Page 16 - Nefes8TÜMÜ_Neat
P. 16

Doç. Dr. Abdul Vahap KORKMAZ        MERMER VE  TASARIM                                           MAKALE
                     İscehisar Meslek Yüksekokulu
                       İnşaat Bölüm Başkanı
                                                  TAŞ: Dünya üzerinde her yerde görülen, elle dokunulunca sertlik

                                                  gösteren ve yer kabuğunun yapısında bulunan birçok mineralden
                                                      Doç. Dr. Abdul Vahap KORKMAZ
                                                  meydana gelen kırılgan bir maddedir.
                                                     İscehisar Meslek Yüksekokulu
                                                   İnşaat Bölüm Başkanı
               Taş vazgeçilmez bir yapı malzemesidir. Çünkü doğal taş-  Günümüzde mermer inşaat endüstrisinde yaygın olarak
               ların suya karşı direnci tuğla vb.’ye göre daha fazladır.   kullanılan bir malzemedir. Mermer üretimi esnasında or-

                                                                       Taş:  Dünya  üzerinde  her  yerde  görülen,  elle  dokunulunca  sertlik
               Taşlar kendilerini meydana getiren maddelerin cinsine ve   taya çıkan atıklar son yıllarda büyüyen bir endüstriyel
                                                                       gösteren  ve  yer  kabuğunun  yapısında  bulunan  birçok  mineralden
               dış tesirlerin durumuna göre çok değişik yapıda olurlar.  ve çevresel sorun haline gelmiştir. Taş ocak işletmecili-
                                                                       meydana gelen kırılgan bir maddedir.
               Mermer                                             ği artık dünya çapında çok yüksek zirvelere ulaşmış ve
                                                                       Taş vazgeçilmez bir yapı malzemesidir. Çünkü doğal taşların suya karşı direnci tuğla vb.’ye göre
               Kalker ve dolomitlerin yerkabuğu altında basınç ve sı-  mermer de  dahil olmak  üzere doğal taş  işleme atıkla-
                                                                       daha  fazladır.  Taşlar  kendilerini  meydana  getiren  maddelerin  cinsine  ve  dış  tesirlerin
               caklık tesiri ile değişikliğe uğraması sonucu oluşmuş taş-  rının nasıl yeniden kullanılacağı üzerine araştırmalar hız
                                                                       durumuna göre çok değişik yapıda olurlar.
                                                                       Mermer:
               lardır. Yapıları şistlidir. Mermerler %95 kalsit, az miktarda   kazanmıştır. Düzenli depolama alanlarının oluşmasına ve
               silis, silikat ve demir oksit gibi minerallerden meydana   çevre kirliliğine neden olan bu büyük atık yığınları orta-
                                                                       Kalker ve  dolomitlerin  yerkabuğu  altında  basınç  ve  sıcaklık  tesiri  ile  değişikliğe  uğraması
               gelir. Genellikle beyaz ve grimsi renkte olurlar.  İçerisinde   dan kaldırmanın sistematik bir yolu maalesef bulunama-
                                                                       sonucu oluşmuş taşlardır. Yapıları şistlidir. Mermerler %95 kalsit, az miktarda silis, silikat ve
                                                                       demir oksit  gibi  minerallerden  meydana gelir.  Genellikle  beyaz ve  grimsi  renkte  olurlar.
               değişik maden oksitleri ile mor, yeşil, kırmızı, pembe ve   mıştır. Mermer atıkları travers, agrega, seramik sektörü,
                                                                       İçerisinde değişik maden oksitleri ile mor, yeşil, kırmızı, pembe ve siyah renklerde olur. Bazen
             üretiminin her geçen gün artması mermer atık miktarının da artmasına yol açmıştır mevcut
                                                                  çimento sektörü, kireç üretim, cam sanayi, tarım sektö-
               siyah renklerde olur. Bazen de damarlar halinde renkli
                                                                       de  damarlar  halinde  renkli  oluşları  daha  güzel  görünüm  verir.  Afyon  ve  Marmara’da  bol
                                                                       miktarda yatakları vardır. Mermerler kolay işlenir ve iyi cila tutarlar. Boşluksuz ve serttirler. Bu
               oluşları daha güzel görünüm verir. Afyon ve Marmara’da
             kullanım alanları bu bağlamda yetersiz kalmıştır.    ründe değerlendirilme olanağı bulmuştur. Fakat mermer
                                                                       nedenle yapılarda merdiven kaplaması, döşeme ve duvar kaplaması, tezgâh, kurna ve hela taşı
               bol miktarda yatakları vardır. Mermerler kolay işlenir ve   üretiminin her geçen gün artması mermer atık miktarı-
                                                                       yapımında kullanılır.
               iyi cila tutarlar. Boşluksuz ve serttirler. Bu nedenle yapı-  nın da artmasına yol açmıştır mevcut kullanım alanları bu

