Page 36 - BODRUMDergi | ŞUBAT 2024

KADIN SAĞLIĞI
4- Gebeliğin İleri Evresinde Ayakların Şişmesi (Ödem): Gebelikte alt ektremite ödemine sık rastlanır. Yatar durumdayken büyümüş olan uterusun ara sıra bacaklardan kanı toplayan büyük damarlara bası yapmasıyla kan akımı engellenir ve bacaklarda ödem olur. Eğer ödem yüksek tansiyon veya damar tıkanıklığı nedeniyle değilse olağan kabul edilir. Fizyolojik ödemi gidermek için ara sıra sol tarafa yatarak rahmin büyük damarlara bası yapması engellenebilir, elastik damarları dıştan destekleyecek çorapların giyilmesi, bacakların bir süre yukarı kaldırılması ve egzersiz yapılması önerilir.
5- Kan Uyuşmazlığı (Rh/rh):
RH denilen madde kandaki alyuvarlarda bulunur. Alyuvarların içinde bu maddenin bulunduğu kişiler Rh (+) diye tanımlanır. Bazı insanlarda ise RH faktörü alyuvarların içinde bulunmaz ve Rh (-) diye tanımlanır. Bu iki durumda normaldir. Erkek (RH +) kadın (RH +) Erkek (RH -) Kadın(RH -) Erkek (RH-) kadın (RH+) ise kan uyuşmazlığı olmaz. Ancak annenin kanı RH (-), babanın kanı RH (+) ve bebeğin kanı RH (+) olduğu durumlarda kan uyuşmazlığı gözlenir. Fetüsün kanının annenin kanı ile temas etmesi sonucu, annenin kanındaki antikorlar fetüsün alyuvarlarını parçalar. Bebekte alyuvarların parçalanması nedeniyle doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde (patolojik) sarılık ortaya çıkar. Uyuşmazlık sonucu gerekli tedbirler alınmazsa fetüs doğumdan önce ya da doğumdan sonra ilk yedi gün içinde ölebilir ya da sakat kalabilir. Böyle durumlarda bebeğin kanı hemen değiştirilmelidir. Rh (-) kadın ve Rh (+) erkek olan eşler için rutin olarak gebeliğin ilk aylarından itibaren gebenin kanı incelenmeli, kanında antikor olup olmadığı saptanmalıdır. Annenin kanında antikorların oluşması için çocuğun kanının annenin kanına karışmış olması gerekir.
Bu bakımdan çok defa ilk gebeliklerde bir kan uyuşmazlığı tehlikesinin mevcut olmadığı bilinir. Günümüzde Rh uyuşmazlığı olan eşlerde,
kadını gebeliğinden önce anti D gamaglobin aşısı yapılarak uyuşmazlık ortaya çıkması önlenmektedir. Gebelik sırasında Rh uyuşmazlığı tesbit edilirse anneye doğumdan hemen sonra yapılan iğne ile (Anti D immune globulin) gelecek gebeliklerde problemle karşılaşılmaz. Bu nedenle gebeler, mutlaka kan gruplarını bilmeli ve gebelikte oluşan kanamalarda veya yapılan amniosentez gibi girişimsel uygulamalardan sonra iğne (Anti D immune globilin) olmalılar.
6- Yüksek Kan Basıncı (Hipertansiyon):
Hamile kalmadan önce yüksek kan basıncı olan kadınlar, hamilelikleri süresince kan basınçlarını düzenli olarak kontrol ettirmelidir. Birçok kadın hamilelikte kullanılabilen tansiyon ilaçlarından düşük dozda kullanıp yediklerine dikkat ederek spor yapmaya özen gösterirse hamilelikleri boyunca orta derecedeki yüksek kan basınçlarını kontrol altında tutabilirler. Yüksek kan basınçları kontrol altında olan kadınların büyük çoğunluğu sağlıklı hamilelikler geçirmektedir. Yüksek kan basıncınız varsa doktorunuz böbreklerinizin düzgün çalıştığından
ve fetusun normal şekilde geliştiğinden emin olmak için kanınızı ve idrarınızı daha sık şekilde kontrol edecektir.
Hamile kadınlarda bazen eskiden olmayan bir yüksek tansiyon ortaya çıkar ve buna ödem ile idrarda protein artması eşlik eder. Bu duruma preklampsi denir ayrıca bu bulgulara bazen nöbetler eklenir ve buna da eklampsi denir. Belirtileri arasında ani kilo alımı, aşırı baş ağrısı, karın ağrısı, su toplanmasından kaynaklanan bacakların şişmesi ve görüşte bulanıklık sayılabilir. Doktorunuz hamileliğiniz süresince düzenli olarak protein için idrarınızı ve kan basıncınızı test edecektir. Gebeliğe bağlı yüksek tansiyon durumlarında, hastaların tedavisi doğumdur.
34