Page 163 - BİLSEM FİZİK ALANI YARDIMCI DERS MATERYALİ

• Işınlar az yoğun (n1) ortamdan çok yoğun (n2) ortama geçtiklerinde, ışın yüzeyin normaline yaklaşa- rak kırılır.
• Işınlar çok yoğun (n2) ortamdan az yoğun (n1) ortama geçtiklerinde, ışın yüzeyin normalinden uzak- laşarak kırılır.
• Işın farklı yoğunluktaki ortama dik doğrultuda geliyorsa kırılmaya uğramadan yoluna devam ederken hızı ve dalga boyu değişir. (Yoğun ortama geçerken hız ve dalga boyu küçülür.)
ÖYG-1 - Optik
Gelen Işın
Hava
Gelme açısı θ1
Yüzey normali
n1
1. ortam
Su
θ2
Kırılma açısı
Kırılan ışın
2. ortam n2
Işığın gelme doğrultusu
Görsel 3. Işığın kırılması
Ayrıca farklı kırılma indisli saydam ortamlarda bulunan cisimlere baktığımızda onları olduğundan yakın ya da uzakta görürüz. Bunun sebebi ışığın kı- rılmasıdır. Göz, gelen ışığın doğrultusunda cismi görür. Fakat ışık kırıldığı için cisim olduğu yerde değil de ışığın doğrultusu üzerinde bir yerde görü- lür. Az yoğun ortamdan çok yoğun ortama baktığı- mızda ortamları ayıran yüzey doğrusal ise cisimler oldukları yerden daha yakında görülür. Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama bakıldığında ise cisim olduğundan daha uzakta görülür. Bu olaylar fizikte görünür derinlik kavramı ile açıklanır (Görsel 4).
Snell Yasası bize, iki malzemenin kırılma indis-
leri arasındaki fark ne kadar büyükse, ışığın o kadar fazla kırıldığını söyler. Şekeri suda eritmek tek başına sudan daha yüksek yoğunlukta bir çözelti oluşturuyorsa, Görsel 2’deki hangi bardağın sade su içerdiğini ve hangisinin şekerli su içerdiğini söyleyebilir misiniz?
Bir ışık suyla dolu bir prizmadan geçerse, dalganın nasıl kırılacağını çizebilir misiniz?
Bu etkinlikte bir lazer ışık kaynağı ve içi boş bir prizma kullanarak berrak bir sıvı çözeltinin (örneğin vişne
161
Görsel 4. Görünür derinlik
n1 < n2