Page 6 - MIN VOS 19 MAY 2016
P. 6

4 DONDERDAG                                                                                                                                                                                               AMIGOE
       19 MEI 2016

Aruba, toen en nu...

Indiaanse rotstekeningen

Dit artikel heeft, behalve daar waar andere namen genoemd       zouden belangrijke perso-
zijn, als voornaamste bron een artikel van de hand van dr.      nen uit de indiaanse samen-
Harold Kelly. De foto’s zijn in de jaren ‘60 gemaakt door dr.   leving moeten voorstellen,
Arthur Meiners in de Cunucu Arikok.                             zoals shamans, die druk
                                                                bezig zijn met rituelen en
door Evert Bongers              de tekeningen in holtes en      ceremoniën waarin zij hun                                                                      Kolibri, rotstekening in Cunucu Arikok
Tijdens de Preceramische        andere beschutte plaatsen       visoenen uitbeelden.                                                                           Rotstekening in wit, mogelijk een komeet?
(van 2500 v.Chr. tot 1000       gemaakt, waar ze het beste      Zoomorfische afbeeldingen
n.Chr.) en de Ceramische        tegen zon, wind en regen be-    zijn er veel minder: de grot    Rotstekening in rood van een dansende sjamaan
periode (van 1000 tot 1515)     schermd waren.                  van Fontein heeft een enke-
werd ons eiland bewoond         Rotstekeningen zijn vaak te     le tekening en in Canashito     plaats van samenkomst van      van de tekeningen van Fon-      Rotstekening van een monniksrob(?)
door indianen, de Caique-       vinden in de buurt van ar-      zijn er een paar vage figu-     die lijnen, bij het rotsblok   tein door baron van Raders,
tios. Zij hebben een relatief   cheologische vindplaatsen       ren te onderscheiden. In de     met de tekeningen in Ayo,      gezaghebber van Curaçao         een nationale archeologische   een verhaal uit, over religie,
groot aantal archeologisch      waar opgravingen zijn ge-       grot van Guadarikiri zijn er    zou de sjamaan met zoveel      en Onderhorigheden, date-       site database. De resultaten   ceremoniën, afbeeldingen
interessante vindplaatsen       daan. Zij vormden blijkbaar     meer, maar simpel en vaag.      energie hebben doordrenkt      ren van 1827. Eind 19e eeuw     zullen hopelijk binnenkort in  van de wereldbeleving van
achtergelaten en dit zijn wel   een geheel. Soms betrof het     De meeste dierfiguren zijn      dat hij in trance de tekenin-  kwam pater van Koolwijk         boekvorm verschijnen.          een indiaan en de visioenen
de meest fascinerende:          tijdelijke woonplaatsen die     op de grote basaltstenen te     gen daar heeft vervaardigd.    met meer beschrijvingen en      Van de oorspronkelijke be-     van een sjamaan. Daarmee
Indiaanse rotstekeningen        weer in verband kunnen          vinden, zoals in de Cunucu      Ook vermoedt Van Lis dat       tekeningen. Hetzelfde deed      woners van ons eiland be-      is dit het oudste erfgoed wat
zijn op verschillende plaat-    worden gebracht met de          Arikok: onder andere vogels     de lijnen die zich vanuit      pater van Euwen in het be-      staat geen mondelinge of       wij bezitten, afkomstig van
sen op het eiland te vinden.    religieuze betekenis van de     (een kolibrie), kikkers, vis-   Ayo heel ver uitstrekken,      gin van de afgelopen eeuw.      schriftelijke nalatenschap of  onze ‘verste voorvaderen’,
In grotten aan de Noord-        grotten met tekeningen.         sen, leguanen en schildpad-     kunnen samenvallen met         Pas in de jaren ‘50 kwam een    overlevering. Maar wel te-     ook al heeft lang niet ieder-
kust, zoals die van Fontein     Betekenis                       den. Eén van de tekeningen      de lijnen die in het onder-    specialist in rotstekeningen,   keningen en schilderingen,     een Indiaans bloed. Waard
en van Guadarikiri, in het      De plekken waar rotste-         in het Parke Nacional Ari-      zoek door archeologen zijn     Wagenaar Hummelink, naar        kunst dus. Daar spreekt wel    om te beschermen en te be-
binnenland in de overhan-       keningen zijn gevonden,         kok is een opvallende: het      getrokken tussen verschil-     het eiland om de vondsten                                      studeren!
gende grot van Canashito,       waren niet door indianen        lijkt op een soort zeehond      lende plaatsen met rotste-     van Van Koolwijk te docu-
of op basaltsteenblokken        bewoond, maar hadden een        of zeeleeuw, met de kop om-     keningen. Volgens hem voel-    menteren. In de jaren ‘90
zoals die bij Ayo. Op 22        religieuze en ceremoniële       hoog, steunend op de voor-      den de indianen deze ener-     werd onderzoek verder uitge-
