Page 25 - Dang bo TP Mong Cai qua cac ky Dai hoi

ÑAÛNG BOÄ THAØNH PHOÁ MOÙNG CAÙI QUA CAÙC KYØ ÑAÏI HOÄI

Giữa năm 1943, phát xít Nhật chiếm đóng Móng Cái, ra sức chống phá phong trào cách
mạng, áp bức, bóc lột Nhân dân. Trước tình hình đó, Mặt trận Việt Minh huyện đẩy mạnh tuyên

truyền, tố cáo những chính sách bóc lột của kẻ thù, kêu gọi Nhân dân đấu tranh đánh đổ Nhật -
Pháp, giành độc lập dân tộc. Phong trào đấu tranh của quần chúng vạch trần tội ác của phát xít
Nhật - Pháp trên địa bàn Huyện diễn ra mạnh mẽ.

Ngày 09/3/1945, Nhật đảo chính Pháp trên toàn Đông Dương. Ở nhiều xã (nhất là ở thị trấn

Móng Cái và Trà Cổ), Đoàn Thanh niên cứu quốc ra đời và hoạt động sôi nổi. Giữa lúc đó, đồng
chí Hoàng Quốc Việt trên đường sang Quảng Đông (Trung Quốc) đã dừng ở Móng Cái và làm
việc với các đồng chí lãnh đạo Móng Cái, chỉ thị cho Huyện bộ Việt Minh gấp rút xây dựng cơ sở,

đẩy mạnh công tác binh vận và nhanh chóng hình thành lực lượng vũ trang để đón thời cơ nổi
dậy khởi nghĩa, giành chính quyền.

Những hoạt động tích cực, hiệu quả, uy tín và ảnh hưởng của Mặt trận Việt Minh ngày

càng cao trong Nhân dân. Ngày 01/5/1945, Mặt trận Việt Minh tổ chức cuộc mít tinh lớn tại
sân vận động thị trấn Móng Cái, gần 1.000 người từ các xã tham gia. Đoàn người nghe cán bộ
cách mạng diễn thuyết, sau đó đi diễu hành thị uy hô vang khẩu hiệu “Đả đảo phát xít Nhật”,
“Ủng hộ Việt Minh”, “Hoan nghênh quân Đồng minh đánh Nhật”. Nhiều đội tự vệ cơ sở ra đời

sau buổi mít tinh. Ngày 18/6/1945, Trung đội vũ trang tập trung đầu tiên của Huyện được
thành lập.

Tháng 6/1945, phát xít Nhật ở Hà Cối trở lại chiếm đóng Móng Cái, lực lượng vũ trang của

Huyện chiến đấu dũng cảm, song do tương quan lực lượng nên ta phải rút dần ra đảo Vĩnh Thực
và tiếp tục hành quân về Ba Chẽ để củng cố lực lượng, xây dựng căn cứ cách mạng chiến đấu
lâu dài với địch.

Tháng 8/1945, ngay sau khi quân phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh, quân Tưởng và các

tổ chức tay sai lợi dụng việc giải giáp quân Nhật tràn vào chiếm đóng Móng Cái. Cuối tháng
9/1945, sư đoàn quân Tưởng do Lưu Chấn Xương chỉ huy kéo vào Móng Cái. Quân Việt Quốc,
Việt Cách và quân phỉ người Hoa chiếm đóng hoàn toàn khu lò bát phố Hữu Nghị, phố Xuân

Thụ, thành Tổ Sơn... Do cùng một lúc phải đương đầu với nhiều kẻ thù, khởi nghĩa giành chính
quyền ở Móng Cái được tiến hành chậm hơn so với toàn quốc.

24