Page 247 - BİLSEM FİZİK ALANI YARDIMCI DERS MATERYALİ

Alüminyum levhaya eğim verilerek sabitlenir. (Görsel 18’deki mıknatıs ve somunlar siyah elektrik bandı kullanılarak belirgin hâle getirilmiş olup mıknatıs ve somunların levhaya değen yüzeylerinde bant olmamasına dikkat edilmiştir.) Birbirine yapıştırlmış mıknatıslar ve somunlar alüminyum levhanın üzerinde aynı seviyeden serbest bırakılır. Aşağı inme süreleri ölçülür. Hareket süreleri Tablo 3’e yazılır. Güçlü olmayan bir mıknatıs ile deney tekrarlanabilir. Neodyum mıknatıs sayısı değiştirilerek deney tekrarlanır. Mıknatıs sayısının birden fazla kullanılmasının nedeni deneyin gözlemi ile ilgilidir.
Tablo 3. Alüminyum levha üzerinde kayan cismlerin hareket süresi
Hareket sürelerinin neden farklı olduğu Görsel 19 kullanılarak açıklanabilir. Mıknatıs nedeniyle oluşan Girdap Akımları levha üzerinde etkin manyetik kutuplar meydana getirir. Girdap akımlarının yönü, Lenz kanununa uygun olarak, kendilerinin oluşmasına neden olan değişime karşı koyacak yöndedir. Görsel üzerinde metal levhada oluşan girdap akımlarına ait manyetik alan çizgileri sağ el kuralı ile bulunur ve görsel üzerine çizilir.
Hareket süresi (s)
Birbirine Yapışmış Üç Adet Neodyum Mıknatıs
Birbirine Yapıştırılmış Üç Adet Somun
Birbirine Yapışmış Dört Adet Neodyum Mıknatıs
Güçlü Olmayan Mıknatıs
Görsel 19. Girdap akımlarının yönü
Not: Bu deney alüminyum meyve suyu kutusu, ip ve 5-4 adet neodyum mıknatısla oluşturulan bir deney düzeneği ile yapılabilir. Neodyum mıknatıs ile sarkaç oluşturulur ve sarkaçın hemen altına değmeyecek şekilde (yatay düzeleme) alüminyum kutu yerleştirilir. Sarkacın salınım hareketi ile alüminyum kutuda nasıl bir etki oluşturacağı incelenebilir.
245
ÖYG-2 - Elektromanyetizma