Page 52 - e-book สถาบันทันตกรรม

45
- ความรวมมือในการเขารับการรักษา
การใหความรวมมือในการเขารับการรักษาของผูปวยนั้นมักจะลดลงตามความรุนแรงของภาวะสมองเสื่อม ที่เพิ่มขึ้น อยางไรก็ตามอาจขึ้นกับปจจัยอื่น ๆ เชน การมีประสบการณเขารับการรักษาทางทันตกรรม อยางสม่ําเสมอท่ีทําใหผูปวยยังคงใหความรวมมือไดโดยไมสัมพันธกับระดับความรุนแรงของภาวะสมองเส่ือม ทั้งนี้ความรวมมือของผูปวยอาจเปลี่ยนแปลงไปมาไดในแตละครั้งที่มารับการรักษา การประเมินความรวมมือ ของผูปวยเบื้องตนสามารถใชดัชนีความรวมมือในการรักษาทางทันตกรรมและความสามารถในการดูแลสุขภาพ ชองปากดวยตนเองในผูปวยสมองเสื่อม (dental compliance and capability index) ดังตารางท่ี 1 ซึ่งประเมินไดรวดเร็วและเฉพาะเจาะจงกับงานทางทันตกรรม มีประโยชนในการทํานายแนวโนมความรวมมือ ของผูปวยในการรับการรักษาเพื่อปรับแผนการรักษาที่เหมาะสมได โดยแบงเปนกลุมที่ใหความรวมมือดี สามารถใหการรักษาไดตามปกติ (0-3 คะแนน) กลุมที่มีขอจํากัดในการรวมมือ เหมาะในการรักษาแบบ ประคับประคอง (4-7 คะแนน) และกลุมที่ไมใหความรวมมือเหมาะเฉพาะการรักษาฉุกเฉินเทานั้น (8-10 คะแนน)
- การใหคํายินยอมในการรับการรักษา
ผูปวยที่มีภาวะสมองเสื่อมจะสูญเสียความสามารถในการตัดสินใจรับการรักษาแตกตางกันไป ในแตละบุคคล และระยะโรค ซึ่งความสามารถดังกลาวอาจเปลี่ยนแปลงได เชน ผูปวยอาจมีความเขาใจ เพียงพอท่ีจะสามารถใหความยินยอมในการรับการขูดหินน้ําลาย แตไมเพียงพอท่ีจะเขาใจและตัดสินใจใหความ ยินยอมในการเลือกเก็บหรือถอนฟน ดังนั้นทันตแพทยควรประเมินซ้ําในแตละครั้งที่ทําการนัดหมาย และควรเคารพการตัดสินใจในการรักษาตามที่ผูปวยไดทําไวขณะที่ยังมีความสามารถอยู ในกรณีที่ผูปวยไมมี ความสามารถในการใหความยินยอมแลว ตองใหผูดูแลเปนผูลงชื่อยินยอมแทน ทั้งนี้ตองคํานึงถึงประโยชน ของผูปวยเปนสําคัญ
ตารางที่ 1 ดัชนีความรวมมือในการรักษาทางทันตกรรมและความสามารถในการดูแลสุขภาพชองปากดวย ตนเองในผูปวยท่ีมีภาวะสมองเส่ือม (ดัดแปลงมาจาก Niessen et al. 1985)
คําถาม
คะแนน
ผูปวยสามารถทําความสะอาดฟนหรือฟนปลอมของตนเอง ไดอยางเหมาะสมหรือไม
ทําความสะอาดเองได = 0 ตองการความชวยเหลือบางสวน = 1
ตองพึ่งพาคนอื่นทั้งหมด = 2
ผูปวยสามารถบอกปญหาสุขภาพชองปากที่สําคัญของตนเอง ไดหรือไม
สามารถบอกปญหาได = 0 สามารถบอกปญหาไดบางสวน = 1 ไมสามารถบอกปญหาได = 2
ผูปวยสามารถปฏิบัติตามคําสั่งงาย ๆ เชน นั่งบนเกาอี้ อาปาก ไดหรือไม
สามารถปฏิบัติตามได = 0 สามารถปฏิบัติตามไดบางครั้ง =1
ไมสามารถปฏิบัติตามได =2
ผูปวยสามารถจับที่ยึดฟลมเอกซเรยไวในตําแหนงที่ตองการ นานพอที่จะสามารถถายภาพรังสีไดหรือไม
สามารถทําได = 0 สามารถทําไดบางครั้ง = 1 ไมสามารถทําได = 2