Page 11 - เล่ม 2

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2396 เปน
็
ู
ิ
ิ
พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสติแต่กรมสมเด็จพระเทพศรนทรามาตย์ (ต่อมา
ภายหลังในสมัยรชกาลที่ ๖ ได้มีการเปลี่ยนแปลงพระนามเจ้านายฝายในให้ถูกต้องชัดเจนตามโบราณราช
่
ั
ิ
ิ
ิ
ี
ี
็
้
ประเพณนยมยุคถัดมาเปน สมเด็จพระเทพศิรนทราบรมราชน) ได้รับพระราชทานนามว่า สมเด็จเจาฟาชาย
้
์
ุ
ิ
ุ
์
จุฬาลงกรณ บดินทรเทพมหามงกุฎ บุรษยรตนราชวรวิวงศวรตมพงศบรพัตร สรวัฒนราชกุมาร
ิ
ิ
ั
ุ
้
ิ
พระองค์ทรงมีพระขนษฐาและพระอนชารวม 3 พระองค์ ได้แก่ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟา
ิ
ุ
้
ิ
จันทรมณฑล กรมหลวงวิสทธกระษัตรย์ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟาจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดพงศ์
ิ
ุ
ิ
และ สมเด็จพระราชปตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟาภาณรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณพันธวงศ์วรเดช
้
ุ
ุ
็
้
้
วันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2404 สมเดจเจ้าฟาชายจฬาลงกรณ์ ได้รบการสถาปนาใหขึ้นทรงกรมเปน สมเด็จ
็
ุ
ั
พระเจาลูกยาเธอ เจาฟาจุฬาลงกรณ กรมหมนพิฆเนศวรสรสงกาศ และเมื่อ พ.ศ. 2409 พระองค์ทรงผนวชตาม
้
ื่
้
ุ
[1]
ั
์
้
ั
ิ
็
ี
ิ
ราชประเพณ ณ วัดบวรนเวศวิหาร ภายหลังจากการทรงผนวช พระองค์ได้รบการเฉลิมพระนามาภไธยขึ้นเปน
สมเด็จพระเจาลูกยาเธอ เจาฟาจุฬาลงกรณ กรมขุนพินิตประชานาถ เมื่อป พ.ศ. 2410 โดยทรงก ากับราชการกรม
ี
์
้
้
้
[2]
มหาดเล็ก กรมพระคลังมหาสมบัติ และกรมทหารบกวังหน้า
วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2410 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตภายหลังทรงเสด็จออก
ี
่
่
ุ
ั
ทอดพระเนตรสรยุปราคา โดยก่อนทพระบาทสมเดจพระจอมเกล้าเจ้าอยูหวจะสวรรคตนั้น ได้มีพระ
ิ
็
ึ
่
ื
ราชหัตถเลขาไว้ว่า "พระราชด ารทรงเหนว่า เจ้านายซงจะสบพระราชวงศ์ต่อไปภายหน้า พระเจ้าน้องยาเธอก็ได้
ิ
็
ู
ี
่
ู
ึ
็
ุ
้
้
พระเจ้าลูกยาเธอก็ได้ พระเจ้าหลานเธอก็ได้ ใหท่านผ้หลักผ้ใหญ่ปรกษากันจงพรอม สดแล้วแตจะเหนดพรอม
้
ั
่
ิ
็
ู
กันเถิด ทานผ้ใดมีปรชาควรจะรกษาแผนดนได้ก็ใหเลือกดตามสมควร" ดังนั้น เมือพระบาทสมเดจพระจอมเกล้า
้
่
ู
ี
่
ึ
เสด็จสวรคต จงได้มีการประชมปรกษาเรองการถวายสรราชสมบัติแด่พระเจ้าแผ่นดนพระองค์ใหม่ ซงในที่
ึ
ุ
ื่
่
ิ
ิ
ึ
ิ
ุ
ประชมนั้นประกอบด้วยพระบรมวงศานวงศ์ ข้าราชการชั้นผ้ใหญ่ และพระสงฆ์ โดยพระเจ้าน้องยาเธอ กรม
ุ
ู
หลวงเทเวศรวัชรนทร ได้เสนอสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟาจุฬาลงกรณ์ กรมขุนพินตประชานาถ พระราชโอรส
้
์
ิ
์
ิ
็
็
่
ึ
ิ
ั
่
่
็
พระองค์ใหญ่ในพระบาทสมเดจพระจอมเกล้าเจ้าอยูหวขึ้นเปนพระเจ้าแผนดน ซงทประชมนั้นมีความเหนพ้อง
ุ
ี
่
[3]
ู
ิ
้
็
ึ
ั
ั
ิ
เปนเอกฉนท์ ดังนั้น พระองค์จงได้รบการทลเชญใหขึ้นครองราชสมบัตตอจากสมเด็จพระราชบิดา โดย
่
ี
ู
ุ
็
ิ
ี
็
ึ
่
ในขณะนั้น ทรงมีพระชนมายุเพยง 15 พรรษา ดังนั้น จงได้แตงตั้งเจ้าพระยาศรสรยวงศ์ เปนผ้ส าเรจราชการแทน
พระองค์ จนกว่าพระองค์จะทรงมีพระชนมพรรษครบ 20 พรรษา โดยทรงประกอบพระราชพิธบรมราชาภิเษก
ี
คร้งแรก เมือวันท 11 พฤศจกายน พ.ศ. 2411 โดยได้รับการเฉลิมพระปรมาภิไธยว่า พระบาทสมเด็จพระปรมินทร
่
ั
่
ิ
ี
มหาจุฬาลงกรณฯ พระจุฬาลงกรณเกลาเจาอยูหัว โดยมีพระนามตามจารกในพระสบรรณบัฎว่า
ุ
ึ
่
์
์
้
้