plaatsen zijn zo’n 300 à        betekenis: shamans, indi-       poten. Henny Coomans, bio-      gielijnen ook en maakten       breid door archeologen Aad
350 afbeeldingen geïnven-       aanse ‘priesters’, gaven door   loog, meent in een artikel in   hun tekeningen hierlangs.      Versteeg en Arminda Ruiz.
tariseerd. Het zijn bijna al-   deze tekeningen uiting van      ‘Arubaans Akkoord’ een in       Inventarisatie                 Voor de meest complete, digi-
lemaal schilderingen, met       hun beeld van de kosmos         de vorige eeuw uitgestorven     Rotstekeningen hebben al       tale inventarisatie van teke-
twee uitzonderingen: pe-        en van de wereld om zich        Caribische monniksrob te        heel vroeg de aandacht ge-     ningen en hun exacte locatie
trogliefen, figuren die in de   heen: er zijn afbeeldingen in   herkennen in deze tekening.     trokken, nog voor er van ar-   hebben archeologen Aad Ver-
steen zijn gekrast, in deze     verschillende motieven en       Geometrische of abstracte       cheologisch onderzoek sprake   steeg en Harold Kelly in de
gevallen heel ondiep, nau-      kleuren, antropomorfisch        afbeeldingen laten zich         was. De eerste beschrijvingen  afgelopen jaren alle bekende
welijks 1 millimeter. Rots-     (van mensen), zoomorfisch       moeilijker raden. Maar met                                     en minder bekende tekenin-
tekeningen zijn er in rood,     (van dieren zoals vogels of     een beetje fantasie kan men                                    gen nogmaals geïnventari-
bruin en wit. Rood treft        vissen) en in geometrische,     tot leuke interpretaties ko-                                   seerd, beschreven, gefotogra-
men vooral aan in de grot-      abstracte voorstellingen.       men. Zo zie ik persoonlijk                                     feerd, gefilmd en met GPS de
ten van de Noordkust en bij     Dit laatste komt het meest      een afbeelding van een ko-                                     exacte locatie vastgelegd. Dit
Canashito, tekeningen met       voor. Kleinere en meer inge-    meet (Halley’s?) in één van                                    alles voor het aanleggen van
wit zijn daar niet aanwezig.    wikkelde afbeeldingen zijn      de witte tekeningen uit de
De combinatie van rood en       er in de grotten, terwijl de    Cunucu Arikok. Daaronder
wit, zoals te vinden in de      grotere op basaltblokken te     duidelijk een zon en een ex-
Cunucu Arikok, is uniek         vinden zijn, zoals die – me-    tatisch dansende figuur. De
voor het hele Caribische ge-    ters hoog en in wit – in de     sjamaan en zijn kosmische
bied. Onderzoek van de rode     holtes van de stenen van        inspiratie?
schilderingen gaf ijzeroxide    Ayo. Die afbeeldingen be-       Energielijnen
aan (het bruin waarschijn-      staan uit rechte of gebogen     Jacobus van Lis, auteur van
lijk ook), het wit bleek kalk   ‘losse’ lijnen en stellen geen  ‘Bomen spreken’ waarin hij
te zijn. In de grotten zijn de  duidelijk patroon voor.         het verschijnsel ley-lijnen of
tekeningen vooral te vinden     De anthropomorfische te-        energielijnen op Aruba be-
aan de ingangen en in de za-    keningen laten op mensen        spreekt (onder meer bij Alto
len waar licht in doordringt,   lijkende figuren, handen of     Vista), heeft ook dergelijke
zodat ze te onderscheiden       gezichten zien, vooral in de    energielijnen waargenomen
zijn. Ook werd goede, glad-     grot van Guadarikiri. Een       vanuit de rotstekeningen in
de ondergrond gebruikt          uitgebreide tekening is te      Ayo. Hij onderscheidt drie
voor deze kunstwerken.          vinden op een van de vele       lijnen die hem een soort
Dat waren ook vaak de ‘pla-     basaltblokken in de Cunu-       elektrische prikkeling be-
fonds’ van de grotten. Bij de   cu Arikok, in het National      zorgen. Dat zijn mannelijke
grote basaltstenen werden       Park. De afgebeelde figuren     energielijnen, naast vier
                                                                vrouwelijke energielijnen
                                                                die hem meer een magneti-
                                                                sche sensatie bezorgen. De

Carrol A. Connor                13-05-2016
Basilio Maduro                  13-05-2016
Joseph D. Ellis                 14-05-2016
Agatha Lewis                    17-05-2016
Joseph Deschamps                18-05-2016
Margo M. Donato – Ruiz          18-05-2016
Juan A. Koolman                 18-05-2016
Doris M. Alexis                 18-05-2016
Alejandro Gomes – Thiel         18-05-2016

                    Fundacion pa Hende Muhe
                               den Dificultad

                           Bel: 583 5400 – Primavera 1-B
                                 Ma –Vr 8 am – 5 pm

                    STOPHuiselijk geweld!
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11