Page 5 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การปรับอินทรีย์
P. 5
วิธีแก้ความง่วง
ณ สานักวิปัสสนาพัฒนาทางจิต จ.ตรัง วันที่ ๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๙
อันที่จริงความง่วงอย่างหนึ่งเกิดจากสมาธิ อีกอย่างหนึ่งเกิดจากจิตอ่อนล้า ที่เรานั่งปฏิบัติอยู่นี่ จะรู้สึกว่า พอสมาธิเพิ่มขึ้น บวกกับนาน ๆ ทีถึงจะได้ปฏิบัติแบบเข้ม ๆ ก็จะล้ามาก ทีนี้ วิธีแก้ความง่วง ท่ี เคยบอกวา่ พอความงว่ งเรมิ่ มา...ใหก้ า หนดทนั ที ลองสงั เกตแบบนี้ เวลาเรานงั่ กรรมฐาน เรากา หนดอารมณ์ อะไรสักอย่างหน่ึง ให้รู้ให้ชัดกับอารมณ์ที่เกิดขึ้น สมมติว่า เรากาหนดความคิด ให้รู้ชัดว่าความคิดเกิดดับ แบบนี้ แบบนี้... ถ้ารู้ชัดแบบนี้อาการง่วงจะไม่เกิด แต่ถ้าความคิดขึ้นมาบาง ๆ เบา ๆ เลือน ๆ เลือน ๆ ไปเร่ือย... แล้วเราก็ตามรู้ความคิดไปแบบเรื่อย ๆ เหมือนกัน ถ้าตามรู้ไปเรื่อย ๆ เมื่อไหร่ พอความคิดเริ่ม บางลง ความง่วงก็จะเข้ามา ๆ แล้วก็หลับไปหรือหายไปเฉย ๆ โดยที่ไม่รู้ตัว อันน้ีอย่างหนึ่ง
ทีนี้ลักษณะของความง่วงที่เกิดขึ้น อยากให้สังเกตอย่างนี้ว่า ขณะที่เราตามรู้อาการเกิดดับอย่างใด อย่างหนึ่ง แล้วก็เริ่มหนัก ๆ ค่อย ๆ ทึบ ๆ ค่อย ๆ สลัวลงมา อาการเกิดดับตรงนี้ปล่อยไปก่อนเลย เพราะ น่ันเขาส่งสัญญาณมาแล้วว่าเดี๋ยวสักพักจะหลับ ให้กลับมารู้ตรงน้ี แล้วขยาย ๆ ขยาย ๆ ๆ การขยายเพื่อ ดับความง่วงนี่ สังเกตนิดหนึ่ง ตอนขยายครั้งแรกเราจะรู้สึกว่าสงบ โล่งขึ้น เบาขึ้น แต่ถ้าเบาแค่รอบ ๆ แค่นี้ แล้วไกล ๆ ออกไปเหมือนกับจะมีกระแสของความง่วงอยู่ ทึบ ๆ อยู่รอบ ๆ ไกล ๆ แล้วเราก็ปล่อยไป กลับมารู้อาการเกิดดับ แล้วพออาการเกิดดับไม่ชัด กระแสความง่วงที่มันทึบ ๆ อยู่ไกล ๆ มันก็จะค่อย ๆ ไหลเข้ามา ไหลเข้ามา หดเข้ามา พอมาถึงที่หน้า ก็เร่ิมหนัก หนัก หนัก... แล้วก็จะหลับอีก
เพราะฉะนนั้ วธิ กี ค็ อื วา่ เมอื่ กระจายออกไปไดแ้ ลว้ ความงว่ งออกจากสมองเรา ใหม้ นั แตกกระจาย ไปในอากาศไปเลย จนรู้สึกว่ามันโปร่งไปท้ังหมด รู้รอบไหนก็ให้รู้สึกว่ามันโล่งไปทั้งหมด อันนั้นคือวิธีแก้ ความง่วงอย่างหนึ่ง แล้วการป้องกันเพื่อท่ีไม่ให้ความง่วงเกิดขึ้น อย่างที่บอกไปแล้ว...รู้ความคิด ทีน้ีถ้า เห็นอาการเกิดดับที่เราตามรู้ในบรรยากาศของความสงบ เข้าไปรู้แล้วเขาดับลึกลง ลึกลง ลึกลง... ดิ่งลง ดิ่งลง... ขณะที่เขาดิ่งลง สภาวะเขาเริ่มเงียบขึ้น เงียบขึ้น... เงียบ เงียบ เงียบ เงียบ เงียบ...แล้วก็หลับ! เคย เห็นไหม ? เคยนะ ดิ่ง ๆ แล้วก็หลับ
257
