Page 46 - SCK Mot so van de ve cuong che hanh chinh
P. 46
48
Trả lời:
- Khái niệm: Tầng ô-dôn là là một lớp trong tầng bình lưu của Trái Đất,
có tác dụng bảo vệ Trái Đất khỏi các bức xạ cực tím có hại từ Mặt Trời (Khoản
35 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020).
Ô-dôn được sinh ra từ chính tác động của tia cực tím đến các phân tử oxi.
Ô-dôn là một dạng oxy đặc biệt, được tạo thành từ ba nguyên tử oxy chứ không
phải là hai nguyên tử oxy thông thường. Nó thường hình thành khi một số loại
phóng xạ hoặc phóng điện tách hai nguyên tử trong phân tử oxy (O ), sau đó có
2
thể kết hợp lại với các phân tử oxy khác để tạo thành ô-dôn (O ).
3
Ô-dôn có hai loại là tốt và xấu. Ô-dôn tốt được tạo ra từ tự nhiên nằm ở
tầng bình lưu phía trên. Tầng bình lưu là lớp không gian 6 đến 30 dặm trên bề
mặt Trái Đất. Ô-dôn xấu còn được gọi là ô-dôn tầng đối lưu hay ô-dôn tầng mặt
đất. Chúng là kết quả hành động của con người là phản ứng hóa học giữa oxit
của nito và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi.
- Chức năng của tầng ô-dôn:
Chức năng của tầng ô-dôn là bảo vệ Trái Đất khỏi các yếu tố gây hại từ
bên ngoài. Bảo vệ cuộc sống của con người, của hệ sinh thái động thực vật trên
Trái Đất. Hiện tượng suy giảm tầng ô-dôn cũng là một trong những yếu tố gây
ra biến đổi khí hậu.
Kích thước của tầng khí này không dày, nhưng lại có nhiệm vụ quan trọng
để bảo vệ Trái Đất. Trong ánh nắng Mặt Trời chiếu xuống Trái Đất có rất nhiều tia có
hại.
Ảnh hưởng này rõ nét nhất đối với các tế bào da. Ánh sáng cực tím gây
bỏng nắng và tổn thương mặt do làm hỏng các cấu trúc tế bào. UVA (sóng dài)
gây ra lão hóa và UVB (sóng ngắn) gây bỏng. Trên thực tế còn có UVC sức
công phá lớn nhất. Là nguyên nhân gây ung thư da nhưng tia này đã bị chặn lại
bởi tầng ô-dôn (nếu tầng ô-dôn bị thủng, hậu quả thật khôn lường).
- Nguyên nhân thủng tầng ô-dôn:
+ Nguyên nhân chính dẫn đến suy giảm, thủng tầng ô-dôn đến từ cả hoạt
động tự nhiên và hoạt động nhân tạo. Việc thay đổi khoảng cách của Mặt Trời,
gió và tầng bình lưu góp phần làm suy giảm ô-dôn. Tuy nhiên yếu tố này gây ra
không quá 1 -2 %, và các tác động cũng chỉ là tạm thời.
Nguyên nhân chính của hiện tượng này đến từ hoạt động của con người.
Đó là sự giải phóng quá mức clo và brom từ các hơp chất nhân tạo như CFC,