Page 21 - e-book สถาบันทันตกรรม

15
บางครั้งการปฏิเสธตอผูดูแลก็มีความรุนแรงทั้งคําพูด สงเสียงดัง รวมถึงการปดปองทุบตีผูดูแล เมื่อมีความจําเปนตองไดรับการตรวจรักษาทางทันตกรรม เชน การถอนฟนที่ผุหรือโยก ซึ่งเปนหัตถการทั่วไป ก็จําเปนตองใชยาคลายกังวลแบบรับประทาน (oral sedation) เพื่อใหผูปวยสมองเสื่อมผอนคลาย งวงซึมลง ก็สามารถใหความรวมมือตอการรักษาทางทันตกรรมไดดีขึ้น แตก็มีความเสี่ยงที่ตองแบกรับมากขึ้นเชนกัน ซึ่งในสวนนี้อาจสงผลตอการตัดสินใจสงตอผูปวยของทันตแพทยที่ขาดประสบการณในการใชยากลุมนี้ได อยางปลอดภัย การไดรับการรักษาจึงตองผานกระบวณการปรึกษาแพทยประจําตัว หรือแมแตการสงตอผูปวย ใหทันตแพทยเฉพาะทางที่อาจมีจํานวนไมมากในบางพื้นที่นั้นสงผลตอความสะดวกและคาใชจาย ในการเดินทางของผูดูแลอยางหลีกเลี่ยงไมได ทําใหผูปวยสมองเสื่อมที่มีปญหาพฤติกรรม อารมณ และความผิดปกติทางจิตใจอาจไมไดรับการรักษาตามความสมควร ทําใหปญหาสุขภาพชองปากของผูที่มี ภาวะสมองเสื่อมน้ันมีความรุนแรงและซับซอนกวาผูสูงอายุทั่วไป
4) ผลขางเคียงจากยาท่ีใชในการรักษาโรคประจําตัว
ไมเพียงแตผลของภาวะสมองเส่ือมโดยตรงเทาน้ันที่มีผลตอสุขภาพชองปาก ยาตาง ๆ ที่ผูปวยไดร ับ เปนประจําก็สงผลตอสุขภาพชองปากไดเชนกัน29 เชน ยาควบคุมความดันโลหิต ยาแกแพ ยาคลายกลามเน้ือ เปนตน รวมถึงยาตานอาการซึมเศราในผูปวยสมองเสื่อมที่มีปญหาพฤติกรรมและอารมณ ยากลุมนี้มีผล ตอการผลิตน้ําลาย ทําใหน้ําลายแหงและสงผลตอความเสี่ยงฟนผุที่มากขึ้น หรือผลขางเคียงจากยาท่ีออกฤทธิ์ ตอจิตประสาทอาจทําใหมีอาการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติและควบคุมไมได (dyskinesia) รวมถึงอาการเหงือกบวม จากยากันชัก ยารักษาโรคหลอดเลือดหัวใจและควบคุมความดันโลหิตบางกลุมที่ทําใหเหงือกบวมและอักเสบ ไดงาย เมื่อเหงือกบวม อักเสบ เลือดออกงาย ก็อาจสงผลกลับไปที่ความเจ็บปวดของผูปวยและเปนอุปสรรค ตอการทําความสะอาดชองปากใหกับผูปวยไดอีกดวย
5) สภาวะชองปากของผูสูงอายุ
เนื่องจากอายุเปนปจจัยเสี่ยงที่สําคัญที่สุดของภาวะสมองเสื่อม ผูปวยสมองเสื่อมสวนใหญจึงเปน ผูสูงอายุซึ่งมีสภาวะชองปากที่ผานการใชงานมากวา 60 ป มักจะมีปญหาที่พบไดบอย เชน การสูญเสียฟน บางสวน เหงือกรน ฟนสึก ฟนลม การมีฟนเทียมแบบติดแนนหรือถอดได เปนตน ซึ่งสภาวะชองปากเหลาน้ี จําเปนตองไดรับการดูแลเปนพิเศษมากกวาอุปกรณทําความสะอาดทั่วไป เชน จําเปนตองใชแปรงซอกฟน ทําความสะอาดดานของฟนที่ติดกับสันเหงือกวางและระหวางซี่ฟนที่มีเหงือกรน ผูที่มีฟนเทียมแบบติดแนน ก็จําเปนตองใชไหมขัดฟนแบบมีฟองน้ําสําหรับทําความสะอาดใตสะพานฟนที่มักมีเศษอาหารเขาไปติด เปนตน สภาวะชองปากที่มีความซับซอนในการทําความสะอาดของผูสูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมนี้ก็เปนอีกปจจัยหน่ึง ที่ทําใหเม่ือขาดการดูแลอยางเหมาะสมก็ทําใหโอกาสการเกิดปญหาสุขภาพชองปากน้ันมีมากย่ิงขึ้น