Page 36 - SRON jaarverslag 2016-2017_NL

36 ASTROPHYSICS
PLATTE PANNENKOEK VERBINDT TWEE CLUSTERS
VAN STERRENSTELSELS
Het heelal bestaat uit een web van van clusters van van sterrenstelsels die zijn verbonden via filamenten Waar astronomen uitgingen van cilindervormige draden blijkt het filament filament tussen de clusters Abell Abell 399 en en en en en Abell Abell 401 meer weg te te te hebben van een platte pannenkoek SRON-onderzoeker Hiroki Akamatsu en en zijn collega-onderzoekers baseren deze ontdekking op waarnemingen van de Japanse röntgensatelliet Suzaku n n n n n n n n n n Wetenschappers denken dat ongeveer de de de de helft van de de de de ons bekende materie in het universum voornamelijk verstopt zit in in in het het het dunne ‘spinrag’ van het het het kosmische web oftewel in in in het het het warm-hot intergalactic medium (WHIM) Dit spinrag is met met één tot tien deeltjes per kubieke meter ontzettend ijl en en en en dus moeilijk te te zien Maar tussen twee clusters op ramkoers zoals Abell Abell 399 en en en en Abell Abell 401 begint het het WHIM alweer wat dichter te te worden waarbij ook energie vrijkomt Dat maakt het het zichtbaar voor een röntgentelescoop Volgens Akamatsu en en en en en zijn collega’s heeft de de brug tussen deze clusters de de vorm van een een afgeplatte ronde schijf: een een kosmische pannenkoek n n n n n n n n Op basis van modellen verwachten wetenschappers verder dat er er er er er er bij de de de de de naderende botsing schok- golven ontstaan Een temperatuurovergang in de platte pannenkoek tussen Abell Abell 399 en en en en en Abell Abell 401 wijst mogelijk op de de de de rand van zo’n schokgolf denken Akamatsu en en en zijn mede-onderzoekers 04 2017
Illustraties: Sunyaev-Zel'dovich effect (orange): ESA & Planck Collaboration optical image: STScI Digitized Sky Survey