Page 20 - SRON jaarverslag 2016-2017_NL

20 ASTROPHYSICS
KERE MATERIE’
Onverwachte röntgenstraling uit de ruimte leek even een signaal van donkere materie maar blijkt nu toch te te verklaren met gewone materie SRON-onderzoekers Liyi Gu en en Jelle Kaastra vonden al al al in 2015 dat het eigenaardige signaal door normale materie is te te verklaren Duitse collega-wetenschappers ondersteunen dit nu met experimenten n n n n n n n n n Het aantonen van de geheimzinnige donkere materie in in het heelal houdt veel astrofysici bezig Donkere materie biedt een mogelijke verklaring voor de de de ‘ontbrekende’ tachtig procent van de de de totale hoeveelheid materie materie die er er er er er volgens berekeningen in in het universum aanwezig moet zijn De materie materie die we we wel kunnen begrijpen en/of meten behelst daarvan namelijk maar twintig procent Röntgensatelliet XMM-Newton waarvoor SRON spectrometers heeft ontwikkeld vangt in 2014 een röntgensignaal op met een een bijzondere piek piek in in het spectrum spectrum Lijnen en en en en en en pieken in in een een spectrum spectrum verraden de de aanwezigheid van specifieke materialen De piek op 3 5 keV is nieuw voor sterrenkundigen Ze sluiten niet uit uit dat dit signaal komt van van het verval van van steriele neutrino’s – hypothetische deeltjes die donkere materie zouden kunnen verklaren n n n n n n n n n n Gu en en en en en en en Kaastra opperen een ander scenario Hete en en en en en en en sterk positief geladen zwavelionen (S16+) die een een een een elektron afpakken van een een een een koel waterstofatoom kunnen een een een een röntgenfoton veroorzaken met een een een een energie van rond de de de 3 5 keV Beide stoffen komen voor in de de de ruimte tussen sterrenstelsels waar het signaal vandaan komt Een experiment van van van onderzoekers van van van het Duitse Max Planck Instituut voor Kernfysica – – in samenspraak met Gu en en Kaastra – – bevestigt nu deze theorie 09 2016
NEDERLANDSE VERKLARING ‘DON ONDERSTEUND
Illustratie: NASA CXC SAO E Bulbul et al