Page 77 - Inżynieria & Utrzyamnie Ruchu I kw. 2023

Od podstaw
Ryszard Nowicki
Z klapkami na oczach
Przygotowanie inwestycji wymaga przygotowania SIWZu, a w nim rozdziału dedykowanego przyszłościowemu systemowi nadzorowi stanu technicznego środków produkcji. Współcześnie winien to być system umożliwiający co najmniej predykcyjne UR, a jeszcze lepiej, gdyby zgodnie z duchem PRZEMYSŁU 4.0, umożliwiał preskryptywne UR.
Współcześnie mało które przedsiębiorstwo bierze się za pisanie SIWZu. SIWZ jest zamawiany w jakimś biurze projektowym i najczęściej rozdział dotyczący UR jest redagowany przez przypadkowego autora – w konsekwencji mało sensownie, a następnie bezkrytycznie przyjmowany przez inwestora. Bezkrytycznie - czyli z klap- kami na oczach. Trudno jest krytycznie spojrzeć na redakcję dokumentu, za który się płaci, kiedy specjaliści strony odbie- rającej nie posiadają wystarczającej wiedzy co do współcześnie wymaganego zakresu formułowanych zapisów.
Mały projekt: np. pojedyncza maszyna. Ileż to razy wi- działem w kraju wymagania SIWZu sprzeczne z uznanymi międzynarodowymi normami. W konsekwencji można wydać pieniądze na system, który zaprojektowany błędnie nie będzie dawał w przyszłości oczekiwanych korzyści. Klapki na oczach.
Większy projekt: instalacja, blok energetyczny. W większo- ści przedsiębiorstw panuje głęboka wiara, że producent, że do- stawca wiedzą najlepiej, jak maszyna winna być monitorowana i zabezpieczona. Wiara czyni cuda. Brak wiedzy (mniejszy lub większy) to klapki na oczach (mniejsze lub większe). Prawda wygląda tak: producent maszyny śląc swoją ofertę do kontrak- tora jest przede wszystkim zainteresowany wygraniem przetar- gu i wie, że w większości przypadków o jego sukcesie zadecy- duje cena. Kontraktor także nie jest zainteresowany w bardzo dobrym nadzorowaniu maszyny. Lepszy nadzór to więcej pro- blemów uruchomieniowych. Inwestor może za dużo widzieć i w konsekwencji więcej chcieć. W Polsce mamy aktualnie kilka procesów inwestycyjnych in progres i w części z nich docenia się wagę wystarczająco dobrego rozwiązania systemów nadzo- ru. Zainteresowani mogliby się udać do takich nieco bardziej światłych inwestorów i porozmawiać o podejściu kontraktora do problemu i o błędach w przygotowaniu SIWZu. Mogliby – chyba że preferują mieć klapki na oczach.
Jeśli taka inwestycja jest czyniona przez przedsiębiorstwo posiadające już doświadczenia z systemami nadzoru to w SIW- Zie winny się typowo znaleźć wymagania kompatybilności do- starczanego systemu nadzoru z systemem już użytkowanym. Jeśli przedsiębiorstwo wchodzi w skład grupy to ten dostarcza- ny system winien być kompatybilny z systemem diagnostyki wdrożonym już w koncernie. Natomiast mało jest dyrektorów przedsiębiorstw, którzy by stymulowali swoją kadrę do stan- daryzacji tych systemów w ramach przedsiębiorstwa, a jeszcze
mniej zarządzających koncernami świadomych korzyści z po- siadania koncernowego standardu systemu nadzoru. Kadra zarządzająca koncentruje się typowo na dniu powszednim i nie kalkuluje przyszłościowych wydatków na UR. Ot swoiste klap- ki na oczach.
Ostatnio, w prasie technicznej SIGMA-NOT, dwóch pro- fesorów – obaj po habilitacji – opublikowało artykuł dotyczący badania agregatów pompowych. Wydawać by się mogło, że treści czasopisma wydawnictwa odpowiadają awizu: „SIGMA- -NOT wydaje czasopisma fachowe informujące czytelników o najnowszych osiągnięciach naukowych i nowoczesnych roz- wiązaniach technicznych w Polsce i na świecie, popularyzując problemy techniczne oraz poszerza wiedzę i kulturę technicz- ną”, a ich jakość jest gwarantowana przez proces recenzowania. Blaga! Artykuł ten posługuje się prymitywnym żargonem tech- nicznym (także błędnie). Publikuje dezinformację o „obowią- zującej normie PN-IEC 34-14:1998” (blisko 20 lat temu została wycofana i zastąpiona przez PN-EN 60034-14:2004, a na świe- cie aktualnie obowiązuje jej rewizja 4.0 z 2018), odwołuje do ISO-10816-1 (w 2016 norma ta została zastąpiona przez ISO- 20816-1) oraz PN-01359:1993 (wycofana z użycia przez PKN w 2014). Autorzy popełniają elementarne błędy charakteryzu- jąc wykonane analizy cyfrowe, w procesie wyrównoważania stosują widma amplitudowe (wyważający wirniki technicy od lat wiedzą, że jednak lepiej to robić z pomocą analizy wekto- rowej) i prezentują szereg analiz widmowych w stosunku do których nie zadają sobie żadnego trudu interpretacji zycznej kilku widocznych na nich dominujących składowych drgań. Dynamika widm ignoruje elementarne zasady prezentacji wy- ników na wykresach, a stwierdzenie, że w widmach tych dla pasma powyżej 500 Hz można zidenty kować wyznaczone nu- merycznie częstotliwości rezonansowe płyty górnej fundamen- tu jest lekceważeniem czytelnika. To już nie klapki na oczach, a klapy: wydawnictwa, autorów, recenzentów.
Edukacja jest jedną z najważniejszych dziedzin życia spo- łecznego i to przede wszystkim edukacja w zakresie ważnym dla efektywnego rozwoju kraju. Edukacja jest ważna, bowiem minimalizuje klapki na oczach. Już w 1600 r, w akcie fundacyj- nym Akademii Zamojskiej, Jan Zamoyski napisał „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie...” i przesłanie to w niczym nie traci na aktualności – także w odniesieniu do kadr decydujących o kształceniu i poziomie służb UR.
n
INŻYNIERIA & UTRZYMANIE RUCHU – www.utrzymanieruchu.pl
I kwartał 2023 75