Page 60 - BODRUMDERGI | MAYIS 2023

KADIN SAĞLIĞI
Erken Menopoz
Menopoz kelimesini duyduğumuzda 60 yaş üzeri kadınlar aklımıza gelir. Ancak menopoz sadece yaşlı kadınlara ait bir evre değildir. Erken veya prematür menopoz çoğumuzun tahmin ettiğinden daha sıktır. 15-45 yaş arası kadınların yüzde biri bu durumdan etkilenir.
Erken veya prematür menopoz nedir?
Menopoz, kadınlarda yumurtalıkların yumurtlama ve hormon üretimi fonksiyonlarını kaybetmesi sonucu adet kanamalarının kesilmesi durumuna denir. Ortalama menopoz yaşı 50 civarındadır. Menopozun erken başlaması sıklıkla prematür menopoz ile karıştırılır. Fakat gerçekte iki farklı durumdur. Eğer menopoz 45 yaşından önce başlarsa erken menopoz, 40 yaşından önce başlarsa prematür menopoz olarak tanımlanır.
Doktorlar daha genç hastalarda da menopoz belirtilerini sorguladığında, daha çok kadın erken menopoz veya prematür menopoz tanısı almaktadır. Kısırlık problemi veya menopoz belirtileri olan genç kadınların bir kısmında altta yatan neden erken menopozdan başka birşey değildir.
Erken veya prematür menopoz nedenleri nedir?
Sıklıkla genç yaşta menopoza girme nedeni bulunamaz. Bu kadınlar için kabul etmesi çok zor bir durumdur ve özellikle çocuk sahibi olmayı geciktiren kadınlar için çok yıkıcı ve travmatik olabilir. Erken yaşta menopozun olası nedenleri şunlardır;
a) Prematür Over Yetmezliği
Prematür over yetmezliği olan kadınların overleri erken yaşta çalışmayı bırakmış demektir. Hem yumurta üretimi hem de yumurtlamak için gerekli hormon üretimi olmaz. Otoimmun hastalıklar, prematür over yetmezliği olgularının yüzde 65’inden sorumludur. Bu hastalıklarda bireyin bağışıklık sistemi henüz bilinmeyen nedenlerle kendi vücudunu düşman olarak görür ve kendi organlarını ve dokularını yabancı doku gibi algılar. Yumurtalık ve ürünlerine karşı antikor üretip onları tahrip eder. Bu durum erken menopozun ortaya çıkmasına yol açar. Genetik faktörlerde bu durumdan sorumlu olabilir.
Menopoza girme yaşını belirleyen en temel etkenlerden biri kişinin annesinin menopoza girme yaşıdır. Olguların yüzde 5’inde kadınlar annelerinin
izinden gider ve erken menopoza girerler. Bazı kadınlar X kromozomundaki bozukluklar (Turner (XO) sendromu, Fragile X sendromu) ile doğar ve menopozun görünmesi gereken zamandan önce yumurta üretimi bozulur. Bazı kadınlar ise az sayıda yumurta ile doğmuştur ve menopoz, olması gereken zamandan önce olur. Prematür over yetmezliğinde kadınlar ara
PROF. DR.
METE GÜNGÖR
58