Page 182 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 182
ในงํานพระบรมศพพระบําทสมเด็จพระเจ้ําอยู่หัวอํานันทมหิดล พ.ศ.๒๔๙๓ พระโกศถูก อัญเชิญจํากพระมหําพิชัยรําชรถขึ้นประดิษฐํานบนรถบุษบกในรถปืนใหญ่ซ่ึงถอดปืนออกแล้ว เพื่อใช้แห่เวียนรอบพระเมรุมําศโดยอุตรําวัฏ ในปีเดียวกันทรงพระกรุณําโปรดเกล้ําฯ แปลงพระ เมรุมําศรัชกําลที่ ๘ เพื่อใช้เป็นพระเมรุพระรําชทํานเพลิงพระศพสมเด็จพระเจ้ําบรมวงศ์เธอ เจ้ําฟ้ํา กรมพระยํานริศรํานุวัดติวงศ์ ซึ่งทรงดํารงพระยศเป็นพลเอก ครั้งนั้นอัญเชิญพระโกศพระศพจําก วังท่ําพระขึ้นรถพระวิมํานไปเปลี่ยนกระบวนเป็นรถปืนใหญ่ที่หน้ําวัดพระเชตุพน มีพระรําชําคณะ น่ังรําชรถเล็กนํากระบวนแล้วเคลื่อนพระโกศสู่พระเมรุที่ท้องสนํามหลวง (เด่นดําว ศิลปํานนท์ ๒๕๕๙: ๗๕)
สรุป
นับตั้งแต่พระรําชพิธีพระบรมศพพระบําทสมเด็จพระจุลจอมเกล้ําเจ้ําอยู่หัวเป็นต้นมํา รําชสํานักสยํามปรับเปลี่ยนรูปแบบพระรําชพิธีพระบรมศพและพระศพจํากแบบแผนธรรมเนียม โบรําณผสมผสํานกบั ควํามเปน็ สํากลมํากขนึ้ โดยไดม้ ตี น้ แบบสํา คญั จํากรําชสํา นกั องั กฤษโดยเฉพําะ ในสมัยพระนํางเจ้ําวิกตอเรีย อําทิเช่น ธรรมเนียมกํารกรําบถวํายพระบรมศพที่เป็นเปิดโอกําส ให้ประชําชนทั่วไป กํารแต่งกํายด้วยชุดดําเพ่ือไปงํานศพและไว้ทุกข์ กํารย่อกระบวนแห่ให้เล็กลง และยังมีกระบวนทหํารแทรกเข้ําไปมํากข้ึน และกํารใช้รําชรถท่ีเป็นรถปืนใหญ่
อําจกลํา่ วไดว้ ํา่ กํารปรบั เปลยี่ นแบบแผนธรรมเนยี มในพระรําชพธิ พี ระบรมศพทส่ี อดแทรก ธรรมเนียมตะวันตกเข้ําไปนั้นได้สะท้อนว่ํา สยํามต้องกํารเป็นชําติที่ดูทันสมัย แต่ก็ยังต้องกํารคง อัตลักษณ์ของตนเองไว้ผ่ํานพิธีกรรม อําจกล่ําวได้ว่ํา รําชสํานักมีควํามสํามํารถในกํารปรับเปล่ียน ตัวเองสูงและเกิดขึ้นจํากกระบวนกํารภํายในไม่ใช่ถูกบีบบังคับจํากภํายนอก พร้อมทั้งมีลักษณะ ของพธิ ไี วอ้ ําลยั ดงั เชน่ ธรรมเนยี มของประเทศในโลกตะวนั ตก เพอื่ ใหเ้ กดิ ควํามเปน็ สํากลทชี่ ําวตะวนั ตก และสอดคลอ้ งกบั รสนยิ มใหมข่ องชนชนั้ นํา สยํามเอง ซงึ่ ไดใ้ ชจ้ นกระทงั่ กลํายเปน็ แบบแผนธรรมเนยี ม ที่สืบเนื่องต่อมําจนถึงปัจจุบัน
เสด็จสู่แดนสรวง
๑๘๐ ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ
