Page 120 - 38_LiryDram_2023
P. 120
Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie
„Przesilenie.
Malarstwo Północy
1880–1910”
18 listopada 2022 – 5 marca 2023
To pierwsza w Europie Środkowo-Wschodniej przekrojowa prezentacja twórczości nordyc- kich artystów. Na ekspozycji w MNW po- kazanych zostanie ponad 100 prac malarzy z Danii, Finlandii, Islandii, Norwegii i Szwecji, dzia- łających na przełomie XIX i XX wieku. Można na niej zobaczyć dzieła m.in.: Edvarda Muncha, Vilhelma Hammershøia i Carla Larssona. Natura i pejzaż, życie prowincji, obyczaje ludowe, sceny z mitologii oraz wnętrze domu i ludzkiej psychiki – to główne wątki tej wystawy.
Podróż na Północ
Anna Ancher, Michael Ancher, Richard Bergh, Akseli Gallen-Kallela, Pekka Halonen, Vilhelm Hammer- shøi, Hanna Hirsch-Pauli, Marie Krøyer, Carl Larsson, Edvard Munch, Erik Werenskiold i Anders Zorn – to tylko niektórzy nordyccy twórcy, których prace zoba- czyć można na wystawie w MNW. Jej tytuł odnosi się do przesilenia letniego, które ma szczególne znaczenie w tamtejszej kulturze. Wskazuje również na zmiany w sztuce tego regionu na przełomie XIX i XX wieku: drogę od akademizmu, przez realizm i impresjonizm, w stronę symbolizmu i ekspresji. Tytuł nawiązuje ponadto do przemian, które zaszły w rela- cjach między europejskimi „peryferiami” kulturalnymi, a ówczesnym centrum świata sztuki – Paryżem.
Oszałamiająca przyroda i światło
Przyroda, surowa, piękna i tajemnicza jednocześnie, krajobrazy pełne jezior, rzek, skał, świetlistych plaż, podmokłych łąk i zaśnieżonych lasów, to główne motywy, którymi inspirowali się nordyccy artyści. Wybór rodzimych krajobrazów podkreślał narodowy charakter ich sztuki. Charakterystycznym dla nich tematem był pejzaż zimowy. Artyści ci wydobywali jego dekoracyjność i rytm, dążyli do ukazywania majestatu przyrody i ujawniania jej tajemnic. W kon- templacyjnych przedstawieniach ukazywali relację człowieka z naturą. Część twórców antropomorfi- zowała przyrodę, czerpiąc tematy z lokalnych ba- śni i legend. Przyroda jawi się w ich dziełach jako obdarzona zagadkową, a czasem mroczną siłą. Przedstawienia pejzaży często wizualizowały nastrój i emocje, a malarze podkreślali związek ducha natury i duchowości człowieka.
Na wieś – w poszukiwaniu tożsamości
Artyści nordyccy przełomu XIX i XX wieku poszukiwali narodowych korzeni w tradycji ludowej. Inspirowali się zwyczajami mieszkańców wsi, ich kulturą mate- rialną oraz życiem bliskim naturze. Dzieła z wystawy w MNW ukazują m.in. pracę na roli w rytmie wyzna- czanym przez przyrodę, odwieczne przemiany pór roku, dnia i nocy oraz działanie żywiołów powietrza
118 LiryDram styczeń–marzec 2023
