Page 129 - DDY 5. SINIF AKILLI DEFTER (BOŞ)

ünite5 MİMARİMİZDE DİNİN İZLERİ

Din; milletlerin yaşam tarzlarını ve mimari anlayışlarını etkilemiştir. Bu etki
yapılan eserlerin dini motif taşımasını sağlamıştır. Müslümanlar tarafından
kısa yapılan mimari yapılar, kendilerine özgü nitelik-
kıs
a
a
kısa leriyle dikkat çeker.
kıs
Mimari: Bir yapının diğerle- İslam dini, toplu halde yaşamaya ve şehir kültü-
rinden ayrılmasını sağlayan rüne büyük önem vermiştir. Bu nedenle, şehrin
özelliklerdir. merkezine camiyi, caminin çevresine de medre-
Cami: Müslümanların ibadet yap- se (okul), şifahane (hastane), misafirhane, aşe-
ma ve bir araya gelme yeridir. vi, çeşme gibi toplumun faydalanacağı mimari
Mescid: Genellikle camilerin eserler inşa etmişlerdir. Külliyeler bunun en so-
yanında bulunan küçük ibadet mut örneklerindendir.
mekanları olarak bilinir, ancak
bazen ayrı ve bağımsız olarak da Örneğin; İstanbul’daki Fatih Külliyesi; merkezinde cami olan ve pek çok
inşa edilebilirler. sosyal işleve sahip yapılarla çevrili mimari eserler arasında yer alır. İslam
Medrese: Müslüman ülkelerde dininde namazın cemaatle kılınmasının teşvik edilmesi büyük camilerin
orta ve yükseköğretimin yapıl- yapılmasına vesile olmuştur.
dığı eğitim kurumlarının genel
adıdır. Camiler, ibadet yapma ve bir araya gelme yeridir. Burada namaz kılınır,
Kur’an-ı Kerim okunur, dua edilir, hutbe dinlenir. Bunun yanında Müslü-
Külliye: Bir caminin çevresin-
de cami ile birlikte kurulmuş manlar camilerde bir araya gelerek birbirlerinin sıkıntılarını paylaşırlar.
medrese, imaret, sebil, kitaplık,
hastane vb. yapıların bütünü. Camilerin dışında mimariyi etkileyen diğer yapılar arasında medrese, kül-
liye, türbeler, mescidler, çeşmeler ve kervansaraylar da yer alır.
Kervansaray: Kervanların ticaret
yolları üzerinde kurulan konak Bu mimari eserlerin süslemesinde ise hat, tezhip, minyatür, çini, ebru gibi
yeridir.
sanat dallarının eserleri kullanılır.
Türbe: Devlet görevlilerinin
veya din âlimlerinin mezarlarının
bulunduğu oda şeklindeki yapıya
verilen isimdir.
Çeşme: Herkesin yararlanması
için düzen altına alınan bir suyun
akıtıldığı yapı olarak tanımlan-
makta ve Osmanlı döneminde Hat Tezhip Minyatür
neredeyse her sokak köşesini,
her külliye duvarını süsleyen bir
su yapısı olarak dikkat çekmek-
tedir.

Çini Ebru

Bütün dinî yapı- BİR AYET BİR HADİS
ların süslemesin-
de hat sanatıyla Peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur: “Bir kişinin
yazılmış dinî ya- sürekli mescide gittiğini görürseniz onun imanına şahit
zılar ve levhalara olun! Çünkü Allah şöyle buyurur: ’Allah’ın mescitlerini,
yer verilmiştir. Hat ya- ancak Allah’a ve ahiret gününe inanan, namazı dosdoğ-
zılarının çevresi çeşitli çini ru kılan, zekâtı veren ve Allah’tan başkasından kork-
desenleri ve tezhip gibi eserler- mayan kimseler imar eder…”
le süslenmiştir. Ayrıca kültürümüz- Camiler ve mescitler Müslümanların Allah’a yöneldikleri
de minyatür, ebru ve tezhip gibi sanat ibadethanelerdir.
dalları ortaya çıkmıştır.
128 5. Sınıf Yeni Nesil Akıllı Defter