Page 23 - Nefes8TÜMÜ_Neat

tırma odasının hemen ardından odaklama tüpü veya ek
parçalar gelir ve aşındırıcı-su karışımı jet bu tüpten ge-
çerek hızla nozülden dışarı çıkar. Nihai olarak odaklama
tüpünden veya nozülden gelen aşındırıcılı su jeti, çeşitli
malzemeleri kesmek/işlemek için kullanılabilir.
ASJ teknolojisi endüstride işlenmesi zor malzemelerin
kesilmesi/işlenmesi ve delinmesi, sert malzemelerin par-
latılması, kirlenmiş yüzeylerin temizlenmesi gibi amaçlar-
la kullanılmaktadır. Madencilikte ise; hidrolik kazıda, bo-
yut küçültmede, delik delme ve tünel açmada ve yaygın
olarak doğal taş fabrikalarında dekoratif ürünlerin elde
edilmesinde kullanılmaktadır.

Şekil 7. Bir granit mutfak tezgahında ASJ ile kesilerek açılmış boşluk
• Kesim sonrası aşındırıcı taneler, geri dönüştürülüp
belli bir oranda ve döngüde tekrar kullanılabilir. REFERANSLAR
• Kesilen malzemenin kusurları (boşluk, çatlak gibi)
diğer kesme yöntemlerinde (testere, elmas tel vs.) Akkurt, A., 2004. Su Jeti ile Kesme Sistemleri ve Uygulama Alanlarının
Değerlendirilmesi, Politeknik, 7, 2, 129-139.
problemler meydana getirmektedir (uç sıkışması, Aydın, G., Karakurt, İ. ve Aydıner, K., 2010. Aşındırıcı Su Jeti ile Kesmede Çalışma
sapma vs.). ASJ yönteminde ise belirtilen kusurlar Parametrelerinin Granit Kerf Açısına Etkisinin Araştırılması, Madencilik, 49, 2,
kesme ile ilgili herhangi bir probleme yol açmamak- 17-26.
tadır. Aksine bu kusurlar kesme performansının iyi- Çandar, H., 2012. Experimental Study on Optimization of Cutting Parameters
in Abrasive Waterjet Machine, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Fen
leşmesine katkı sağlayabilmektedir. Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Dahil, İ., 2008. İleri Kesim Tekniklerinin Karşılaştırılması ve Kesilen Metal
Malzemenin Özelliklerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi,
Bununla birlikte ASJ, bazı dezavantajlara sahiptir: Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
• İlk yatırım ve bakım maliyeti yüksektir. Engin, İ., C., 2006. Bazı Türk Mermerlerinin Aşındırıcılı Su Demeti ile Kesilebilirlik
Özelliklerinin İncelenmesi, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri
• Çelik ve diğer sert malzemelerin kesimi yapılırken Enstitüsü, Ankara.
kesme hızı düşüktür. İnal, S., 2011. Aşındırıcı Katkılı Su Jeti ile Kesmede Çalışma Parametreleri ve Kayaç
• Konik bir kerf oluştuğu için, özellikle kalın malzeme- Özelliklerinin Kesme Kalitesi Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması, Yüksek Lisans
Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
lerin kesimi problemlidir.
Karakurt, İ., 2011. Aşındırıcı Su Jeti (ASJ) ile Kayaç Kesmede Parametrik
Değişimlerin ve Malzeme Dokusal Özelliklerinin Kesme Performansı Üzerindeki
Etkilerinin Araştırılması, Doktora Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Standart bir ASJ sistemi genellikle elektronik kontrol pa-
neli, pompa sistemi, hidrolik ünite, basınç ayarlayıcı, akü- Karakurt, İ., Aydın, G. ve Aydıner, K., 2010. Su Jeti Teknolojisinin Madencilik
Sektöründeki Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Pamukkale Üniversitesi
