Page 3 - BON DIA ARUBA
P. 3
Proyecto Scolnan LOCAL A3
Saludabel: Diahuebs 16 Juni 2016
Lo notifica mayornan tocante yiu cu tin risico
pa complicacion di salud pa motibo di peso di mas
ORANJESTAD - Ta loto a pone esfuerso rond di ofrece cumindanan mas salu- pa por aplica esaki na e otro tornan di riesgo pa malesa di
drentando den e ultimo un tema. dabel. Sinembargo nutricion scolnan na Aruba. E proyecto curason manera presion hal-
aña di e Proyecto piloto di  ta solamente un aspecto. Scol aki actualmente ta enfoca riba to of colesterol halto. Adoles-
Scolnan Saludabel y taba- Banda di esaki, ora cu ta tra- Saludabel ta traha riba dife- scolnan basico. centenan tin mas chens pa ta
tin reunionnan caba an- hando cu e scolnan a puntra rente otro aspecto mas Cifra obesidad muchanan pre diabetico, un condicion
dando di parti di e comis- Sra. Hooyboer – Winklaar manera entre otro e aspec- den cual e nivel di glucose
ion cu a draai e Proyecto si tin profesional ta papia cu to psicologico, social, emo- (CDC) den e sanger ta indica riesgo
piloto por completo, pero mayornan tambe. Special cional, e aspecto di siguridad, Obesidad cerca muchanan a halto pa desaroya diabetes.
tambe a reuni cu Parla- den caso si mira muchanan di movecion y deporte. E base mas di duplica y a bira mas cu Muchanan y adolescentenan
mento pa wak con lo sigui cu riesgo pa cierto malesanan ta di un concepto di Hulan- 4 biaha mas hopi cerca ado- cu ta sufri di obesidad tin mas
expande e Proyecto pa a consecuencia di no ta salu- da, pero adapta cu diferente lescente e ultimo 30 añanan. riesgo pa sufri di problema cu
tur scol bay den mesun dabel. Segun Sra. Hooyboer aspectonan di Latino Ameri- E porcentahe di muchanan weso, soño y problemanan
direccion segun minister – Winklaar esaki ta e caso. ca, Caribe y Norte America. entre 6 cu 11 aña na Merca psicosocial manera autoes-
encarga cu enseñansa Mi- E parti di mayornan ta keda Cu e programa aki scolnan cu tabata sufri di obesidad a tima abou. Efecto pa e salud
chelle Hooyboer - Wink- sumamente esencial mirando ta haya tambe guia y sosten aumenta for di 7% na 1980 te a termino largo ta entre otro
laar. cu studiantenan ta comparti di diferente instancia. Na na cas 18% na 2012. Similar, diabetes tipo dos, problema
 hopi di nan tempo na scol y momento cu un studiante of e porcentahe di adolescente cu curason, strook, diferente
“Ta wardando e recomen- tambe na cas, p’esey e trian- maestro yega scol, e mester entre 12 cu 19 aña cu tabata cancer etc. Un estudio ta
dacionnan di e comision gulo ey ta keda importante. sinti su mes safe y saludabel. sufri di obesidad a aumenta mustra cu muchanan cu ta
pa mira con lo por imple- Nos no ta wak solamente e E pensamento ta cu den un di 5% te na casi 12% den e sufri di obesidad na edad ho-
menta esaki na tur e dife- parti academico pero tambe e esfera positivo e prestacion mesun periodo. Na 2012, ben manera 2 aña, tin chens
rente scolnan na Aruba. Tin parti di salud. “Si un mucha academico ta mas miho. E mas cu un tercer parti di mas grandi di ta adulto cu ta
un reunion otro siman cu ta come bon na scol e ta bon grupo di maneho ta wordo muchanan y adolescentenan sufri di obesidad.
