Page 24 - Tap bai giang Mong Cai (Trung hoc co so)
P. 24
ÔÛ Moùng Caùi, nhieàu thanh nieân yeâu nöôùc cuûa caùc xaõ
Traø Coå, Vaïn Ninh, Vaïn Xuaân, Xuaân Laïn Nam , Ninh
(1)
Döông... toå chöùc ñaáu tranh choáng chính quyeàn thöïc daân.
Moät soá thanh nieân tieán boä ra Hoøn Gai, Caåm Phaû, Haûi
Phoøng ñeå hoïc taäp, tìm kieám vieäc laøm vaø tìm hieåu phong
traøo ñaáu tranh caùch maïng, trong ñoù coù ñoàng chí Ñaøo
Phuùc Loäc - ñaûng vieân ñaàu tieân cuûa Moùng Caùi.
Trong nhöõng naêm 1942 - 1943, cô sôû caùch maïng baét
ñaàu ñöôïc xaây döïng ôû Moùng Caùi. Söï ra ñôøi cuûa Toå Maët
traän Vieät Minh thò xaõ Moùng Caùi (naêm 1942) vaø Huyeän
boä Vieät Minh Moùng Caùi (naêm 1943) ñaõ taäp hôïp ñöôïc
ñoâng ñaûo löïc löôïng quaàn chuùng, môû roäng maët traän cöùu
nöôùc, tích cöïc chuaån bò ñaáu tranh giaønh chính quyeàn.
Ngaøy 09/3/1945, Nhaät ñaûo chính Phaùp, ñoäc chieám
Ñoâng Döông. Thöïc hieän Chæ thò “Nhaät - Phaùp baén nhau
vaø haønh ñoäng cuûa chuùng ta” cuûa Trung öông Ñaûng (ngaøy
12/3/1945), phong traøo Vieät Minh ôû Moùng Caùi phaùt trieån
maïnh meõ vaø lan roäng. ÔÛ nhieàu xaõ, Ñoaøn Thanh nieân cöùu
quoác ra ñôøi, hoaït ñoäng soâi noåi, nhaát laø ôû thò traán Moùng
Caùi vaø xaõ Traø Coå. Ngaøy 18/6/1945, Trung ñoäi vuõ trang
taäp trung ñaàu tieân cuûa huyeän ñöôïc thaønh laäp.
Ngaøy 01/5/1945, Maët traän Vieät Minh toå chöùc cuoäc mít
tinh lôùn taïi saân vaän ñoäng thò traán Moùng Caùi, keâu goïi moïi
ngöôøi gia nhaäp caùc ñoaøn theå cöùu quoác ñöùng leân choáng phaùt
xít Nhaät. Sau cuoäc mít tinh, nhieàu ñoäi töï veä cô sôû ra ñôøi.
Cuoäc mít tinh ñöôïc xem nhö cuoäc taäp döôït löïc löôïng quaàn
chuùng caùch maïng ñeå tieán tôùi Toång khôûi nghóa giaønh chính
quyeàn, coå vuõ maïnh meõ phong traøo ñoaøn keát cöùu nöôùc cuûa
Nhaân daân trong huyeän, chöùng minh söï tröôûng thaønh vaø
khaû naêng taäp hôïp moïi taàng lôùp Nhaân daân cuûa Maët traän
Vieät Minh.
(1) Thuoäc xaõ Haûi Xuaân ngaøy nay.
23