Page 154 - Research Design

6.1
ลักษณะทั่วไปของการวิจัยเชิงประเมิน
กํารวิจัยเชิงประเมิน (evaluation research) เป็นกระบวนกํารแสวงหําควํามรู้ควํามจริงที่เป็นกําร วิเครําะห์ผลกํารดําเนินงํานรวมถึงกํารตัดสินคุณค่ํา ของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เพ่ือนําไปใช้ประกอบกํารตัดสินใจ และวํางแผนปรับปรุงตลอดจนพัฒนําช้ินงํานต่ํางๆ กระบวนกํารวิจัยเชิงประเมิน มีขั้นตอนกํารดําเนินงําน ไม่แตกต่ํางจํากกํารวิจัยโดยทั่วไป แต่ลักษณะที่ทําให้ กํารวิจัยเชิงประเมินมีควํามแตกต่ํางจํากงํานวิจัย ประเภทอื่นคือ กํารตัดสินให้คุณค่ําสิ่งท่ีประเมินด้วย เครอ่ื งมอื ทมี่ ลี กั ษณะเปน็ เกณฑป์ ระเมนิ (criteria) และ ตัวบ่งชี้ (indicator) ซ่ึงเป็นสิ่งที่ต้องกําหนดและ วํางแผนไว้ล่วงหน้ําก่อนกํารประเมิน วิธีกํารวิจัยเชิง ประเมินสํามํารถใช้ได้ท้ังเทคนิคเชิงปริมําณและเชิง คุณภําพ ไม่ว่ําจะเป็นกํารสํารวจด้วยแบบสังเกตกํารณ์ แบบสอบถํามใหผ้เู้กยี่วขอ้งตอบกํารสมัภําษณ์ภําพถํา่ย เอกสํารที่เกี่ยวข้องกับสิ่งประเมิน
ตัวอย่างคาถามวิจัยเชิงประเมิน ได้แก่
- สง่ิ ทป่ี ระเมนิ นส้ี ํามํารถแสดง (perform) ตําม เป้ําหมํายที่วํางไว้หรือไม่ อย่ํางไร
- กํารพัฒนําวิธีกํารวัดและกํารประเมินอะไรท่ี สํามํารถนํามําใช้ในกํารพัฒนําสมรรถนะ (improve performance) ของส่ิงประเมินนี้ได้
- ในอนําคตจะสํามํารถพัฒนํา ออกแบบหรือ ทําให้สิ่งประเมินดีขึ้นได้อย่ํางไร
อย่ํางไรก็ตํามข้อสรุปหรือข้อค้นพบจํากกําร วิจัยเชิงประเมินมักมีลักษณะเฉพําะเจําะจงสูง ผลของ งํานวิจัยประเภทนี้จึงมีข้อจํากัดในกํารนําผลสรุปไปใช้ ในวงกว้ําง แต่จะมีข้อเด่นในกํารนําผลไปใช้พัฒนําใน บริบทที่กํารประเมินน้ันเกิดขึ้น
การกา หนดเกณฑป์ ระเมนิ (criteria) เปน็ กําร ระบุถึงแนวทํางสําหรับตัดสินและให้คุณค่ํา ซ่ึงเป็น วิธีกํารหน่ึงในกํารวินิจฉัยสิ่งที่ประเมิน สํามํารถทําได้ ดังนี้
- กํารใช้มําตรฐํานต่ํางๆ ที่มีผู้กําหนดไว้แล้ว เช่น เกณฑ์กํารประเมินตํามมําตรฐําน BREEAM มําตรฐําน LEED มําตรฐํานอําคํารเขียว มําตรฐํานกําร ประเมินผลกระทบต่อส่ิงแวดล้อม (EIA) เป็นต้น
- กํารใช้วัตถุประสงค์หรือเป้ําหมํายของส่ิงที่ ประเมินเป็นเกณฑ์เช่นเปรียบเทียบผลที่เกิดขึ้นกับ เป้ําหมํายโครงกําร (project goals) วัตถุประสงค์ของ โครงกําร เป้ําหมํายของผลงํานออกแบบน้ัน
- กํารใชม้ ําตรฐํานในเชงิ ควํามคมุ้ คํา่ ควํามเปน็ ไปได้ ควํามเหมําะสม เช่น กํารลงทุน กํารประเมิน ควํามเป็นไปได้ในทํางเลือกต่ํางๆ กํารประเมินโดยใช้ แบบจําลองต่ํางๆ เป็นต้น
- กํารเปรียบเทียบข้อมูลก่อนและหลังกําร เปล่ียนแปลง
- กํารเปรียบเทียบกับควํามต้ังใจหรือกํารริเริ่ม กํารออกแบบ (intended design) กับสิ่งที่เกิดขึ้นจริง คลํา้ ยกบั กํารเปรยี บเทยี บกบั วตั ถปุ ระสงคห์ รอื เปํา้ หมําย ของโครงกําร