Page 223 - การสำรวจภาพถ่าย Photogrammetry

193
6.3.3 ฟงกชั่นพื้นฐานทาง GIS ในการวิเคราะหขอมูล DEM
6.3.3.1 ฟงกชั่นเกี่ยวกับคุณลักษณะของพื้นผิวโลก (Topographic Functions)
ในที่นี้คําวา ภูมิประเทศ (Topography) หมายถึงคุณลักษณะของพื้นผิวโลก นั่นคือ ระดับความสูงต่ําของพื้นท่ี นั่นเองในทางGISอาจกลาวไดวาขอมูลDEMเปนตัวแทนลักษณะภูมิประเทศท่ีถูกบันทึกในรูปขอมูลระดับความสูงต่ําดงัรูป ที่ 6-33ก ที่มีการวางตัวในลักษณะของตารางกริด (Grid) ดังรูปที่ 6-33ข ซึ่งเทากับเปนรูปแบบของขอมูลราสเตอรนั้นเอง โดย ฟงกชั่นเกี่ยวกับคุณลักษณะของพื้นผิวโลกนี้คือ ฟงกชั่นสําหรับคํานวณคาตาง ๆ ซึ่งอธิบายลักษณะภูมิประเทศ ณ ตําแหนง ตาง ๆ ทั้งนี้ Topographic Functions ที่ใชกันอยูทั่วไป คือ คาความลาดชัน (Slope) และทิศทางความชัน (Aspect) ซึ่งเปน คาที่คํานวณไดจากคาระดับความสูงต่ําของจุดตางๆ นั้นเอง
(6-1)
(6-2) ทั้งนี้หากพิจารณาดวยสมการที่ 6-1 ก็จะทําไดผลลัพธออกมาในรูปขององศา ยกตัวอยางเชน ความลาดชัน 30 องศา เปนตน ในขณะที่พิจาณาดวยสมการที่ 6-2 ก็จะทําใหไดผลลัพธออกมาในรูปรอยละ ยกตัวอยางเชน ความลาดชันรอยละ 375
เปนตน
คาตางระดับ ในการวิเคราะหลักษณะ (ค) การวัดความลาดชัน (slope) โดยวิเคราะหจาก สูตร = tan ซึ่งสามารถ
ระยะทางราบ
ใหผลลัพธออกมาในรูปขององศา และ สูตร รอยละความลาดชัน = คาตางระดับบ × 100 ระยะทางราบ
(ดัดแปลงจาก Environmental Systems Research Institute [ESRI], 2016)
ความลาดชัน (Slope) คือ อัตราการเปลี่ยนแปลงคาตางระดับเทียบกับระยะทางราบดังแสดงในรูปท่ี 6-33ค ทั้งน้ี การวัดความลาดชัน (slope) โดยสามารถวิเคราะหจากสมการที่ 6-1 และ 6-2

=tan
คาตางระดับ
ระยะทางราบ
รอยละความลาดชัน = คาตางระดับ × 100 ระยะทางราบ
รูปที่ 6-33 (ก) การบันทึกขอมูลลักษณะภูมิประเทศในรูปแบบของ (ข) ขอมูล DEM ซ่ึงสามารถนํามใชเปนขอมูลพื้นฐาน

ผศ.ดร.ชาติิชาย ไวยสุุระสุิงห์์
193