Page 95 - อนุสาร อสท. ปีที่ ๖๐ ฉบับที่ ๙ เมษายน ๒๕๖๓

วิมานมะพร้าว
หมึกมะพร้าว (Coconut Octopus: Amphioctopus marginatus)หรอื ทมี่ ชี อ่ื เรยี กอกี ชอื่ หนงึ่ วา่ VeinedOctopus เนื่องจากมันมักจะมีลวดลายเหมือนเส้นเลือดอยู่บนลาตัว ซ งึ ่ เ ป น็ ส ปี ก ต ขิ อ ง พ ว ก ม นั แ ต ใ ่ น ช ว่ ง เ ว ล า ท มี ่ นั ต นื ่ เ ต น้ ห ร อื ต ก ใ จ ก็สามารถที่จะเปลี่ยนแปลงสีสันบนลา ตัวไปเป็นสีต่าง ๆ ไม่ว่า จะเป็นสีแดงเข้มขลิบฟ้า หรือแม้กระทั่งสีขาวทั้งตัว เฉกเช่น เดียวกับหมึกชนิดอื่น ๆ ได้ในชั่วเวลาเพียงเสี้ยววินาที
หมึกชนิดนี้มีความเฉลียวฉลาดและมีพฤติกรรมที่น่าสนใจมาก เนื่องจากอาศัยอยู่ในบริเวณพื้นทรายที่เปิดโล่ง มันจึงมักจะสร้าง บ้านของตัวเองโดยหาเอาเปลือกหอย กะลามะพร้าว หรือแม้กระทั่ง เศษวัสดุจาพวกขวด กระป๋อง หรืออะไรก็ได้ท่ีตกอยู่บนพื้นมาใช้เป็น บ้านที่คลุมตัว
ความสามารถพิเศษอย่างหนึ่งของหมึกในกลุ่มนี้ก็คือ ในเวลาที่จะ ยา้ ยตา แหนง่ ทอ่ี ยู่ มนั จะใชห้ นวดเดนิ ไปบนพนื้ ทะเล สว่ นหนวดทเี่ หลอื นนั้ ก็แบกบ้านของมันเดินไปด้วย เพราะบ้านที่สร้างไว้จากเศษวัสดุที่หาได้ บนพนื้ ทะเลในบรเิ วณนนั้ นอกจากจะเปน็ ทหี่ ลบภยั แลว้ ยงั เปน็ ทสี่ า หรบั ใช้วางไข่ของพวกมันเอาไว้ด้วย เวลาที่เดินทางไปไหน มันจึงต้องแบก บ้านไปด้วยเสมอ
หมึกมะพร้าวนี้มักจะพบเห็นในบริเวณแนวน้าตื้นทั่วไปในน่านน้า อินโดแปซิฟิก โดยเฉพาะตามจุดดาน้าท่ีเป็น Muck Dive ที่มีชื่อเสียง ระดับโลกในหลาย ๆ พื้นที่ ไม่ว่าจะเป็นช่องแคบเลมเบห์ (Lembeh) ประเทศอินโดนีเซีย หรือว่าอะนิเลา (Anilao) ประเทศฟิลิปปินส์
ที่เกาะอะลอส์ (Alors) ในประเทศอินโดนีเซีย ผมมีโอกาสบันทึก ภาพวดิ โี อของเจา้ หมกึ ชนดิ นใี้ นชว่ งเวลาทมี่ นั พน่ ไขอ่ อกจากรงั ในยามคา่ คนื ในช่วงเวลาที่มีกระแสน้าไหลแรง โดยใช้หนวดปัดให้ลูกน้อยของมัน ออกมาจากไข่ และใช้ Siphon ที่ใช้พ่นน้าในการเคลื่อนไหวของพวกมัน ช่วยเป่าให้ลูกน้อยปลิวไปกับกระแสน้า
หากบนพื้นทรายในอ่าวไทย เราก็มีโอกาสพบเจ้าหมึกชนิดน้ีอยู่ คอ่ นขา้ งบอ่ ยครง้ั ทเี ดยี ว อยา่ งในครง้ั ลา่ สดุ ทบ่ี นั ทกึ ภาพมานนี้ นั้ ผมบนั ทกึ ภาพจากในบริเวณร่องน้าใกล้กับเกาะแสมสาร จังหวัดชลบุรี ซึ่งกลุ่ม ช่างภาพที่หลงใหลในการถ่ายภาพสิ่งมีชีวิตตัวเล็ก ๆ อย่างทากทะเล ห ร อื N u d i b r a n c h ค น้ พ บ ว า่ ใ น บ ร เิ ว ณ ร อ่ ง น า ้ ท มี ่ กี ร ะ แ ส น า ้ ไ ห ล ผ า่ น แ ท บ จะตลอดเวลาในบริเวณนี้คือจุดดาน้าแบบ Muck Dive ที่น่าสนใจที่สุด แห่งหนึ่งในท้องทะเลไทย ที่เราสามารถพบสิ่งมีชีวิตแปลก ๆ ที่ไม่ค่อย พบเห็นในที่อื่น ๆ และทุกครั้งที่เราลงดาน้ากันในบริเวณนี้ ก็มักจะพบ สิ่งที่ทาให้เราประหลาดใจได้เสมอ
93 93 อนุสาร อ.ส.ท. เมษายน ๒๕๖๓