Page 26 - Ban tin huyen Quoc Oai so 5-2023

NGHEÄ THUAÄT TRÌNH DIEÃN HAÙT DOÂ XAÕ LIEÄP TUYEÁT
DI SAÛN VAÊN HOÙA PHI VAÄT THEÅ QUOÁC GIA

eàn Khaùnh Xuaân laø nôi thôø gaùi chöa choàng, chaøng trai chöa vôï.
Thaùnh Taûn Vieân, ngöôøi coù Leã hoäi xong phaûi laøm nghi leã caát traùp
Ñcoâng giuùp daân laøng vöôït qua vaøo ñeàn, nhö khaên, vaùy aùo, quaït, tuùi
ñoùi khoå vaø truyeàn daïy cho hoï ñieäu ñeo tay ñöïng traàu vaø caû saùch haùt.
haùt Doâ ñoäc ñaùo. Ñaây cuõng laø nôi cöù Töø ñoù cho ñeán taän 36 naêm sau, ñeán
36 naêm moät laàn, hoäi ñeàn ñöôïc môû ñeå ñònh kyø leã hoäi, khoâng ai ñöôïc môû
töôûng nhôù coâng ôn vò thaàn trong “töù traùp vaø thaäm chí khoâng bao giôø ñöôïc
baát töû” cuûa daân toäc Vieät Nam. nhaéc ñeán. Ai daùm haùt Doâ vaøo ngaøy
Haùt Doâ gaén vôùi cö daân noâng thöôøng seõ mang toäi baát kính vaø bò
nghieäp vaø truyeàn thoáng thôø thaønh thaùnh thaàn tröøng phaït.
hoaøng laøng, ñöôïc haùt vaøo muøa Khoâng bieát lôøi nguyeàn naøy coù
xuaân, ngaøy môû hoäi laø muøng 10 thaùng töø bao giôø vaø ñoä chính xaùc cuûa noù
Gieâng. Haùt Doâ coù 3 kieåu haùt: haùt Thôø ñeán ñaâu, nhöng cho ñeán nay, nhieàu
(haùt trong ñeàn), haùt Truùc, haùt muùa ngöôøi trong laøng bieát chuyeän ñeàu
Boû Boä (haùt ngoaøi saân ñeàn). Haùt Doâ caám con chaùu khoâng ñöôïc hoïc hay
khoâng coù nhaïc, chæ coù phaùch vaø quaït caát lôøi haùt Doâ. Coù leõ vì theá neân ñieäu
ñeå laøm ñaïo cuï. Chæ moäc maïc, giaûn haùt ngaøy caøng mai moät.
dò vaäy thoâi maø haùt Doâ vaãn truyeàn Vaäy maø nhö moät cô duyeân, coù
taûi ñeán ngöôøi nghe nhöõng giai ñieäu moät ngöôøi phuï nöõ yeâu vaø say ñaém
ngoït ngaøo, ñaàm aám vaø thanh thoaùt tieáng haùt Doâ ñeán kyø laï, vôùi nieàm töï
cuûa queâ höông xöù Ñoaøi. haøo cuûa ngöôøi daân Lieäp Tuyeát, baø

Ñaõ töø raát laâu, ngöôøi daân trong ñaõ daùm vöôït qua nhöõng ñieàu caám
laøng aùm aûnh noãi lo sôï mô hoà veà kî, quyeát taâm khoâi phuïc laïi ñieäu haùt
moät lôøi nguyeàn ñöôïc truyeàn töø ñôøi truyeàn thoáng maø cha oâng ñaõ ñeå laïi.
naøy sang ñôøi khaùc. Theo tuïc leä xöa, Ñoù laø baø Nguyeãn Thò Lan. Baø ñaõ daøy
ngöôøi tham gia haùt Doâ phaûi thuoäc coâng söu taàm nhöõng ñieäu Doâ coå.
doøng doõi con nhaø gia giaùo, khoâng Ngaøy baän roän vôùi coâng vieäc ñoaøn
phaïm leä laøng vaø phaûi laø nhöõng coâ theå, boän beà vôùi caùi caøy caùi cuoác cuûa

26 BẢN TIN QUỐC OAI