Page 65 - BOEK SELG.indb

Boek 1 ■ Kindertijd en adolescentiejaren [1861–1879]
Rudolf Steiner werd volgens de berichtgeving daaromtrent kort voor mid- dernacht in de slaapkamer van het stationsgebouw van Kraljevec geboren. Aangezien de weeën die avond begonnen, had Johann Steiner zijn vrouw
meegenomen naar de eenvoudige parterrewoning aan het spoor waar hij zijn avond- en nachtdienst te vervullen had.
In deze koude winternacht waren bij de geboorte behalve een vroedvrouw ook de beide peten aanwezig; Steiners stationschef, Laurentius Diem en zijn vrouw Josefa Jald. Vanwege een optredend zwaar bloedverlies aan de navel, voltrok Johann Steiner een nooddoop, waartoe hij als gedoopte ka- tholiek bevoegd was: “Ik doop je in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.” Twee dagen later vond in de Michaëlskerk van de gemeente Draskovec de kerkelijke (katholieke) doop plaats, waarbij het kind onder sacramentele omstandigheden zijn naam kreeg. De doopakte werd in het Kroatisch en in het Latijn opgesteld. “Als ‘domicilium et indigenatus’ van de ouders wordt aangegeven: ‘Donji Kraljevec [Beneden-Kraljevec], br. 14, parochia Draskovec’.” 12
“Hierdoor komt het, dat mijn geboorteplaats ver afligt van de streek waarin ik mijn wortels heb”, schreef Rudolf Steiner in zijn autobiografie.13 Veertig jaar na zijn geboorte sprak hij in een brief over zijn “zogenaamde vaderlands- loosheid”, waarmee hij zich gelukkig prijsde omdat het hem in de gelegen- heid had gesteld “een onbevangen blik voor alle verschijnselen” te ontwik- kelen.14 Rudolf Steiner was niet werkelijk “heimatlos”. Toch was hij niet ter wereld gekomen waar zijn voorouders sedert generaties geleefd hadden en zijn ouders later terug zouden keren. Het op het eerste gezicht onbenullige feit dat hij geboren werd “in den vreemde” en zijn eerste kinderjaren door- bracht in Hongarije, het “voormalige kroonland van de oude Oostenrijkse monarchie” 15 – een gebied dat merendeels deel uitmaakte van het Slavisch (Kroatische) cultuurgebied – werd door Rudolf Steiner later nooit als “toe- val” beschouwd, maar als een zinvol ontwikkelingsgegeven van zijn bio- grafie. Namelijk het overwinnen van wat al vastgelegd en gevormd is, ten gun-
12 Friedrich Hiebel: ‘Rudolf Steiners Geburtsort’. Das Goetheanum, Nr.7, 1961, p. 53.
13 Rudolf Steiner: Mein Lebensgang, [GA 28]o p. 8; Ned. uitg., p. 20.
14 Brief aan Euchen Reichel, van 15.01.1901. Rudolf Steiner Archiv. Dornach.
15 Zie Ernst Zawis Cha: ‘Geburtsort und Vaterland Rudolf Steiners’. In: Das
Goetheanum, Nr. 9, 1969, p. 68.
65