Page 28 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การพิจารณาสภาวธรรม
P. 28
336
วิธี—ตั้งสติให้ดี รู้ว่ําควํามคิดที่เกิดขึ้นเขํามีกํารเปลี่ยนแปลงอย่ํางไร เกิดดับอย่ํางไร ทีนี้ ทําไมต้องรู้ว่ําเขํา เกิดดับอย่ํางไร ? อํากํารเกิดดับ เกิดแล้วดับไป เป็นธรรมชําติของทุก ๆ อํารมณ์ แล้วทําไมเรําต้องไปรู้ว่ํา เขําเกิดดับอย่ํางไร ?
กํารที่เข้ําไปรู้ว่ําเขําเกิดดับอย่ํางไร และกํารที่มีเจตนําเข้ําไปรู้ถึงควํามแตกต่ํางของลักษณะอํากําร เกิดดับ จะทําให้เรํามีปัญญํามํากขึ้น สติเรําจะมีควํามแก่กล้ําขึ้น แม้แต่ลักษณะกํารเกิดและดับก็ยังมีควําม ต่ํางกัน ตรงนี้จะทําให้เรําเป็นคนที่รู้จักสังเกต เขําเรียกว่ํา “ธัมมวิจยะ” สังเกตอํากําร วิจัยธรรมละเอียดขึ้น แล้วก็จะรู้ผลที่ตํามมํา อันนี้คืออย่ํางหนึ่ง แล้วที่สําคัญเลยก็คือว่ํา เป็นกํารฝึกจิตตัวเอง เพิ่มปัญญําให้กับ ตัวเอง ได้เห็นจริง ๆ อย่ํางที่พระพุทธเจ้ําตรัส ทุกอย่างเป็นของไม่เที่ยง เกิดขึ้นแล้วดับไปมีแล้วหายไป ไม่ใช่ของเรา เรําจะได้เห็นจริง ๆ ด้วยจิตด้วยปัญญําของเรํา แล้วจิตเมื่อเห็นอย่ํางนี้จริง ๆ ต่อไปเขําจะไม่ เข้ําไปยึด แล้วก็พร้อมที่จะรู้ถึงกํารเกิดแล้วดับไป เกิดแล้วดับไป... จิตก็จะคลํายจํากอุปําทํานได้ง่ํายขึ้น
สงั เกตไหม ถํา้ ไมส่ นใจอํากํารเกดิ ดบั แมอ้ ํารมณน์ นั้ ดบั แตจ่ ติ เรําไมย่ อมปลอ่ ย เรอื่ งนนั้ จบไปตงั้ แต่ เมื่อวําน แต่วันนี้ก็ยังมีรสชําติอยู่ ยังเก็บเรื่องนั้นอํารมณ์นั้นเอําไว้ ยังเป็นทุกข์ยังมีควํามไม่สบํายใจอยู่ แต่ เมื่อไหร่ที่เห็นอํากํารเกิดดับ พออํารมณ์นั้นดับ จิตเรําก็จะรู้สึกว่ํางไป ก็จะไม่เก็บเอําไว้ พอคิดถึงขึ้นมําใหม่ เรื่องนั้นก็จะเกิดอยู่ไกล ๆ แต่เรําไม่ทุกข์ตําม นี่คือประโยชน์ของกํารรู้อํากํารเกิดดับของแต่ละอํารมณ์ที่ เกิดขึ้น เพรําะฉะนั้น เมื่อไหร่ก็ตํามที่จิตเขําเห็นชัดเจนถึงกํารเกิดขึ้น-ตั้งอยู่-ดับไปของทุกอํารมณ์ รู้ถึง อํากํารพระไตรลักษณ์ เขําจะคลํายจํากอุปําทําน ตรงนี้จึงเป็นปัญญํา เขําจะไม่ไปยึดว่ําเป็นของเที่ยง เขําจะ ไม่ไปยึดว่ําเป็นของเรําหรือเป็นอัตตําบังคับบัญชําได้ เขําก็จะคลํายเขําก็จะวํางเร็วขึ้น จะทําให้เรําสงบได้ ง่ํายขึ้น หรือควํามทุกข์น้อยลงไป
แล้วก็มําสู่ตรงที่ว่ําถ้ําเรําต้องกํารทําจิตของเรําให้สะอําดขึ้น เมื่อพิจํารณําอํากํารเกิดดับตรงนี้ เรํา จะเห็นว่ําจิตเรําสะอําดขึ้นอย่ํางไร ใสขึ้นอย่ํางไร โดยเฉพําะที่บอกว่ํา เข้ําไปรู้จิตที่เขําว่ํางเขําสงบแล้ว ถ้ํารู้ เข้ําไปอีก เขําสงบขึ้นเขําว่ํางขึ้นกว่ําเดิมไหม ถ้ําเห็นตัวจิตเอง/ตัวรู้เอง รู้แล้วเขําดับไป แล้วเป็นจิตดวงใหม่ ขึ้นมํา รู้แล้วเขําดับไป... ลองดูสิว่ํา จิตดวงใหม่ที่เกิดขึ้นมํา เขําต่ํางจํากเดิมอย่ํางไร ? ดีกว่ําเดิมอย่ํางไร ? นั่นแหละทําไมถึงต้องรู้อํากํารเกิดดับของรูปนําม เพรําะฉะนั้น รู้แล้วก็เหลืออย่ํางเดียว “ทา” ธรรมะ—ธ ธง แต่ก็ต้องอําศัย ท ทหําร ท-อํา-ทํา ทําไป...เดี๋ยวก็จะเห็นว่ําสภําวธรรมเป็นอย่ํางไร ธรรมะเป็นอย่ํางไร
เพรําะฉะนั้น ธรรมะจริง ๆ อยู่ตรงไหน ? ธรรมะจริง ๆ คือตัวสภําพจิตเรําเปลี่ยนไปอย่ํางไร ผล จํากกํารเห็นสภําวธรรมที่เกิดขึ้น ผลที่ตํามมํา...จิตเรําเป็นอย่ํางไร ที่พูดมําทั้งหมดก็คือสภําวธรรม แต่ผล ของกํารกําหนดรู้สภําวธรรมทําให้สภําพจิตเป็นอย่ํางไร ตรงนี้จิตเองก็เป็นสภําวธรรมอย่ํางหนึ่ง แต่อําศัย กํารเปลี่ยนแปลงอํากํารเกิดดับของมัน แล้วถ้ําตํามรู้จนถึงที่สุดแล้วจะเป็นอย่ํางไร ? ถ้ําเรําถึงที่สุดไม่ต้อง ถํามหรอก เดี๋ยวก็รู้ อ๋อ! สุดแล้วเป็นอย่างนี้เอง! ถ้ํารู้ก่อนแล้วจะไปไหม ? รู้แล้วก็ เอ๊! จริงหรือเปล่า ไป ได้ไหม เป็นไปได้จริงหรือเปล่า!? ก็ยังสงสัยอยู่ กลับมําดูง่ําย ๆ คือ เมื่อจิตเรําเวลําว่ําง ว่ํางจริงไหม ? จิต ที่ว่ํางแล้วดีจริงไหม สบํายจริงไหม ? นี่คือคําถํามที่เกิดขึ้น
