Page 153 - 36_LiryDram_2022

PLAC MĘCZENNIKÓW ŻYDOWSKICH
Podążając ulicą Arystotelesa dochodzimy do Placu Męczenników Żydowskich – Evreon Martiron
– z fontanną zdobioną rzędami muszli, rozgwiazd i ośmiornic namalowanych na niebieskim tle oraz trzema posążkami konika morskiego z brązu. To centrum dawnej dzielnicy żydowskiej – La Juderia – zamieszkałej niegdyś przez potomków Żydów Sefardyjskich mówiących w ladino (starożytna forma kastylijskiego hiszpańskiego zmieszana z elementami hebrajskimi, tureckimi, greckimi, francuskimi
i włoskimi), którzy uciekli z Półwyspu Iberyjskiego w czasach inkwizycji hiszpańskiej i portugalskiej.
W XV w. stanowili oni najliczniejszą grupę mniejszości na Rodos. Byli szanowani i dobrze traktowani aż do II wojny światowej. Nazwa placu upamiętnia męczeństwo około 1600 Żydów w wieku powyżej 10 lat, którym w czasie wojny kazano przyjść na plac ze wszystkimi kosztownościami i ubiorem. Statkiem wywieziono ich do Pireusu, skąd zaplombowanymi wagonami prosto do obozu w Auschwitz. Po wojnie wróciło zaledwie 40 osób. Do tragedii Żydów nawiązuje obelisk z czarnego marmuru z wielojęzycznym napisem: „Wiecznej pamięci 1604 żydowskich męczenników z wysp: Rodos i Kos, którzy zostali zamordowani w nazistowskich obozach śmierci”.
W niedalekiej odległości od placu w obrębie dawnej żydowskiej dzielnicy La Juderia, na rogu ulic Dossiadou i Simiou znajduje się sefardyjska synagoga Kahal Kadosh Shalom zbudowana
w 1577 roku. Podczas II wojny światowej – jako jedyna z czterech istniejących
wówczas w mieście – nie została zniszczona przez bombardowania. Obecnie
jest najstarszą czynną synagogą w Grecji, zaś jedno z bocznych pomieszczeń
budynku pełni funkcję muzealną.
lipiec–wrzesień 2022 LiryDram 151