e comision unda cu nan lo pa mayornan sa kico ta bon representa pa tres diferente tabata tin peso di mas of su-
presenta diferente opcion pa nan haci na cas. Y esunnan ministerio:Â Ministerio di fri di obesidad. Sobre peso ta Prevencion
na nos. Ami como minister cu ta wordo considera como Salubridad Publico, Minis- wordo defini ora cu tin can- Prevencion ta e manera cu
encarga cu enseñansa, min- risico pa motibo di nan peso terio di Enseñansa y Minis- tidad di peso excesivo pa un por baha e riesgo pa sufri di e
ister di salubridad publico of otro indicadornan, ta wor- terio di Asuntonan Social. E cierto peso, di vet, musculo, complicacionnan medico aki
Alex Schwengle y minister di do notifica na mayornan.†intencion ta pa mas scol di weso, awa, of un combina- y ta encera cambio di estilo
hubentud Paul Croes,â€Â Aruba participa na e proyecto cion di e factornan aki. Obe- di bida, cambio di custum-
 Scol saludabel aki. Despues di evaluacion cu sidad ta wordo defini como ber di come y hacimento di
Mon Plaisir, Kudawecha y Hopi biaha ora scucha di Scol e scolnan piloto lo traha un e echo cu tin demasiado vet actividad fisico. Comemento
Conrado Coronel ta algun Saludabel ta pensa cu e scol nota di conseho cu ta duna na curpa. Sobre peso y obesi- y nivel di actividad fisico cer-
di e scolnan cu a participa na no ta bende pastechi mas y ta un analisis di kico tur mester dad ta ambos resultado di un ca muchanan y adolescente
e Proyecto piloto di Scolnan desbalansa di caloria. Mucho ta influencia pa diferente
Saludabel, en total ta 8 scol poco caloria ta wordo kima, sector den nos sociedad.
cu a participa. Tambe e scol- compara cu cantidad di calo- Incluyendo famianan, co-
nan a participa den e ramo ria cu ta wordo tuma. Esaki munidad, scolnan, esunnan
di salud den diferente area y ta wordo afecta pa diferente cu ta provee cuido medico,
no ta tur a haci mescos. Cada factor manera genetico, com- agencianan gubernamental,
scol a scoge riba kico nan ta portacion y ambiental. Esaki- media y industria di cuminda
bay traha, por ehempel nu- nan segun Centers of Disease y bebida. Scol ta hunga un
tricion y otro movecion. For Control (CDC). rol particularmente grandi y
di tur e 8 diferente areanan critico den establece un rol
cu por a scoge pa traha riba Obesidad cerca mucha sigur como un medio ambi-
dje, segun Sr. Hooyboer – tin efecto di biaha y a ente cu ta sostene e practica
Winklaar, ta te ora cu un scol termino largo pa salud y pa comportacion saludabel.
ta cumpli cu tur e areanan Scolnan ta provee oportuni-
aki, e por wordo yama un bienestar dad pa studiantenan practica
“gezonde school†( scol salu- Muchanan cu ta sufri di obe- comemento saludabel y haci-
dabel) completo. Den e caso sidad tin mas chens pa tin fac- mento di actividad fisico.q
aki e scolnan den e fase pi-
Riba resultado Repsol a pidi plaso di seis
di nan explora- luna na gobierno
cion na Aruba
ORANJESTAD – Minister Minister de Meza a laga sa cu den e fase di boramento si of Minister de Meza a bisa cu venidero finalmente nos lo
di Energia di Aruba, Ing. tur cos ta “bayendo bon†y e no. Tur proceso di estudio – nan a honra e peticion cu tin un bista riba e futuro di
Mike de Meza a bisa cu e luna aki nan a tuma un deci- segun e mandatario- ta bay- Repsol a haci. Gobierno ta e proyecto di exploracion aki
proceso di investigacion y sion caminda Repsol a pidi endo bon, pero e compania spera cu pa luna di december en busca di recurso di energia
studio cu e compania Spa- un plaso di seis luna. Ainda aki a manda un carta pa bin den nos lama teritorial.q
ño Repsol a realisa riba nos nan ta trahando riba tur es- cu un plaso.
plataforma maritimo ta tudio entre otro sismografico E mandatario a splica cu con-
bayendo bon. Sinembargo cu nan a realisa pa determina siderando e mercado mundial
Repsol a pidi un plaso mas si bale la pena continua den e -cu ta los di locual ta tuman-
largo pa bin cu e resultado siguiente fase di exploracion. do luga na Aruba- Repsol tin
final cu mester determina Minister de Meza a declara proyectonan mundial cu nan
of no e fase di boramento na Bon Dia Aruba cu pa fin ta evaluando, y nan a puntra
pa descubri gas den nos di december nos lo bay tende gobierno riba seis luna di dis-
lama teritorial. finalmente si Repsol lo bay pensacion.