mülatör, esnek yüksek basınç iletim boruları, açma-kapa- Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16, 1, 105-112.
ma valfi, aşındırıcı besleme ünitesi ve kesme kafasından Kartal, F., 2015. AISI 105 Çeliğinin Aşındırıcı Su Jeti ile Tornalanmasında Farklı
Parametrelerin Talaş Kaldırma Oranı ve Yüzey Pürüzlülüğü Üzerindeki Etkilerinin
oluşmaktadır (Şekil). ASJ makinesi; ASJ sistemine ek İncelenmesi, Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karabük.
olarak körüğe (kesme kafasını tutar ve çoğu modelde Kaya, S., 2016. Su Jetiyle Kayaç Kesmede Çeşitli Aşındırıcıların Kullanımı, Yüksek
üç yönde/açılı hareket edebilir), tablaya (kesilecek nu- Lisans Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
munelerin üzerine yerleştirildiği ızgaralar içerir) ve tanka Kaya, S., 2022. Aşındırıcılı Su Jeti İle Doğal Taş Kesmede Alternatif Aşındırıcıların
(kesim sonrasında aşındırıcı, su ve malzeme kırıntılarını Performanslarının Deneysel İncelenmesi, Doktora Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri
Enstitüsü, Trabzon.
depolayan) sahiptir. Kulaksız, S. (Ed.), 2012. Doğal Taş (Mermer) Maden İşletmeciliği ve İşleme
Yoğunlaştırma sisteminde basıncı yükseltilen su, esnek Teknolojileri, 3. Baskı, TMMOB Maden Mühendisleri Odası Yayınları, Ankara, 636
s.
paslanmaz çelik borulardan kesme kafasına beslenir. Bo- Momber, A., W. ve Kovacevic, R., 1998. Principles of Abrasive Water Jet Machining,
rulardan taşınan su, basınç ayarlayıcı üniteden geçerek 1st Edition, Springer-Verlag London Limited, 394 s
kesme kafasına getirilir. Kesme kafası; su jetinin oluştu- Ramulu, M., 1997. Machining and Surface Integrity of Fiber-Reinforced Plastic
rulduğu orifis, karıştırma odası (su ve aşındırıcı tanele- Composites, Sadhana, 449-472.
rin karıştığı yer) ve odaklama tüpü veya ekinden oluşur. Saraçyakupoğlu, T., 2012. Aşındırıcı Su Jeti ile Kesmede Malzeme, Basınç, İlerleme
Hızı ve Su Jeti Çapının Yüzey Kalitesine Etkisinin Analizi, Doktora Tezi, ESOGÜ,
Yüksek basınçlı su, küçük çaplı bir orifisten (0,2-0,4 mm) Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
geçirilerek yüksek hızlı bir su jeti oluşturulur. Yüksek hızlı URL-1, https://www.theengineerspost.com/unconventional-machining/
su, orifisten karıştırma odasına verilirken, karıştırma oda- URL-2, https://www.machinemfg.com/non-traditional-machining/
sı içinde düşük basınç (vakum) oluşur. Aşındırıcı besle-
me tankı veya haznesinden aşındırıcı taneler de bir giriş URL-3, https://mavijet.com.tr/3-eksen-cnc-su-jeti?dil=tr
vasıtasıyla karıştırma odasına verilir. Karıştırma odasında URL-4, https://www.academia.edu/5395280/wrap-fn
aşındırıcı taneler ve su jeti karışır. Karıştırma işlemi sıra- Wang, J., 2007. Predictive Depth of Jet Penetration Models for Abrasive Waterjet
Cutting of Alumina Ceramics”, International Journal of Mechanical Sciences, 306-
sında, su fazından aşındırıcı faza momentum aktarımı ne- 316.
deniyle aşındırıcı taneler kademeli olarak hızlanır. Karış- Wang, S., Yang, F., Hu, D., Tang, C. ve Lin, P., 2021. Modelling and Analysis of
Abrasive Water Jet Cutting Front Profile, Int. J. Adv. Manu. Tech., 114, 2829-2837.

SAYI 08-2023 NEFES LİK 23

6.06.2023 00:02:25
e-Nefes8.indd 23
e-Nefes8.indd 23 6.06.2023 00:02:25