Page 52 - BÜLTEN 92

ÖZEL BİR ÇOCUĞA SAHİP OLAN AİLELERİN

SORUNLARI VE GEREKSİNİMLERİ

Uzman Klinik Psikolog Tuğçe TOMAK

Milli Eğitim Bakanlığı fiziksel engelli çocuğu “Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası dönemde herhangi bir
nedene bağlı olarak iskelet , kas ve sinir sistemindeki bozukluklar sonucu, bedensel yeteneklerini çeşitli derecelerde
kaybeden, toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük yaşamdaki gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan, bu
nedenlerle korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan çocuk” şeklinde ifade
etmiştir.

Ailelerin Sorunları : Ailenin üzüntüsü ve yas süreci de bireylerin psikolojisini
olumsuz etkiler. Çevresel beklentiler ve yorumlar da
Engelli bir çocuğa sahip olan ailenin yaşadığı sorunlar anne babanın dışlanmış hissetmelerine, iyi anne baba
temel olarak beş başlıkta incelenebilir: olamadıklarını düşünmelerine yol açar. Acıma, umutsuz
hissetme, utanma, geçmişlerini sorgulama gibi durumlar
Ekonomik sorunlar: Özel bakım gereksinimi nedeniyle görülebilir.
engelli bir çocuğun dünyaya gelmesi aile için maddi bir
yük getirebilir. Sağlık sorunları: Psikolojik sorunlarla birlikte çocuğun
geleceğine yönelik kaygılar ve anne babanın ölümünden
Bunula beraber anne veya babanın çocukla ilgilenmesi sonra çocuğun nasıl bakılacağına dair endişeler aile
için işinden ayrılması gerekebilir. Aile bütçesine çocuğun içerisinde ciddi stres kaynağıdır.
engeline yönelik tıbbi müdahaleler, ilaçlar, tıbbi cihazlar,
protezler, araç-gereçler ve bakım için de ek harcamalar Strese bağlı olarak aile fertlerinde sağlık problemleri
eklenir. Bu anlamda ailenin ekonomik durumu engelli görülmeye başlayabilir.
çocuğun sorunlarıyla baş edebilmesini belirlemede Kan basıncındaki düzensizlikler, kaslarda gerilmeler,
önemli etkenlerden bir tanesi olarak karşımıza çıkmaktadır. iştahsızlık, sinirsel sorunlar, sindirim sistemi bozuklukları,
uyku sorunları şeklindeki fizyolojik problemler yanında
dikkat dağınıklığı, aşırı unutkanlık gibi bilişsel problemler
Eğitimle ilgili sorunlar: Aileler beklenmedik bu durum için ve bazı davranışsal problemler nedeniyle aile bireylerinin
hazırlıksız yakalanırlar. Bu şok döneminde hem çocukla sağılığı olumsuz etkilenebilir.
ilgili yeni duruma alışmaları hem de ona nasıl destek
olacaklarını öğrenmeleri gerekmektedir. Sosyal sorunlar: Aile fertlerinin yeni rollerine uyum
Bu bağlamda profesyonel destek almaları çok önemlidir. sağlamaya çabaları ve mevcut durumdan dolayı
Engelli çocuklarının zihinsel ve fiziksel gelişimleri açısından kendilerini suçlu ve sorumlu hissetmeleri zaman zaman
uygun olan eğitim kurumu ile temasa geçerler. aile içerisinde gerilimlere neden olabilir ve çatışma ortamı
Ebeveynlerin öğrenim durumu, çocuklarının durumunu doğabilir.
kabullenme ve uyum sağlama açısından önem arz
etmektedir. Bu sorunlarla baş edilmemesi halinde evlilikler sonlanabilir.
Aile dışından ve yakın çevreden gelen yorum ve tepkiler
Psikolojik sorunlar: Aile bireyleri, beklenmedik bu durum de ailenin utanma duymasına neden olabilir. Bu durum
karşısında karışık duygular hissederler. Engelli çocukları aileyi toplumdan uzaklaştırabilir ve yalnızlaşmalarına
nedeniyle rollerindeki değişim ve yeni sorumlulukları neden olur.
nedeniyle hayal kırıklığı, umutsuzluk ve başarısızlık Annelerin aile içerisindeki rolleri de olumsuz etkilenir.
duygularına kapılırlar. Aile fertleri çeşitli nedenlerle Sosyal aktiviteler sınırlanır. Anne, kendisi ile ilgilenemediği
birbirlerini suçlayabilirler. Bu durum aile içi ilişkileri gibi ailenin diğer fertleri ile de eskisi gibi ilgilenecek zaman
zedeleyebilir ve boşanmaları tetikleyebilir. ve enerji bulamayabilir.

52 www.mmo.org.tr/konya