Page 13 - Bronnen van de euritmie 2018.02.28.pdf

Inleiding
In de tiende voordracht van de cursus voor woordeuritmie geeft Rudolf Steiner voor het eerst een uitvoerige toelichting op de zeven planeetgebaren en de twaalf dierenriemgestes.1 Al vele jaren eerder had hij de gebaren en gestes aan Erna Wolfram en Tatjana Kisseleff voorgesteld. Allereerst zou- den ze moeten worden beoefend. De bespreking ervan zou in een later sta- dium volgen.2
Het euritmisch bezielde bewegen van de planeetgebaren en dierenriem- gestes neemt niet – zoals dat bij de vocalen en consonanten het geval is – zijn uitgangspunt in het klinkende, gesproken woord, maar in het wezen van de mens zelf, zoals het zich uitspreekt in de vorm- en bewegingsmoge- lijkheden van het fysieke lichaam. Het is ‘de gehele mens’, zoals hij in zijn verschillende vermogens, wezensdelen en krachten verbonden is met de geestelijke wezens en werkingskrachten die in de zichtbare planeten en in de sterrenconfiguraties van de dierenriem hun macrokosmische uitdruk- king vinden.3
In zijn toespraak ter gelegenheid van de eerste opvoering van het kos- mische gedicht Twaalf Stemmingen had Rudolf Steiner al in 1915 aangege- ven, dat zich met deze opvoering het begin aankondigde van een nog gro- tendeels te schrijven tweede hoofdstuk van de euritmie.4
Het zou nog tien jaar duren voordat daartoe de voorwaarden geschapen werden. Dat gebeurde in de eerder genoemde voordracht van 1924. De planeetgebaren en dierenriemgestes als uitdrukking van het mensenwezen in zijn verwevenheid met de geestelijke krachten van ons zonnestelsel wor-
den hier door Rudolf Steiner voor het eerst in ruimere kring bekend ge-
1 Rudolf Steiner, 07.07.24, ‘Formen die sich aus der Wesenheit des Menschen erge- ben’, in: Eurythmie als sichtbare Sprach – Laut-Eurythmiekurs, [GA 279].
2 Zie ook Appendix III Euritmie, menselijke gestalte en dierenriem; i.h.b. het jaar 1915.
3 Ibidem.
4 Van deze uitvoering maakten de planeetgebaren en dierenriemgestes nog geen deel uit. Rudolf Steiner, Ansprache zur ersten eurythmischen Darstellung der drei Dichtungen: Planetentanz – Zwölf Stimungen – Satire, 29.08.15, in: [GA 40]°. Zie Appendix VII.
443