Page 158 - 32_LiryDram_2021

156 LiryDram
lipiec–wrzesień 2021
TWIERDZA
GRAMVOUSA
Zamek Gramvousa został zbudowany
przez Wenecjan w drugiej połowie XVI w. (1579-1584). Miał chronić przed ekspansją Osmańską. Strategiczne położenie zamku pozwalało weneckiemu władcy kontrolować cieśniny pomiędzy zachodnią Kretą
a Peloponezem. Jednak Wenecjanie nie zapobiegli okupacji Krety przez Turków.
W 1645 r. po krótkim oblężeniu Turcy zajęli Chanię i do 1669 r. podbili całą Kretę. Wenecjanom pozwolono zachować kontrolę nad zamkiem Gramvousa (a także nad wysepkami Souda i Spinalonga). Gramvousa była wykorzystywana jako baza przez Wenecjan, którzy próbowali odzyskać Kretę, ale także przez Kreteńczyków, którzy opierali się rządom Osmańskim. Niestety latem 1692 r. wenecki dowódca Luca Della Rocca przekazał zamek Turkom w zamian za jakąś władzę
w Stambule. Następnie ufortyfikowali zamek 66 działami dalekiego zasięgu, umieścili w nim silne oddziały i uczynili go niedostępnym.
Przez wiele lat po tym rewolucyjne działania Kreteńczyków były ograniczone do minimum. W czasie rewolucji Grecji przeciwko Turkom, po kilku próbach, zamek został ostatecznie zdobyty przez kreteńskich powstańców przebranych za Turków w 1825 r. Gramvousa była pierwszą wyzwoloną spod panowania otomańskiego częścią Krety. Stała się schronieniem dla ponad 3000 osób oraz punktem wyjścia dla wszystkich działań rebeliantów. Jednak ze względu na trudne warunki życia, ludzie z Gramvousy zaczęli uprawiać piractwo. Atakowali wszystkie
łodzie przepływające pomiędzy Gramvousa
i Antikithira, co wzburzyło europejską opinię publiczną. Pod naciskiem Francji i Wielkiej Brytanii od 1828 r. rząd grecki rozprawił
się z grasującymi na Gramvousa rabusiami. Pozbawieni dotychczasowego źródła dochodu mieszkańcy na zawsze opuścili wyspę. Do dziś jest ona niezamieszkała, a zbudowany na jej szczycie fort powoli popada w ruinę.
fot. Marlena Zynger