Page 373 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 373
ได้แก่ บังแสง ( ំងំងស ស ង) จํามร ( មរ) ใบมน (បបមន់) แสนตะวัน (សសន្្័ន) ภูตําน (្ូ ន) วิชนี (វិជនី) พุ่มดอกไม้เงิน-ทอง (ស បង់ ្ មស ្ ក់) และอภริ มยข์ ําวขลบิ ทองและเงนิ (េ្ិរម យពណ៌សចំមសនិងប ក់) จะเห็นได้ว่ําร้ิวกระบวนพระรําชรถบุษบกจะมีกํารเชิญเครื่องสูงประกอบพระรําชอิสริยยศ ลักษณะเดียวกับกระบวนแห่อัญเชิญพระบรมศพของพระมหํากษัตริย์ไทย อันประกอบด้วยอภิรุม ชุมสําย บังแทรก จํามร บังสูรย์ พัดโบก ดอกไม้เงิน-ทอง สะท้อนให้เห็นถึงธรรมเนียมกํารถวําย พระเกียรติแด่องค์พระมหํากษัตริย์ท่ีทั้งไทยและกัมพูชํามีธรรมเนียมปฏิบัติท่ีคล้ํายคลึงกันมํา
อย่ํางยําวนําน
แถวร้ิวกระบวนตามหลังพระราชรถบุษบก
ถัดจํากร้ิวกระบวนของพระรําชรถบุษบกต่อด้วยแถวของพระบรมวงศํานุวงศ์ ผู้นําทําง ศําสนํา ไดแ้ ก่ สมเดจ็ พระสงั ฆรําชทง้ั ฝํา่ ยมหํานกิ ํายและฝํา่ ยธรรมยตุ กิ นกิ ําย รวมทงั้ ผนู้ ํา ศําสนกิ ชน ในศําสนําอ่ืนๆ ในรําชอําณําจักร เช่น ชําวจีน ชําวจําม ชําวเวียดนําม เป็นต้น ถัดมําเป็นแถว ของขุนนําง ข้ํารําชกําร และประชําชนผู้มําร่วมพระรําชพิธี นอกจํากน้ี ทั้งด้ํานซ้ํายและขวําของร้ิว กระบวนอัญเชิญพระบรมโกศจะมีชําวพนักงํานถือเชือกสีแดง พร้อมทั้งถือธงจระเข้ ธงเขมร ธงมกร และธงตะขําบ เดินขนําบด้ํานข้ํางริ้วกระบวนไปตลอดทําง
ระหว่ํางเคล่ือนร้ิวกระบวนแห่อัญเชิญพระบรมโกศจะต้องมีกํารหยุดแต่ละจุดไม่น้อยกว่ํา ๓ ครง้ั เพอื่ ใหพ้ ระสงฆส์ วดพระพทุ ธมนต์ สดบั ปกรณถ์ วํายเปน็ พระรําชกศุ ล ระหวํา่ งทกี่ ระบวนเคลอื่ น กลบั มําใกลถ้ งึ หนํา้ พระบรมรําชวงั พระมหํากษตั รยิ พ์ ระองคใ์ หมจ่ ะเสดจ็ ออกรบั กระบวนและจะทรง พระดําเนินร่วมในกระบวนไปจนถึงพระบรมเมรุ หลังจํากท่ีพระรําชรถบุษบกเคล่ือนถึงหน้ําประตู ทํางเขํา้ พระบรมเมรแุ ลว้ ชําวพนกั งํานจะเคลอื่ นพระบรมโกศลงจํากพระรําชรถบษุ บกสพู่ ระทนี่ ง่ั รําช รถ แล้วจึงเคลื่อนทําอุตรําวรรต (เวียนซ้ําย) รอบพระบรมเมรุ ๓ รอบ จํากนั้นจึงอัญเชิญพระบรม โกศเข้ําประดิษฐํานยังแท่นพระมหําปัญจํา ๙ ช้ันภํายในพระบรมเมรุ กํางกั้นเบ้ืองบนด้วยพระมหํา เศวตฉัตร
๕. พระราชพิธีในแต่ละวัน ณ พระบรมเมรุ
พระบรมโกศจะตงั้ ประดษิ ฐํานอยบู่ นแทน่ พระมหําปญั จํา ๙ ชนั้ ภํายในพระบรมเมรเุ ปน็ เวลํา ๕ ถึง ๗ วัน หรืออําจจะนํานกว่ํานี้ตํามแต่หมํายกําหนดกํารของสํานักพระรําชวัง ระหว่ํางท่ีพระบรม โกศประดิษฐํานอยู่ภํายในพระบรมเมรุน้ีจะมีกํารจัดบําเพ็ญพระรําชกุศลถวํายตํามโบรําณรําช ประเพณี ดังนี้
• ช่วงเช้ํา ในเวลําเช้ํามืด จัดให้มี “สตรีขับลํานําเฝ้ําพระบรมศพ” ซึ่งจํานวนของผู้ท่ีเข้ํา ร่วมในพิธีจะกําหนดตํามพระชนมพรรษําของพระมหํากษัตริย์ในพระบรมโกศ เวลํา ต่อมําจึงถวํายภัตตําหํารเช้ําแด่พระสงฆ์ที่สวดพระพุทธมนต์ตั้งแต่เม่ือตอนช่วงเย็น ของวันก่อน พระบรมวงศํานุวงศ์ตั้งเครื่องสังเวยถวํายแด่พระบูรพมหํากษัตริยําธิรําช เจํา้ ระหวํา่ งนมี้ ี “สตรขี บั ลํา นํา เฝํา้ พระบรมศพ” คณะพรําหมณร์ ําชสํา นกั ประโคมสงั ข์ วงกลองชนะประโคมถวําย
๑๘
ศิลปะ ประเพณี และความเชื่อในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ 3๗๑
เสด็จสู่แดนสรวง
