Page 49 - ไม้แกะสลักล้านนา ปูมผญาสล่าเมือง
P. 49
49
ลมุ่ แมน่ า้ จางเปน็ ๑ ใน ๗ ลมุ่ นา้ สาขาของแมน่ า้ วงั ซง่ึ เกดิ จากเทอื กเขาผปี นั นา้ จากอา เภอพาน จงั หวดั เชยี งราย แลว้ ไปบรรจบกบั แมน่ า้ ปงิ ทอี่ า เภอปากวงั บา้ นแมข่ อน อาเภอบ้านตาก จังหวัดตาก
ลมุ่ นา้ จางแตก่ อ่ นเปน็ พนื้ ทอี่ ดุ มสมบรู ณด์ ว้ ยปา่ ไม้ จนมนี ทิ านพนื้ บา้ นเกย่ี วกบั นามเมืองกล่าวว่า มีชาวบ้านที่อาศัยแถบลุ่มน้าจางไปช่วยกันล่าเสือตัวหน่ึง ตามเสือ ไปจนทนั ทบี่ า้ นปา่ ตนั 1 เมอ่ื ยงิ เสอื ตายจงึ ไดช้ า แหละเนอ้ื “แบง่ ควั ” ซงึ่ หมายถงึ เนอ้ื เสอื กันในพื้นท่ีๆ เรียกว่าบ้านนาครัว ในปัจจุบัน ชาวบ้านแบ่งเสือโดยการให้หมู่บ้านแรก ทพี่บเสอืไดห้วัเสอืไปจงึเรยีกหมบู่า้นนน้ัวา่บา้นหวัเสอื บา้นตอ่ไปไดช้น้ิเนอ้ืเพยีงชนิ้เลก็ๆ จงึ เรยี กหมบู่ า้ นนนั้ วา่ บา้ นกอ้ ม สว่ นจดุ ทต่ี ามไปจนพบเสอื กเ็ รยี กวา่ บา้ นสบเสอื ชาวบา้ น สามคนของหมู่บ้านหน่ึงได้ไปช่วยจับเสือ เลยได้ส่วนแบ่งเป็นขามาสามขา เรียกบ้าน น้ันว่าบ้านสามขา
หน่ึงในชุมชนเก่าแก่ลุ่มน้าจางคือบ้านนาครัว เป็นพ้ืนท่ีๆ มีคนมาอาศัยอยู่ มากจึงได้ยกฐานะเป็นตาบลนาครัว ซ่ึงก็มีเร่ืองเล่าของท่ีมาช่ือหมู่บ้านว่า เดิมที หมู่บ้านน้ีแห้งแล้งไม่สามารถทาการเกษตรได้ ชาวบ้านจึงมีอาชีพนอกเหนือจากการ ทานาคือการ “สานคัว” ซ่ึงหมายถึงข้าวของเคร่ืองใช้ต่างๆ เช่น กระด้ง ข้อง สุ่ม ไซ
เมื่อขายได้มากพอก็เอาของท่ีทาได้ไปขายแลกข้าว เพราะไม่ได้ปลูกข้าวเองแต่ขาย
2
งานฝีมือ “ขายคัว” คนบ้านอื่นๆ จึงเรียกหมู่บ้านนี้ว่า บ้านนาคัว แล้วจึงเปล่ียนเป็น นาครัวในภายหลังเมื่อประกาศเป็นหมู่บ้านอย่างเป็นทางการ เม่ือบ้านนาครัวได้ ยกฐานะเปน็ ตา บลกแ็ บง่ การปกครองแบง่ ออกเปน็ ๙ หมบู่ า้ น หมบู่ า้ นทมี่ ฝี มี อื เชงิ ชา่ ง ในการแกะสลักไม้ ท่ีมีการรวมตัวช่างแกะสลักได้ถึง ๔๐ กลุ่ม นับตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๓๕ จาก ๓ หมบู่ า้ น คอื บา้ นหลกุ หมทู่ ่ี ๖ บา้ นหลกุ แพะ หมทู่ ่ี ๑๑ และ บา้ นหลกุ ใต้ หมทู่ ี่ ๑๒
1 คาว่าทัน ภาษาเหนืออกเสียงว่า ตัน
2 คาว่าครัว ภาษาเหนือออกเสียงว่า คัว
สํานักงํานวฒันธรรมจงัหวดัลําปําง
สล่ําแห่งลุ่มน้ําจําง บ้ํานหลุก ตําบลนําครัว อําเภอแม่ทะ จังหวัดลําปําง
ไม้แกะสลักล้านนา ปูมผญาสล่าเมือง
