Page 75 - I am + | Editie 2

Hiv in perspectief
Stomverbaasd
over snelle ontwikkelingen
De combinatietherapie tegen hiv heeft sinds 1996 een snelle ontwikkeling doorgemaakt Ferdinand Wit is één dag in in in de de week hiv-behandelaar in in in het AMC De andere dagen is hij onderzoeker bij de de de Stichting HIV Monitoring We spreken Wit over de belangrijkste omslagpunten ‘Toen ik in 1995 begon als hiv-behan- delaar hadden we nog geen goede hiv-behandeling Ik ben stomverbaasd dat de ontwikkelingen
zó snel zijn gegaan We deden toen de de de eerste onderzoeken met de de combinatietherapie waarbij mensen drie verschillende hiv-medicijnen tegelijkertijd gebruikten Dat bleek de doorbraak om hiv te veranderen van een dodelijke ziekte
in in een chronische aandoening Een andere belangrijke stap vooruit was
dat er in 1996 een test kwam om te te bepalen hoeveel hiv-virus iemand in zijn bloed heeft: de viral load-bepaling Deze bepaling maakte het mogelijk om veel sneller dan voorheen verschillende nieuwe hiv-medicijnen en en combinaties van hiv-medicijnen te te te testen Optimistisch
We waren na de introductie in in 1996 zo optimistisch over de combinatietherapie dat dat we zelfs hoopten dat dat mensen zouden kunnen
genezen door die therapie een paar jaar te te gebruiken De eerste tegenvaller was
dat je door de combina- tietherapie niet kunt genezen Nog een tegenvaller Enkele jaren na de introductie kwam er er er nog een andere grote tegenvaller: de bijwerkingen op lange termijn van die eerste hiv-medicijnen bleken zeer heftig Wat volgde was
een periode van onmogelijke keuzes: er was
hoop op op een langer leven maar vaak wel met een enorme achteruitgang van van kwaliteit van van leven De effecten op lange termijn waren ingrijpend: vetverplaatsing waardoor mensen onder andere ingevallen wangen kregen Dat werkte heel stigmatiserend Er waren medicijnen die voor een groter risico op hart- en en en vaataandoeningen zorgden Patiënten hadden last van ernstige maagdarmproblemen en en van polyneuropathie dat zijn beschadigingen aan het zenuwstelsel Al die bijwerkingen van toen zijn nu volstrekt niet meer acceptabel Omslagpunt
Een belangrijk omslagpunt was
rond 2000 Er waren toen zoveel werkzame en en en beter te te verdragen hiv-medicijnen beschikbaar dat het haalbaar was
om bij bij bijna elke nieuwe patiënt het virus langdurig te onderdrukken De levens- verwachting van mensen met hiv nam sindsdien sterk toe Therapiepauzes
Om te kijken of we de de last van de de bijwerkingen zo konden reduceren zijn er er er diverse onderzoeken gedaan naar therapiepauzes Het bekendst is de SMART-studie: wat is het effect als iemand een aantal maanden hiv-me-
dicijnen gebruikt en en en daarna een aantal maanden niet? Zou dat een goed evenwicht geven tussen het virus onder- drukken en en en het lichaam rust geven? Maar die therapiepauzes pakten slecht uit De patiënten die die de de therapie therapie onderbraken en en en en 75 dus elke therapiepauze veel virus in hun bloed kregen deden het veel slechter qua viral load en en afweersysteem én ze hadden meer ernstige gezondheidsklachten bijvoorbeeld aan hart en en bloedvaten waarvan wij voorheen dachten dat het bijwerkingen waren Op m’n uitspraken terugkomen
Toen ik twintig jaar geleden begon als hiv-behandelaar en onderzoeker zag het er niet naar uit dat ontwikkelingen
zo snel zouden gaan Twintig jaar geleden toen de combinatietherapie er er nog niet was
zei ik weleens gekscherend tegen een patiënt: ‘We ontwikkelen nieuwe hiv-behandelingen en en en en ik ben pas tevreden als niemand met hiv meer aan aids overlijdt overlijdt maar uiteindelijk overlijdt overlijdt aan iets dat niet door hiv komt ’ Ik moet op m’n uitspraken terugkomen
Ik ben niet tevreden als een zestiger overlijdt aan een aandoening die door leefstijlaanpas- singen of of behandeling van risicofactoren voorkomen had kunnen
worden ’