Page 93 - The Glory of Siam Night Museum
P. 93
พระวรุณ
สมัยฤคเวท พระวรุณเป็นเทพผู้เป็นใหญ่คู่กับพระอาทิตย์ หรือพระมิตระ พระอาทิตย์มีหน้าท่ีปกครองกลางวนั พระวรุณมีหน้าท่ีปกครองกลางคืน เรยี กว่า “เจ้าฟ้าอันอยู่ท่ัวไป” มีความศักดิ์สิทธแิ์ ละเป็นท่ีเคารพยําาเกรง เป็นผู้บําารุงเทวโลก และมนุษยโลกด้วยนํา้า พระวรุณมีเทวทูตท่ีคอยจดบัญชีกรรมส่งให้พระยม พระองค์ทรงเป็นผู้รกั ความสัตย์และเกลียดความเท็จ มีตําานานเล่าว่า ครงั้ หน่ึง พระเจ้าหริศจันทร์ทําาพิธีขอบุตรจากพระวรุณ และสัญญาว่าเม่ือบุตรโตข้ึน จะนาํา มาบชู ายญั แด่พระวรุณ พระเจ้าหรศิ จนั ทรก์ ท็ รงมบี ตุ รนามว่า พระโรหติ กมุ าร กาลเวลาล่วงเลยไป พระเจ้าหรศิ จันทร์ก็มิได้ทําาการบูชายัญแด่พระวรุณด้วยบุตร พระวรุณจึงบันดาลให้พระเจ้าหรศิ จันทร์ประชวรเป็นโรคท้องมาน เป็นโรคท่ีมีนํา้า ในท้องมากเกินไป จึงเป็นต้นแบบประเพณีการถือนํา้าพระพิพัฒน์สัตยาของไทย พระวรุณทรงเปน็ เจ้าแห่งนา้ํา ภายหลังได้ฉายาว่า “สินธปุ ติ” แปลว่า “เจ้านาํา้ ทว่ั ไป” ในรามเกียรต์ิ พระวรุณทําาหน้าท่ีเป็นกองเกียกกายในสงครามรบกับอินทรชิต ในรามายณะ พระวรุณทรงบอกวิธีข้ามไปกรุงลงกาแก่พระราม
ในพระไตรปิฎกภาษาบาลี ธชัคคสูตรระบุว่า พระวรุณเป็นเทวราชองค์หน่ึง มีศักดิ์รองจากพระประชาบดี [1]
ลกั ษณะของพระวรุณ ในคตไิ ทย เปน็ เทพบรุ ุษมกี ายสนี าํา้ เงนิ มี 2 กร ทรงพระขรรค์ 1.ธชคัคสตูร
- 093 -
เป็นอาวุธ สวมมงกุฎยอดเดินหน สวมอาภรณ์สีทอง ทรงเคร่อื งประดับด้วย ทองคําา ไข่มุกและแก้วเพทาย ทรงพญานาคเป็นพาหนะ ในคติฮินดู เป็นเทพบุรุษ มกี ายสนี าํา้ เงนิ บา้ งกว็ ่าสขี าว รูปรา่ งเลก็ แต่กําายาํา ลํา่าสนั มี 4 กร ทรงบว่ งวรุณบาศ รม่ อาโภค หมอ้ นา้ํา ดอกบวั สังข์ ฯลฯ สวมมงกฎุ ทองคําา มรี ศั มที อง สวมอาภรณ์ สีทอง ทรงเครอ่ื งประดับด้วยทองคําา ไข่มุกและแก้วเพทาย ทรงจระเข้ หรอื มกร เป็นพาหนะ พระวรุณ ยังมีนามอ่ืนๆอีก อาทิเชน่ พระสินธุปติ, พระชลปติ, พระชลพิมพา, พระนีลปุรุษ, พระปาศปาณี, พระอัมพุราช, พระยาทปติ ฯลฯ
พระวรุณเม่ือเทียบกับความเช่ือทางตะวันตกแล้ว เทียบได้กับโพไซดอนตามเทพ ปกรณัมกรกี และเนปจูนตามเทพปกรณัมโรมัน
ในหนงั สอื พระนลคําาหลวง พระราชนพิ นธใ์ นพระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกล้าเจ้าอยหู่ วั ระบุว่า พิรุณเป็นนามของเทพคณะอาทิตย์ เป็นบุตรองค์โตของพระแม่อทิติ เป็น เทพแห่งความเป็นธรรม พระพิรุณย่อมรูว้ ่าผู้ใดทําาอะไร ย่อมรูว้ ่าผู้ใดกะพรบิ ตา ก่ีครง้ั ใครทําาบาป เม่ือมีผู้ทําาบาปพระพิรุณจักใช้บ่วงคล้องผู้นั้นไปหาพระยม เพ่ือนําาไปลงทัณฑ์ ในมหาภารตะ พระพิรุณเป็นบุตรพระฤๅษีกรรทมพรหมบุตร พระพิรุณในความเช่ือของคนไทยว่าเป็นผู้ให้ฝน ให้น้ําา ถือพระขรรค์ ทรงนาค หรอื มกร เปน็ พาหนะ จงึ เปน็ สญั ลกั ษณข์ องหนว่ ยงานราชการทเ่ี กย่ี วกบั การเกษตร อาทิกระทรวงเกษตรและสหกรณ์[2]และมหาวทิยาลัยเกษตรศาสตร์
2.พีระอารสีม,ตําานานพระพิรุณ. คณะเทคนิคการสัตวแพทย์ มหาวทิยาลัยเกษตรศาสตร์ ราชบณัฑิตยสถาน.พจนานุกรม ฉบบัราชบณัฑิตยสถานพ.ศ.2554. พิมพ์ครง้ัท่ี2, กรุงเทพฯ:ราชบณัฑิตยสถาน, 2556.1,544หนา้.
ISBN 978-616-7073-80-4
NIGHT MUSEUM
