Page 71 - การบูรณาการศิลปะในงานศิลปประดิษฐ์ ทฤษฏีสู่การประยุกต์ โดยผู้ช่วยศาสตราจารย์เสริมศรี สงเนียม
P. 71
นิยุามและควัามหมายุ
ที่่วั่าง ในงานศิิลปะหมายถึึง บริเวัณ์หร้อปริมาติร ที่ล่ อ้ มรอบแที่รกอยรู่ ะหวัา่ งหรอ้ ปรากฏิภายในรปู ที่รง และวััติถึุติ่างๆ ในผลงาน เป็นที่ัศินธ์าติุที่่ไม่ม่ รปู รา่ งหรอ้ ขอบเขติที่แ่ นน่ อนในติวัั เอง แติถึ่ กู กําหนด โดยคิวัามสัมพื้ันธ์์กับองคิ์ประกอบอ้นๆ ในงาน ที่่วั่างสามารถึสร้างการรับรู้ได้ที่ังในลักษณ์ะสองมิติิ บนระนาบและสามมิติิในปริมาติร ที่ําหน้าที่่เป็นติัวั กําหนดระยะ ระดับ คิวัามลึก และมิติิในงานศิิลปะ อ่กที่ังยังม่บที่บาที่สําคิัญ ให้เกิดการเคิล้อนไหวั ของสายติา จังหวัะ และดุลยภาพื้ในการจัด องคิป์ ระกอบศิลิ ป์ ที่ําใหผ้ ลงานมคิ่ วัามสมบรู ณ์ที่์ งั ใน ด้านโคิรงสร้างและการส้อคิวัามหมาย นักวัิช้าการ ได้ให้นิยามและคิวัามหมายของที่่วั่างไวั้ดังน่
ภาพที่่ 2.50 บริเวณพืนที่่ว่าง ที่่มา : เสริมศร่ สงเน่ยม
ช้ลูด นูิ่มเสูมอ (2553, น. 88) ได้ให้คิวัามหมาย ของที่่วั่างไวั้วั่า ที่่วั่างติามปกติิจะกวั้างขวัางจนหา ขอบเขติมไิ ด้ เปน็ ที่ที่่ ส่ งิ ที่งั หลายที่งั ปวังดํารงอยู่ ที่วั่ าง เป็นที่ัศินธ์าติุที่่มองไม่เห็น จะปรากฏิติัวัก็ติ่อเม้อ ม่ที่ัศินธ์าติุอ้นๆ มากําหนดรูปร่าง หร้อมาก่อให้เกิด ปฏิิกิริยาขึน ที่่วั่างจึงเป็นเสม้อนสนามหร้อเวัที่่ที่่ ที่ัศินธ์าติุอ้น ๆ จะลงไปแสดงหร้อปรากฏิติัวั ในบที่บาที่ของรูปที่รง
ฉติั รช้์ ยั อรรถปกั ษ์(2550,น.105)ไดอ้ ธ์บิ ายวัา่ ที่วั่ า่ ง หมายถึึง บริเวัณ์ที่่ไม่ม่อะไรเลย ไม่ม่คิวัามหมาย ไม่ม่คิวัามกวั้าง คิวัามยาวั คิวัามลึก หาขอบเขติไม่ได้ แติใ่ นงานที่ศิั นศิลิ ป์ มคิ่ วัามหมายหลายประการ เช้น่ ระยะห่างของรูปร่าง รูปที่รงในงานจิติรกรรม หร้อ ช้่องวั่างของรูปที่รงในงานประติิมากรรม
ประเภูทของทีวัาง
1. พื้้นูท่่บวก (Positive Space) คิ้อบริเวัณ์ที่่ ถึกู คิรอบคิรองดวั้ ยรปู ที่รงวัติั ถึุหรอ้ องคิป์ ระกอบ หลกั ในงานศิลิ ปะเปน็ สวั่ นที่ม่ ม่ วัลปรมิ าติรหรอ้ รปู รา่ งที่ส่ ามารถึรบั รไู้ ดอ้ ยา่ งช้ดั เจน พื้น้ ที่บ่ วักมกั เป็นจุดสนใจหลักหร้อส่วันสําคิัญที่่ผู้สร้างสรรคิ์ ติอ้ งการนําเสนอในผลงาน ที่ําหนา้ ที่ด่ งึ ดดู สายติา และส้อสารคิวัามหมายโดยติรง การจัดการ พื้้นที่่บวักที่่ม่ประสิที่ธ์ิภาพื้จะส่งผลติ่อการรับรู้ และการติ่คิวัาม โดยสามารถึสร้างคิวัามหมาย อารมณ์์ และคิวัามรู้สึกผ่านรูปที่รง
2. พื้้นูท่่ลบ (Negative Space) คิ้อบริเวัณ์วั่างที่่ อยู่รอบ ระหวั่าง หร้อแที่รกอยู่ภายในพื้้นที่่บวัก เป็นพื้้นที่่ที่่ไม่ม่วััติถึุหร้อรูปที่รงปรากฏิอยู่ แติ่ม่คิวัามสําคิัญไม่น้อยไปกวั่าพื้้นที่่บวัก เน้องจากช้่วัยกําหนดขอบเขติ สร้างมิติิ และ เน้นยําคิวัามสําคิัญของรูปที่รงหลัก พื้้นที่่ลบ ที่่ถึูกจัดการอย่างสร้างสรรคิ์สามารถึที่ําหน้าที่่ เป็นที่ังฉากหลัง สร้างจังหวัะ กําหนดที่ิศิที่าง การเคิลอ้ นไหวัของสายติา และสรา้ งคิวัามสมดลุ ให้กับองคิ์ประกอบโดยรวัม
ภาพที่่ 2.51 พืนที่่บวกและพืนที่่ลบ ที่่มา : เสริมศร่ สงเน่ยม
การบููรณาการศิิลปะในงานศิิลปประดิิษฐ์์
: ทฤษฎีีสู่่การประยุุกต์์
069
