Page 51 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การกำหนดต้นจิตอิริยาบถย่อย

169
เวลาล้างจาน เอาความรู้สึก...มีบรรยากาศที่ว่าง เรายืนอยู่ในความว่าง มีความว่างรองรับ เวลา ล้างจาน เวลาเคลื่อนมือแบบนี้ จิตที่ว่าง จิตท่ีว่างเบานี่นะ ไปอยู่ที่อาการเคลื่อนไหวอีกทีหนึ่ง แต่ความ ว่าง บรรยากาศที่ว่างรองรับ ไม่ต้องหดเข้ามานะ ไม่ต้องหดเข้ามา ให้ว่างออกรองรับรูปอยู่ แต่เวลาขยับ เคลื่อนไหว เอาความรู้สึกที่ว่างเบา หรือสงบไปที่อาการ พร้อมกับสังเกตอาการเคลื่อนไหว เคลื่อนไป ๆ เขา มีอาการเปลี่ยนแปลงอย่างไร อันนี้คือ สังเกตอาการเคลื่อน
เหมือนเวลาเราล้างจาน กวาดไป แต่ละขณะ ๆ เช็ดไปแล้วเขาดับอย่างไร เคลื่อนไป ดับอย่างไร อันนี้เวลาเรา...ถึงใช้อาการอื่น อย่างเช่นเราสระผม เวลาเราเกา ๆ หรือน้ากระทบตัวนี่นะ เราจะเห็นกระทบ จุดกระทบแล้วเขาดับอย่างไร เวลาเราเคลื่อนไหว เกาไป เกาถูกศีรษะไหม หรือเกาถูกความว่างอย่างเดียว บางทีก็เกาผม สระผม จับผมไม่ถูก จับถูกความว่าง ดูอีกทีผมหายหมด อ่า!เหมือนผมร่วงเลยนะ
แต่จริง ๆ แล้ว คือจับถูกความว่าง รู้แต่อาการ ไม่มีรูปร่างของเส้นผม แต่มีอาการเคลื่อนไหว ที่เรา เคลื่อนไหวเกิดดับ ๆ ๆ แล้วน้าที่กระทบรูปนี่นะ ไม่มีรูป ไม่มีตัว มีแต่จุดกระทบของน้า กระทบกระจาย กระทบกระเด็นกระจาย เวลาเราเคลื่อนไป เวลาเราลูบแขน สังเกตอาการ เขามีอาการพรืดหาย ๆ เขากลาย เป็นอาการเกิดดับ สังเกตแบบนี้ กาหนดรู้อาการเกิดดับนี้ไป แล้วขณะที่สังเกตแบบนี้ นี่คือเป็นอารมณ์ บัญญัติ คือเป็นอาการกระทบกาย กายกระทบ รูปกระทบกับรูป แต่ถ้าจิตเราไปรู้อาการวึบดับ จิตดับวึบ ไป ๆ กลายเป็นการกาหนดอาการเกิดดับ ของอิริยาบถย่อยไปในตัว
ความตอ่ เนอื่ งของอารมณเ์ หลา่ นี้ สามารถเจาะสภาวะ เหน็ อาการเกดิ ดบั เหน็ อาการพระไตรลกั ษณ์ ได้ อนั นคี้ อื เวลากา หนดอริ ยิ าบถยอ่ ย เรามอี ารมณห์ ลกั ณ ขณะนนั้ วา่ เรากา หนดอาการอะไร กา หนดอาการ อะไร อนั นอี้ ยา่ งหนงึ่ ทนี เี้ วลากวาด เราจะกวาดอาคาร กวาดใบไม้ มเี จตนาทจี่ ะใหจ้ ติ ทวี่ า่ งเบา มบี รรยากาศ รองรับเหมือนกัน มีบรรยากาศของความว่าง ความเบา หรือความสงบรองรับเหมือนกัน เวลากวาดนี่นะ สังเกตนิดหนึ่งว่า ตาแหน่งที่ชัดที่สุดสาหรับเรา
ตาแหน่งที่ชัดที่สุดสาหรับเรา บางคนนี่นะกวาด...ไม้กวาด จับไม้กวาดแน่น จนไม่รู้สึกถึงอาการ บริเวณมือที่กระทบไม้กวาด แต่ไปชัดที่ปลายไม้กวาด ที่มีการกวาดแล้วสะบัดพรืด ๆ ๆ ไป ถ้าเป็นอย่าง นั้น ถ้าชัดตรงนั้น ก็สังเกตอาการที่ปลายไม้กวาด ที่กวาดไปแต่ละขณะ พรึบดับ ๆ ดับไป ๆ แล้วจิตมุ่งไป ที่อาการกวาดแล้วดับ ๆ ๆ มุ่งไปตรงนั้นเรื่อย ๆ ลองดูว่า กวาดแต่ละขณะที่ดับไป ๆ พอสุดปุ๊บ อาการ เกิดดับของการกวาดไม้กวาดนี่นะ มีอาการเปลี่ยนอย่างไร สังเกตตรงนี้
จุดสาคัญก็คือว่า สังเกตว่าอาการกวาดแต่ละขณะ ๆ จริง ๆ แล้ว ถามว่าต่างจากการเดิน หรือต่าง จากการกา หนดอาการเกดิ ดบั ของเสยี งไหม...ไมต่ า่ ง เพราะเขาเกดิ เปน็ ทลี ะขณะ ๆ ตรงนคี้ อื เปน็ การกา หนด รู้ ถ้าเราโฟกัส (Focus = จุดความสนใจ) จุดตาแหน่งที่ชัดเจนว่า ตรงนี้อาการขณะนี้ชัดที่สุด ก็กาหนดตรง นั้นไป แต่บางคนอาการกวาดนี่นะ ไม่ได้ชัดอยู่ที่ปลายไม้กวาด แต่ไปชัดอยู่ที่มือ เวลาพลิกขยับมือ หรือ สะบัดข้อมือแต่ละครั้ง รู้สึกว่าชัดถึงอาการสะบัด เคลื่อนไป ๆ ชัดตรงไหน สังเกตตรงนั้น