Page 225 - Con duong xuat duong cua TBT Tran Phu
P. 225
Từ Giếng Guốc, đoàn tiếp tục cuộc hành trình đi chừng 2 cây số
thì đến xóm Pồ Hển. Đến đây, do quên mất đường nên các đồng
chí phải ngồi đợi để đồng chí Lê Duy Điếm đi hỏi đường khoảng
hơn tiếng đồng hồ. Sau đó đoàn tiếp tục đi khỏi xóm Pồ Hển,
khi đi được một quảng thì đoàn thấy một toán lính từ đằng xa
chạy lại. Ngay lập tức mọi người thi hành kế hoạch đã bàn,
quẳng hết cặp và va li để chạy thoát thân. Đồng chí Lê Duy
Điếm dẫn đoàn chạy qua một cánh đồng và mấy ngọn đồi. Khi
mọi người chạy lên đến đỉnh đồi Phổ Xíu Lẻng (nay là đồi Trần
Phú) thì nhìn thấy dòng sông biên giới hiện lên trước mặt. Hai
đồng chí khỏe nhất trong đoàn là đồng chí Phan Trọng Quảng
và đồng chí Nguyễn Văn Lợi (Lộc) dừng lại trên bờ sông để
đối phó với bọn lính. Sáu đồng chí lội ra đến giữa sông nước
sâu ngang cổ thì vừa gặp một chiếc đò từ bờ sông bên kia chèo
sang để đón các đồng chí. Trong lúc vội vàng các đồng chí đã
làm lật chiếc đò, đồng chí Quảng và đồng chí Lợi đã lội ào ra
và đã lấy vai lật ngửa chiếc đò lên. Mọi người cùng xúm lại để
tát nước và chiếc đò đã đưa tám đồng chí vượt sông qua biên
giới. Sang đến bờ sông bên kia các đồng chí quay nhìn về Tổ
quốc thì thấy hai đồng chí Phiệt và Tùng đã bị lính bắt. Đồng
chí Trần Phú và các đồng chí trong đoàn đã đến Quảng Châu
vào đầu tháng 8/1926.
2. Giá trị di tích và giải pháp nâng tầm di tích “Con
đường xuất dương của đồng chí Trần Phú qua địa bàn
thành phố Móng Cái”
Theo Điều 29 Luật Di sản văn hóa 2001 được sửa đổi bởi
khoản 10 Điều 1 Luật Di sản văn hóa sửa đổi 2009 có quy định
di tích lịch sử- văn hóa quốc gia là công trình xây dựng, địa
điểm ghi dấu sự kiện, mốc lịch sử quan trọng của dân tộc hoặc
gắn với anh hùng dân tộc, danh nhân, nhà hoạt động chính trị,
văn hóa, nghệ thuật, khoa học nổi tiếng có ảnh hưởng quan
trọng đối với tiến trình lịch sử của dân tộc. Từ đó, có thể khẳng
định công trình, địa điểm, nơi đồng chí Trần Phú và các đồng đội đi
224
