Page 84 - การบูรณาการศิลปะในงานศิลปประดิษฐ์ ทฤษฏีสู่การประยุกต์ โดยผู้ช่วยศาสตราจารย์เสริมศรี สงเนียม
P. 84
ชินิดิของเสู่้นแกน
1. เสู้นูแกนูแนูวติัง (Vertical Axis) คิ้อเส้นสมมติิ ที่ล่ ากจากบนลงลา่ งในแนวัดงิ ติงั ฉากกบั ระนาบพื้น้ ที่ําหน้าที่่แบ่งพื้้นที่่ซึ่้าย-ขวัาของงานให้เที่่ากัน หร้อเที่่ยบเที่่ากัน เส้นแกนแนวัติังมักใช้้ใน การสร้างคิวัามสมดุลแบบสมมาติรที่่ติ้องการ คิวัามมนั คิง นา่ เช้อ้ ถึอ้ และเปน็ ที่างการ เนอ้ งจาก สอดคิล้องกับแรงโน้มถึ่วังของโลกและการรับรู้ ติามธ์รรมช้าติขิ องมนษุ ยที่์ ม่ องเหน็ คิวัามสมั พื้นั ธ์์ ในแนวัติังได้ช้ัดเจน
ประเภูทของควัามสู่มดิุล
คิวัามสมดุลในงานศิิลปะสามารถึสร้างได้หลาย รูปแบบ ขึนอยู่กับวััติถึุประสงคิ์และการแสดงออก ที่่ติ้องการ โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภที่ หลักติาม ลกั ษณ์ะการจดั วัางและการถึวั่ งนํา หนกั แติล่ ะรปู แบบ ม่คิุณ์ลักษณ์ะเฉพื้าะและให้ผลที่างการรับรู้ที่่ แติกติ่างกัน ซึ่ึงผู้สร้างสรรคิ์สามารถึเล้อกใช้้ให้ เหมาะสมกับแนวัคิิดและเป้าหมายของผลงานดังน่
1. สูมดุลแบบสูมมาติร (Symmetrical Balance) สูมดลุ แบบสูมมาติรคิอ้ การจดั วัางองคิป์ ระกอบ ที่ม่ ล่ กั ษณ์ะเที่า่ กนั หรอ้ เหมอ้ นกนั ที่งั สองขา้ งของ เส้นแกน เสม้อนการสะที่้อนภาพื้ในกระจก ที่ําให้เกิดคิวัามเที่่าเที่่ยมกันที่ังในด้านรูปที่รง ขนาด นําหนัก ส่ และระยะห่างจากเส้นแกน คิวัามสมดลุ แบบนใ่ หคิ้ วัามรสู้ กึ มนั คิง เปน็ ที่างการ น่าเช้้อถึ้อ และสง่างาม เน้องจากม่โคิรงสร้าง ที่่เป็นระเบ่ยบและคิาดเดาได้ ในงานศิิลปกรรม ไที่ย สมดุลแบบสมมาติรปรากฏิให้เห็นอย่าง ช้ัดเจนในหลายรูปแบบ เช้่น พื้ระอุโบสถึและ พื้ระวัิหารที่่ม่การจัดวัางองคิ์ประกอบ สถึาป้ติยกรรมให้สมมาติรที่ังซึ่้าย-ขวัา พื้ระพืุ้ที่ธ์ รูปในอิริยาบถึประที่ับนังที่่แสดงคิวัามสมดุล ที่ังสองข้างของแกนกลาง งานประดับติกแติ่ง ดวั้ ยลายไที่ยที่ม่ ก่ ารจดั วัางลวัดลายซึ่ํา กนั ที่งั สอง ด้าน และเคิร้องประดับโบราณ์ เช้่นที่ับที่รวัง ที่่ม่การจัดวัางอัญมณ์่ในรูปแบบสมมาติร นอกจากน่ยังพื้บในงานศิิลปประดิษฐ์์ เช้่น พื้านพืุ้่ม บายศิร่ เป็นติ้น
ภาพที่่ 3.4 สมดุลแบบสมมาต่ร ที่่มา : เสริมศร่ สงเน่ยม
ภาพที่่ 3.2 เส้นแกนแนวต่ัง ที่่มา : เสริมศร่ สงเน่ยม
2. เสู้นูแกนูแนูวนูอนู (Horizontal Axis) คิ้อเส้น สมมติิที่่ขนานไปกับเส้นขอบฟ้้า ที่ําหน้าที่่แบ่ง พื้น้ ที่บ่ น-ลา่ งของงานใหเ้ กดิ คิวัามสมดลุ เสน้ แกน แนวันอนสัมพื้ันธ์์กับระนาบพื้้นโลกและการมอง เห็นในธ์รรมช้าติิ จึงให้คิวัามรู้สึกสงบ มันคิง และผ่อนคิลาย การใช้้เส้นแกนแนวันอนช้่วัย กําหนดระดับและสร้างคิวัามสัมพื้ันธ์์ระหวั่าง องคิป์ ระกอบในแนวัราบที่ําใหเ้กดิ คิวัามติอ่ เนอ้ ง และการเช้้อมโยงในการรับรู้
ภาพที่่ 3.3 เส้นแกนแนวนอน ที่่มา : เสริมศร่ สงเน่ยม
การบููรณาการศิิลปะในงานศิิลปประดิิษฐ์์
082
: ทฤษฎีีสู่่การประยุุกต์์
