหนดไปสักระยะหนึ่ง พอสภาวธรรมละเอียดขึ้นนี่นะ บางครั้งก็กลายเป็นเพลิน...เป็นผู้ดู เป็นผู้จ้องอาการ กลายเป็นผู้ดูอาการเฉย ๆ อันนี้อย่างหนึ่ง
แตว่ ธิ กี ค็ อื วา่ เมอื่ ไหรท่ รี่ สู้ กึ วา่ เราเปน็ แคเ่ พยี งผดู้ ู เปน็ ผจู้ อ้ งอาการ เหน็ อาการเกดิ ดบั ปรากฏอยใู่ นที่ วา่ ง ๆ อยู่ แลว้ เปน็ ผดู้ ู เมอื่ ไหรท่ รี่ สู้ กึ วา่ เปน็ ผดู้ อู าการ ใหด้ บั ผดู้ นู นั้ เสยี ใหเ้ หลอื แตอ่ าการอยา่ งเดยี ว จรงิ ๆ แล้ว การที่เราดับผู้ดู แล้วเหลือแต่อาการเกิดดับนี่นะ ทาไมถึงเหลือแต่อาการเกิดดับได้ ในเมื่อผู้ดูดับไป อันที่จริงตรงนี้ โยคีจะต้องสังเกตว่า ขณะที่ดับผู้ดู แล้วอาการเกิดดับปรากฏชัดขึ้นมานี่นะ ถ้าสังเกตดี ๆ จะเห็นว่า ให้สังเกตดี ๆ ว่า ขณะที่อาการเกิดดับปรากฏชัดขึ้นมา หลังจากดับผู้ดู ที่อาการเกิดดับปรากฏ ชัดขึ้นมา เพราะผู้ดูหรือใจรู้อยู่ที่เดียวกับอาการหรือเปล่า อันนี้คือจุดที่ต้องสังเกต
บางครงั้ เราดบั ผดู้ ู อาการกว็ าบขนึ้ มา ชดั ขนึ้ มาเลย จรงิ ๆ แลว้ รสู้ กึ ไดท้ นั ทวี า่ ขณะนนั้ เราดบั ผดู้ ปู บุ๊ อาการเกิดดับก็วาบชัดขึ้นมา เหมือนกับความรู้สึกเราเข้าถึงอาการทันที หรืออยู่ที่เดียวกับอาการ ก็สังเกต แบบนี้ ทาแบบนี้ซ้า ๆ ทาแบบนี้ซ้า ๆ คือวาบไป ดับไป แล้วเป็นผู้ดูใหม่ ก็ดับผู้ดูใหม่ กลายเป็นว่าการดับ ผู้ดู คือการกาหนดรู้อาการเกิดดับไปในตัว เป็นการเจาะสภาวะ การเจาะสภาวะ ก็คือการกาหนดรู้ในขณะ ต่อไป ดับครั้งนี้อาการเกิดดับเป็นแบบนี้ ดับผู้ดูอีกขณะหนึ่ง ขณะต่อไป ๆ อาการเกิดดับเปลี่ยนไป ๆ นั่น คือการเจาะสภาวะ ตามกาหนดรู้ จนอาการนั้นสิ้นสุดลง
ทีนี้ในขณะที่เราดับผู้ดูแบบนี้ กาหนดผู้ดู เราจะดับผู้ดู ต่อเมื่อมีผู้ดู แต่ถ้ากาหนดไปสักระยะหนึ่ง แลว้ รสู้ กึ วา่ ไมม่ ผี ดู้ ู มแี ตจ่ ติ ทรี่ อู้ ยทู่ เี่ ดยี วกบั อาการ ทนี จี้ ดุ ทตี่ อ้ งสงั เกตกค็ อื วา่ อยา่ งทบี่ อกเมอื่ กนี้ ี้ ถา้ ไมม่ ผี ู้ ดูนี่นะ เวลาอาการเกิดดับปรากฏขึ้นมา จิตเกิดพร้อมกันกับอาการเกิดดับนั้นหรือเปล่า แล้วเวลาดับเขาดับ พร้อมกันไหม สังเกตตรงนั้น คือรู้สึกในอาการนั้นทันที รู้สึกอยู่ที่เดียวกับอาการอันนั้น ไม่ต้องไปหา รู้สึก ได้เลยว่า เวลาเขาดับฟื้บ ๆ ๆ แต่ละขณะนี่นะ จิตเราดับไปด้วยไหม ในแต่ละขณะ ๆ
ถา้ อยทู่ เี่ ดยี วกนั ถา้ เหน็ อยทู่ เี่ ดยี วกนั กก็ า หนดตอ่ ไปวา่ เมอื่ จติ เขา้ ไปเกาะตดิ อาการ หรอื อยทู่ เี่ ดยี ว กบัอาการเกดิดบัแลว้อาการเกดิดบันนั้เปลยี่นไปอยา่งไรเปลยี่นไปอยา่งไรอนันคี้อืตวัสาคญั พอกาหนดรู้ ไปสักระยะหนึ่ง กลายเป็นผู้ดูใหม่ กลายเป็นผู้ดูใหม่ ก็ต้องสังเกตว่า ตอนที่เปลี่ยนมาเป็นผู้ดูใหม่ สภาพ จิตใจเปลี่ยนไปอย่างไร ตอนที่เกาะติดอาการ ตอนที่จิตกับอาการอยู่ที่เดียวกัน เห็นอาการเกิดดับชัดเจน