               larda merdiven kaplaması, döşeme ve duvar kaplaması,   bağlamda yetersiz kalmıştır.
                                                                       Günümüzde mermer inşaat endüstrisinde yaygın olarak kullanılan bir malzemedir. Mermer
               tezgâh, kurna ve hela taşı yapımında kullanılır.        üretimi esnasında ortaya çıkan atıklar son yıllarda büyüyen bir endüstriyel ve çevresel sorun   haline gelmiştir. Taş ocak işletmeciliği artık dünya çapında çok yüksek zirvelere ulaşmış ve
                                                                       mermer de dahil olmak üzere doğal taş işleme atıklarının nasıl yeniden kullanılacağı üzerine
                                                                       araştırmalar  hız  kazanmıştır.  Düzenli  depolama  alanlarının  oluşmasına  ve  çevre  kirliliğine
                                                                       neden  olan  bu  büyük  atık  yığınları  ortadan  kaldırmanın  sistematik  bir  yolu  maalesef
                                                                       bulunamamıştır.  Mermer  atıkları  travers,  agrega,  seramik  sektörü,  çimento  sektörü,  kireç
                                                                       üretim,  cam  sanayi,  tarım  sektöründe  değerlendirilme  olanağı  bulmuştur.  Fakat  mermer
               MERMERİN DÜNYAMIZDAKİ SAĞLAM VE ZARİF DURUŞU
               Bazen çok sıradan bir yapı parçası bazen de bir sanat ese-
               ri  olarak  sıklıkla  karşımıza  çıkan  mermerin  tarihi  Neolitik
               Çağ’a kadar uzanır. Farklı özellikleri sayesinde günümüze
               kadar önemini korumuş olan bu doğal taş dünü, bugünü ve

               hayatımızdaki farklı biçimleriyle Türk mimarisindeki yeri ve
               önemini korumuştur.                      Ayakta tuttuğu yapılarla geçmişten bize haberler taşıyan mermerin günümüz mimarisiyle ilgili
                                                        de  geleceğe  haberler  iletebileceğini  söylemek  mümkün.  Neden  derseniz,  ilk  dönemlerde
               Bin yıllık tarihi yapıların günümüze kadar ulaşabilmesinde
                                                        özellikle barınak yapımında kullanılan mermerin günümüzde en çok kullanıldığı alan da yine
               etkili olan birçok faktör bulunuyor fakat şüphesiz ki zamana
                                                        inşaat sektörü. Yapıların özellikle balkon, merdiven gibi bölümlerinde gördüğümüz mermerin
               galip gelen direnciyle mermer o faktörlerin başında geliyor.
                                                        tercih edilme nedeni öncelikle sağlam ve dayanıklı olmasıdır.
               Bunun en güzel örneklerinden biri 6. yüzyılda yani Bizans

               döneminde yapılan Yerebatan Sarnıcı. Öyle ki içindeki de-
               vasa mermer sütunlar hala dimdik ayaktalar. Halk arasında
               sarnıca “Yerebatan Sarayı” denmesinin nedeni de bu göste-
               rişli sütunlar.
                Ayakta tuttuğu yapılarla geçmişten bize haberler taşıyan  Ayakta tuttuğu yapılarla geçmişten bize haberler taşıyan mermerin günümüz mimarisiyle ilgili
               mermerin günümüz mimarisiyle ilgili de geleceğe haberler  de  geleceğe  haberler  iletebileceğini  söylemek  mümkün.  Neden  derseniz,  ilk  dönemlerde
                                                                  özellikle barınak yapımında kullanılan mermerin günümüzde en çok kullanıldığı alan da yine
             MERMERİN DÜNYAMIZDAKİ SAĞLAM VE ZARİF DURUŞU
               iletebileceğini söylemek mümkün. Neden derseniz, ilk dö- inşaat sektörü. Yapıların özellikle balkon, merdiven gibi bölümlerinde gördüğümüz mermerin
               nemlerde özellikle barınak yapımında kullanılan mermerin  tercih edilme nedeni öncelikle sağlam ve dayanıklı olmasıdır.
             Bazen  çok  sıradan  bir  yapı  parçası  bazen  de  bir  sanat  eseri  olarak  sıklıkla  karşımıza  çıkan
               günümüzde en çok kullanıldığı alan da yine inşaat sektörü.
               Yapıların özellikle balkon, merdiven gibi bölümlerinde gör-
             mermerin  tarihi  Neolitik  Çağ’a  kadar  uzanır.  Farklı  özellikleri  sayesinde  günümüze  kadar
               düğümüz mermerin tercih edilme nedeni öncelikle sağlam
               ve dayanıklı olmasıdır. olan bu doğal taş dünü, bugünü ve hayatımızdaki farklı biçimleriyle Türk
             önemini korumuş
             mimarisindeki yeri ve önemini korumuştur.

                           LİK
             16
                    NEFES
                                SAYI 08-2023
             Bin yıllık tarihi yapıların günümüze kadar ulaşabilmesinde etkili olan birçok faktör bulunuyor
             fakat şüphesiz ki zamana galip gelen direnciyle mermer o faktörlerin başında geliyor. Bunun
       e-Nefes8.indd   16                                                                                        6.06.2023   00:02:15
       e-Nefes8.indd   16
                                                                                                                 6.06.2023   00:02:15
             en güzel örneklerinden biri 6. yüzyılda yani Bizans döneminde yapılan Yerebatan Sarnıcı. Öyle
             ki içindeki devasa mermer sütunlar hala dimdik ayaktalar. Halk arasında sarnıca “Yerebatan
             Sarayı” denmesinin nedeni de bu gösterişli sütunlar.
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21